بیوگرافی دانشمند| محمد بخاری

[BALLERINA]

زاده: ۱۹ ژوئیه ۸۱۰ ۱۳ شوال ۱۹۴ بخارا، ماوراءالنهر (ازبکستان امروزی)
درگذشت: ۱ سپتامبر ۸۷۰ (۶۰ سال) ۱ شوال ۲۵۶ خرتنگ، نزدیک سمرقند (ازبکستان امروزی)
محل زندگی: بخارا
ملیت: ایرانی
دیگر نام‌ها: محمد بخاری
پیشه: محدث، فقیه، نویسنده و دانشمند
سال‌های فعالیت: خلافت عباسیان
کارهای برجسته: صحیح بخاری

 

[BALLERINA]

محمد بخاری (حافظ ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بن ابراهیم بن مغیرة بخاری جعفی ؛۱۹ ژوئیه ۸۱۰–۱ سپتامبر ۸۷۰) (۱۹۴–۲۵۶ ه‍.ق) معروف به بخاری، نویسنده ایرانی کتاب صحیح بخاری است که یکی از صحاح سته که ارزشمندترین کتاب حدیث از نظر اهل سنت است را نوشته‌است. در بخارا به دنیا آمد. جدش «بردیزبه یا یزدیزبه» زرتشتی مسلمان شده نام داشته‌است، در سن ۱۶ سالگی به مکه مسافرت نمود و تحصیل علم حدیث کرد. سپس مصر بلکه آسیای اسلامی را برای این مقصود طی کرد و چون به بخارا برگشت ششصد هزار حدیث باخود آورد، و فقط ۷۲۷۵ حدیث را معتبر دانسته در تألیف مشهور خود موسوم به صحیح بخاری جای داد. علاوه بر آن بخاری تفسیری هم بر قرآن دارد.

 

[BALLERINA]

بخاری در ۱۳ شوال ۱۹۴ هجری قمری (۲۰ ژوئیه ۸۱۰ میلادی) در شهر بخارا (یکی از شهرهای فرارود) و در زمان حکومت سامانیان متولد گردید و در روستای خرتنگ در دو فرسخی سمرقند در سال ۲۵۶ هجری وفات نمود. پدرش اسماعیل ابن ابراهیم، یکی از دانشمندان حدیث آن زمان بود که در دوران جوانی بخاری از جهان رفت. اخلاق بخاری زبانزد مردم بود. بخاری می‌گفت: «امیدوارم زمانی به سوی خداوند برمی‌گردم غیبت انسانی را نکرده باشم.» عبدالواحد بن آدم طواویسی می‌گوید: «پیغمبر را در خواب دیدم و جماعتی از اصحابش با او بودند در مکانی متوقف شدند. من جلو رفتم و بر ایشان سلام کردم و پیامبر جواب سلام مرا داد گفتم: «دلیل توقف شما چه بوده‌است؟» پیامبر محمد گفت: «منتظر محمدبن اسماعیل هستم.» بعد از چند روز خبر مرگ محمد بن اسماعیل به من رسید. پس از تحقیق و جستجو فهمیدم او در ساعتی فوت کرده بود که پیامبر را در خواب دیدم.

 

[BALLERINA]

[ آثار ]
صحیح بخاری یکی از کتاب‌های حدیث و یکی از منابع معتبر اهل سنت است که تألیف آن مدت شانزده سال به طول انجامید. اهل سنت این کتاب را یکی از صحاح سته به‌شمار می‌آورند. او نیز مانند باقی گردآورندگان کتب صحاح سته خراسانی بوده‌است. از مهم‌ترین شروح این کتاب می‌توان فتح الباری اثر حافظ بن حَجَر عَسْقَلانی را نام برد.

۱: الجامع الصحیح
۲: الأدب المفرد
۳: رفع الیدین فی الصلاه
۴: بر الوالدین
۵: التاریخ الصغیر
۶: خلق أفعال العباد
۷: کتاب الضعفاء الکبیر
۸: الجامع الکبیر
۹: المسند الکبیر
۱۰: التفسیر الکبیر
۱۱: کتاب الاشربه
۱۲: کتاب الهبه
۱۳: کتاب أسامی الصحابه
۱۴: کتاب الوحدان (کسانی که بیش از یک حدیث ندارند).
۱۵: کتاب المبسوط
۱۶: کتاب العلل
۱۷: کتاب الکنی
۱۸: کتاب الفوائد
۱۹: کتاب سنن الفقهاء
۲۰: کتاب الضعفاء الصغیر
۲۱: کتاب قضایا الصحابه و التابعین

 

[BALLERINA]

[ زندگینامه ]

نیای‌ بزرگ‌ وی‌، بردزبه‌ (بزدزبه‌)، دهقانی‌ سغدی‌، و بر دین‌ زردشتی‌ بود و فرزند او مُغیره‌، جد دوم‌ بخاری‌، به‌ دست‌ یَمان‌ جعفی‌، والی‌ بخارا اسلام‌ آورد و به‌ سبب‌ همین‌ رابطه‌، نسب‌ جعفی‌ یافت‌.
بخاری در ۱۳ شوال ۱۹۴ در خرتنگ، از قرای بخارا، زاده شد. در کودکی پدرش راـ که راوی معتبر حدیث بود ـ از دست داد و مادرش سرپرستی او را به عهده گرفت. او در همان دوران بیناییش را از دست داد ولی با دعای مادرش آن را بازیافت. از او نقل کرده‌اند که یک بار دیگر پیش از مراجعت از سفر، در خراسان به چشم درد سختی مبتلا شد و شخصی او را با گل خطمی معالجه کرد. بخاری حافظه‌ای بسیار قوی داشت و از کودکی در بخارا مشغول تحصیل شد و از ده سالگی به حفظ و جمع آوری حدیث پرداخت؛ یازده ساله بود که اشتباه استادش، داخلی را درباره سند روایتی تصحیح کرد و تحسین او را برانگیخت. بنا به آنچه در منابع آمده است، مصاحبان او احادیثی را که نوشته بودند بر مبنای آنچه وی از حفظ می‌خواند، تصحیح می‌کردند.
در شانزده سالگی کتابهای ابن مبارک (متوفی ۱۸۲) و وکیع بن جراح (متوفی ۱۹۷) را از برکرد. در همان سال همراه مادر و برادرش به حج رفت و برای فراگرفتن حدیث در حجاز ماند. در هجده سالگی در کنار قبر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) کتاب قضایاالصحابه والتابعین و اقاویلهم را تألیف کرد.
بخاری در جستجوی حدیث، به رسم بیش‌تر عالمان و محدثان آن روزگار، سفرهای طولانی کرد و در شهرهای خراسان، جبال، عراق، مصر، شام و حجاز نزد استادان به فراگیری حدیث پرداخت.
او هنگام اقامت در بصره در مدت شانزده روز بیش از پانزده هزار حدیث حفظ کرد. دوبار به شام و مصر و جزیره، و چهار بار به بصره رفت، شش سال در حجاز اقامت جست و به کوفه و بغداد نیز بسیار سفر کرد. او یکصد هزار حدیث با سند صحیح و دویست هزار حدیث دیگر را حفظ کرده بود و مدعی بود که نزد بیش از هزار شیخ استماع حدیث کرده است.