روانشناسی خجالت و کم رویی

[MHP]

Embarrassment and shyness


خجالت کشیدن، دلیلی است که شاید جلوی بسیاری از موفقیت های ما را گرفته. یادتان هست که در دوران مدرسه جواب خیلی از سوالات معلم را می‌دانستیم اما دستمان را برای جواب دادن به آن بالا نمی‌بردیم؟ یادتان هست که می‌توانستیم با انتقادی ساده از دوستانمان، روابطمان را خیلی صمیمی تر کنیم و از زندگی لذت بیشتری ببریم اما جرئت انتقاد کردن نداشتیم؟ یادتان هست می‌خواستیم یک سوال کوچک درباره یه موضوع خیلی مهم از دوست، استاد و یا حتی خانواده مان بپرسیم اما نتوانستیم؟ دلیل همه این مشکلات گذشته و نرسیدن به خواسته هایمان چیزی نیست جز خجالت و کم رویی!

خجالت چیست؟​

لغت نامه دهخدا درباره معنی خجالت می‌گوید: شرم، شرمساری، شرمندگی و خود کم پنداشتن.

به نظر ویکی پدیا خجالت یک عاطفه اجتماعی است که در روابط اجتماعی ظاهر می‌شود.

اما اگر بخواهیم به زبان ساده تر آن را بررسی و تعریف کنیم، می‌توانیم بگوییم که خجالت کشیدن یعنی “نداشتن توانایی و اعتماد به نفس در برقراری ارتباط”


خجالت-یعنی-نداشتن-توانایی-و-اعتماد-به-نفس-در-ارتباط-با-دیگران

ویژگی های افراد خجالتی​

افراد خجالتی معمولاً یک سری ویژگی های مشترک با یکدیگر دارند که آن ها را از بقیه متفاوت می‌کنند. این افراد معمولاً:

• معمولاً دچار کم حرفی هستند.
• در جمع زیاد حضور پیدا نمی‌کنند و همیشه دور از اجتماع هستند. چون توانایی های خودشان را جدی نمی‌گیرند و فکر می‌کنند نسبت به دیگران درجه خیلی پایین تری دارند.
• از دیگران انتقاد نمی‌کنند چون فکر می‌کنند نظرشان اشتباه است و یا فرد مقابل از دستشان ناراحت می‌شود. ( به قول خودمون روشون نمیشه!)
• وقتی ازشان انتقاد می‌کنند خیلی سریع آن را (حتی اگر اشتباه باشد) می‌پذیرند و می‌گویند که اشتباه از من بوده!
• تعریف هایی که ازشان می‌شود را قبول ندارند و فکر می‌کنند دیگران دارند در موردشان غلو می‌کنند!
• احساس می‌کنند دیگران توجه زیادی بهشان نمی‌کنند و خیلی آن ها را جدی نمی‌گیرند. (البته نکته ای دقیقاً مخالف این نکته هست که بعضی افراد خجالتی و کمرو فکر می‌کنند زمین و زمان توجه شان به آنهاست و همیشه محتاط اند. در نتیجه از انجام کارهای بزرگ و حتی بعضاً معمولی خودداری می‌کنند که مبادا اشتباهی از آنها سر بزند. دیل کارنگی، نویسنده کتاب آیین دوست یابی می‌گوید: برای مردم، سردرد خودشان، از مرگ شما مهم تر است
• عوارض خجولی و کم حرفی
  کم حرفی و خجالت شما را عقب نگه داشته و عوارض بسیار زیادی دارد که چند مورد آنها را نام می بریم:
• کاهش اعتماد به نفس (عدم یا کمبود اعتماد به نفس به تنهایی عوارض فراوانی دارد)
• ناتوانی در ایجاد ارتباط و تنهایی
• مورد سوء استفاده قرار گرفتن از جانب دیگران
• از دست دادن فرصت ها و حق مسلم
• قرار گرفتن در معرض سرزنش و اعتراض دیگران
• از دست دادن کنترل زندگی خود و مسلط شدن دیگران بر شما (در واقع نمی توانید خلاق و منحصر به فرد باشید.می بینید که خجالت چه مشکلاتی می تواند به بار بیاورد و بی شک مارا حتی از زندگی عادی خود باز می دارد، چه برسد به یک زندگی ایده آل و رسیدن به موفقیت! همین مشکلات و دلایل است که با گذر زمان می تواند باعث بروز معضلاتی مثل افسردگی هم بشود. بنابراین تلاش کنید و به دنبال این باشید که یاد بگیرید چطور از کنار آن رد شوید.

 

[OVERDOS]

رابطه خجالت و استرس​

خجالت شرایط ناتـوان کنـنده ای برای افراد پـدیـدمی آورد و مانع ایفای نقش درست در موقعیتهای اجتماعـی و بیان دل مشغولیهای شخص میگردد. خجالت را میتوان به نوعی عدم اعتماد به نفس در روابط اجتماعی دانست. خجالت و ترس از جمع یک حالت روانی است که فرد در بیان احساسات و خواسته های خود در بعضی از جمع ها دچار ترس و عدم تعادل روانی و جسمانی می گردد. کسانی که خجالتی هستند تمایل به اجتناب از موقعیت های عمومی دارند و تا حدودی به این دلیل است که اضطراب مزمن زیادی تجربه می کنند.

 

[OVERDOS]

تفاوت خجالت و درونگرایی​

اکثر افراد بین خجالت و درونگرایی را تفاوت چندانی قائل نیستند. و متاسفانه افرادی هم وجود دارند که بیان علمی خجاتی بودن را درونگرایی می دانند. اینها در صورتی است که محققان شخصیت شناسی، این دو ویژگی شخصیتی را کاملا متفاوت می دانند. ریموند کتل یکی از نظریه‌پردازان ویژگی‌های شخصیت، در نظریه ۱۶ عامل شخصیت خود ، این دو صفت را به صورت کاملا جداگانه و مستقل می داند.
درونگرایی یکی از ویژگی های شخصیتی فرد محسوب می شود که قابل تغییر نمی باشد و تلاش برای تغییر فرد درونگرا و تبدیل آن به یک شخص برونگرا فقط باعث ایجاد استرس و از بین رفتن عزت نفس او می شود چون این افراد از تنها بودن لذت می برند. اما افرادی که کمرو و خجالتی هستند از تنهایی لذت نمی برند و زمانیکه در جمع قرار می گیرند خجالت می کشند که این خجالت هم با تکنیک های مختلف قابل حل است.

 

[OVERDOS]

راه های از بین بردن خجالتی بودن​

بعد از بررسی معنی خجالت و البته ویژگی های افراد کمرو، نوبت به آن می‌رسد که راه های از بین بردن خجالت و کمرویی را بیان کنیم. 10 راهی که قطعاً می‌تواند خجالت و کمرویی را به صورت کامل از درون شما از بین ببرد. به عبارتی 10 داروهای ضد خجالت برای شما تجویز می‌کنیم که سر موقع باید آن‌ها را مصرف کنید.

 

[OVERDOS]

خجالت و کمرویی را بپذیرید​

شاید حتی همین الآن هم که به اینجای مقاله رسیدید، قبول نکرده باشید که یک آدم خجالتی هستید و خود را یک فرد با اعتماد به نفس و قوی می‌پندارید. (اگر واقعاً همین طور است، که فوق العاده استباز هم بهتان تبریک می‌گویم. اما اگر حتی یک درصد هم فکر می‌کنید خجالتی هستید، باید این مشکل را قبول کنید.)

 

[OVERDOS]

اشتباه نکنید​

یکی از تفکرات نادرستی که خیلی از افراد خجالتی دارند، این است که هیچ وقت نباید اشتباهی از آن ها سر بزند! ( که اصلاً شدنی و قابل قبول نیست.) همه مردم، حتی بزرگ ترین و مشهورترین افراد هم اشتباه می‌کنند! به قول معروف انسان ممکن الخطاست. پس طبیعی است که اشتباه کنند.
یک بار دیگه به مثالی که اول مقاله زدم توجه کنید. وقتی داخل کلاس یا یک جمعی هستیم و کسی سوالی می‌پرسد و ما جواب آن را بلدیم اما خجالت نمی‌گذارد جوابش را بدهیم، در ذهنمان کلی دردسر احتمالی برای بعد جواب دادن را مرور می‌کنیم. مثلاً می‌گوییم که:
اگر جوابم اشتباه بود چی؟
اگر همه بهم خندیدند چی؟
اگر ضایع شدم چی؟
و بسیاری از اما و اگرهای دیگر که اغلب هم اتفاق نمی افتد!
پس این نکته را در نظر داشته باشید که حتی اگر به شما خندیدند، آرامش خودتان را حفظ کنید و بپذیرید که اتفاق خیلی بزرگی رخ نداده و شما می‌توانید این اتفاق را به راحتی جبران کنید!
تمرین بسیار ساده و البته مهمی که شما می‌توانید انجام دهید این است که با خودتان قرار بگذارید در هر ماه حداقل یک اشتباه کنید! این تمرین به ظاهر ساده به شما کمک می‌کند بعد از چند ماه حواستان به اشتباهاتتان باشد و به مرور زمان، می‌بینید که این اشتباهات کمتر و کمتر خواهند شد. اما هرگز، تکرار می‌کنم هرگز از یک سوراخ دوبار گزیده نشوید!

 

[OVERDOS]

سعی کنید نه بشنوید!​

سعی بکنید از دوستان، خانواده و اطرافیانتان خواسته های نسبتاً عجیب و غریبی داشته باشید! یعنی خواسته هایی که فکر می‌کنید به احتمال زیاد جوابشان منفی است.
یکی از تمارینی که معمولاً برای بازاریاب ها و البته برای افزایش رشد فردی مطرح می‌شود، همین است. یعنی سعی کنید زیاد نه بشنوید!
زیاد نه شنیدن باعث می‌شود این مسیر عصبی در ذهنتان ساخته شود که حتی اگر من خواسته ام را به کسی بگویم و او قبول نکند، مشکل خاص و بزرگی پیش نمی‌آید و نهایتاً من یک (نه) شنیدم و نه هیچ چیز دیگر!
آل پاچینو، بازیگر مشهور می‌گوید: “تنها بعد از این که مورد توجه عمومی قرار گرفتم، توانستم بر خجالت خود غلبه کنم.” پس شما هم بعد از زیاد نه شنیدن می‌توانید بر خجالت خود غلبه کنید…

 

[OVERDOS]

مقایسه خودتان با دیگران ممنوع​

یکی از اشتباهات بزرگی که همه ما در تقریباً همه موارد مرتکب می‌شویم، مقایسه کردن خودمان با دیگران است. مقایسه، معمولاً باعث کاهش انگیزه و انرژی ما برای پیمودن نقشه راه موفقیت و اهدافمان می‌شود!
اما یک نکته: خیلی از افراد موفق می‌گویند که باید خودتان را با دیگران مقایسه کنید. تا جایی که حتی یکی از تمارین رشد فردی هم هست! پس چرا ما می‌گوییم نباید این کار را انجام دهیم؟
دلیلش این است که ما در مقایسه کردن یک اشتباه بزرگ انجام می‌دهیم! اشتباه بزرگ ما این است که به جای این که خودمان را با کسی که در حد و اندازه های خودمان است مقایسه کنیم، با افرادی مقایسه می‌کنیم که سال هاست دارند تلاش می‌کنند و الآن یکی از افراد حرفه ای در حوزه تخصصی خودشان هستند!
یا به زبان ساده تر، ابتدای کار خودمان را با انتهای کار دیگران مقایسه می‌کنیم که این کاملاً اشتباه است…

 

[OVERDOS]

به نقاط قوتتان توجه کنید و آنها را تقویت کنید​

اکثر ما روی نقاط ضعفمان تمرکز می‌کنیم و فقط سعی داریم آنها را از بین ببریم. با این کار، معمولاً از نقاط قوت خودمان غافل می‌شویم.
یکی از تفاوت های افراد موفق و غیر موفق این است که افراد موفق، علاوه بر توجه به نقاط ضعفشان، روی نقاط قوت خود هم تمرکز می‌کنند و آن ها را افزایش می‌دهند، ولی سایر افراد فقط به نقاط ضعفشان توجه می‌کنند. باوری داشته باشیم که می‌توانیم.
البته نباید در این مورد زیاد به خودمان خرده بگیریم. چون این نقصی است که از سیستم آموزشی ما نشأت می‌گیرد و ناخودآگاه مسیر عصبی آن در ذهن ما ساخته شده. چرا که در مدرسه هم سعی می‌کنند به جای این که بر روی درس هایی که قوی هستیم تمرکز کنند، روی درس های ضعیفمان متمرکز شوند و باقی درس ها را فراموش می‌کنند!
پس حتماً حواستان به نقاط قوتتان هم باشد و سعی کنید آن ها را هم تقویت کنید.

 

[OVERDOS]

خود را تخریب نکنید​

بسیاری از افراد خجالتی خود را تخریب شخصیتی یا به نوعی ترور شخصیتی می‌کنند. یعنی مدام می‌گویند من بی عرضه ام، نمی‌توانم، هیچ چیزی بلد نیستم و…
خود تخربی به شدت اعتماد به نفس آن ها را کاهش خواهد داد و در نتیجه پایین بودن اعتماد به نفس ، تبدیل به فردی خجالتی و کمرو می‌شوند.
پس در برابر دیگران به هیچ وجه خود را ضعیف و ناتوان جلوه ندهید تا هم آن ها شما را به عنوان فردی قدرتمند و با اعتماد به نفس تصور کنند و هم خودتان…