خداشناسی خداشناسی در قرآن

['Nika]

تمام آیاتی که در آن اسماء و صفات الهی بیان شده است در واقع معرفی خدا از زبان خویش است. در قرآن غیر از لفظ جلاله «اللّه» که بنا بر مشهور اسم خاص ذات متعالی خداست، ۱۴۳ اسم دیگر وارد شده که دارای معنای وصفی است و هر کدام به نوعی، از کمال خداوند حکایت می‌کند.

 

['Nika]

از این اسامی ۱۰ مورد به صورت غیر صریح ذکر شده‌اند.در چهار آیه از قرآن کریم نیکوترین نام‌ها به خداوند اختصاص دارد: (للّه الأسماء الحسنی) این تعبیر در روایات نیز به کار رفته است. از دیدگاه بیشتر مفسران، اسماء الحسنی اسمایی هستند که دارای معانی کمال بوده و جز بر ذات خداوند متعال دلالت نمی‌کنند و نیز معنای وصفی حُسن در آن‌ها لحاظ شده و دارای دو ویژگی باشد: ۱. بی‌نیازی ذات خداوند از همه در آن صفات.۲. نیازمندی دیگران به ذات پاک او در آن صفات.۱ـ و لله الاسماء الحسنی فادعوه بها و ذروا الذین یلحدون فی اسمائه.( اعراف، آیه۱۸۰)

 

['Nika]

و برای خدا نام‌های نیکی است، خدا را به آن بخوانید، و آنها را که اسماء خدا را تحریف می‌کنند رها سازید.
۲ـ قل ادعوا الله او ادعوا الرحمن ایاما تدعوا فله الاسماء الحسنی.( اسراء۱۷، آیه۱۱۰)
بگو «الله» را بخوانید یا «رحمان» را. هر کدام را بخوانید (همه از یک ذات خبر می‌دهد و) برای او نام‌های نیک است.
۳ـ الله لا اله الا هو له الاسماء الحسنی.( طه، آیه۸)
او خداوندی است که معبودی جز او نیست برای او نام‌های نیک است.
۴ـ هو الله الخالق البارئ المصور له الاسماء الحسنی.( حشر، آیه۲۴)
او خداوندی است خالق، و آفریننده بدون سابقه، و صورتگری است (بی نظیر) و برای او نام‌های نیک است.

 

['Nika]

در قرآن کریم بحث خداشناسی را در فطرت انسانها می داند و در ذیل آن خدا را به عنوان خالق جهان و انسان ها، روزی دهنده و ... دیگر صفات خداوند معرفی می نماید:
الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىَ جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلاً سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ « 191»( سورۀ آل عمران): آنان که همواره خدا را ایستاده و نشسته و به پهلو آرمیده یاد می کنند ، و پیوسته در آفرینش آسمان ها و زمین می اندیشند ، [ و از عمق قلب همراه با زبان می گویند : ] پروردگارا ! این [ جهان با عظمت ] را بیهوده نیافریدى ، تو از هر عیب و نقصى منزّه و پاکى ; پس ما را از عذاب آتش نگاهدار .
رَّبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلإِیمَانِ أَنْ آمِنُواْ بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الأبْرَارِ «193»(سورۀ آل عمران): پروردگارا ! بى تردید ما [ صداى ] ندا دهنده اى را شنیدیم [ که مردم را ] به ایمان فرا می خواند که به پروردگارتان ایمان آورید . پس ما ایمان آوردیم . پروردگارا ! گناهان ما را بیامرز ، و بدى هایمان را از ما محو کن ، و ما را در زمره نیکوکاران بمیران .

 

['Nika]

امام على علیه السلام : وَلایَعزُبُ عَنهُ عَدَدُ قَطرِ الماءِ وَلانُجومُ السَّماءِ وَلاسَوا فِى الرّیحِ فِى الهَواءِ وَلا دَبیبُالنَّملِ عَلَى الصَّفا وَلا مَقیلُ الذَّرِّ فِى اللَّیلَةِ الظَّلماءِ یَعلَمُ مَساقِطَ الوراقِ وَ خَفِىِّ طَرَفِ الحداقِ؛ شمار قطره هاى آبها و ستارگان آسمان و ذرات گردوغبار پراکنده در هوا وحرکت مورچه برسنگ بزرگو خوابگاه مورچگان در شب تاریک بر او پوشیده نیست و محل ریزش برگها و بر هم خوردن پلکها را مى داند....نهج البلاغه، خطبه 178

 

['Nika]

امام على علیه السلام : یَنبَغى لِمَن عَرَفَ اللّه سُبحانَهُ أَن لا یَخلُوَ قَلبُهُ مِن رَجائِهِ وَخَوفِهِ؛ کسى که خداى سبحان را مى شناسد، شایسته است دلش از بیم و امید به او خالى نباشد......غررالحکم، ج6، ص441، ح10926