آموزشی درست‌نویسی در نگارش و ترجمه

[-pariya-]

درست‌نویسی در نگارش و ترجمه اصولی دارد که رعایت آن سبب انتقال بهتر مفهوم و پرهیز از کج‌فهمی مطلب می‌شود. یک ترجمه خوب و روان معمولاً فارغ از اصول فنی ترجمه، باید به قوانین درست‌نویسی نیز توجه داشته باشد تا مقصود نویسنده هر چه بهتر به خواننده منتقل گردد و ابهامی در جملات نباشد. در ادامه، در بخش‌های مختلف به هر یک از این اصول و قوانین می‌پردازی

 

[-pariya-]

۱. غلط‌های املایی
وجود غلط‌های املایی در متن پیامدهای ناگواری برای نویسنده و اثر او دارد. شاید غلط‌های املایی اختلالی در تعامل خواننده با متن ایجاد نکنند، اما سبب سلب اطمینان خواننده می‌شوند و پیوسته این سؤال را به ذهن خواننده می‌آورند که «چطور به نظرات کسی اعتماد کنم که غلط املایی دارد؟»

 

[-pariya-]

یکی از بهترین راه‌ها برای اجتناب از این اشتباهات، آشنایی با آثار بزرگان فارسی است. زیرا مطالعه این آثار سبب می‌شود که شکل صحیح کلمات در ذهن خواننده حک شود. اما راه دیگر، مراجعه به فرهنگ‌نامه‌ها و کتاب‌های لغت است که گاهی استفاده از آنها ضرورت پیدا می‌کند. برخی از مهم‌ترین کلمات در فارسی که معمولاً املای آنها به‌اشتباه نوشته می‌شود عبارتند از:

 

[-pariya-]

آزوقه، استعفا (طلب معافیت)، اشک، اغفال، انزجار، اهتزار، انتر، بحبوحه، برهه، بقچه، بلیت، بی محابا، پیرارسال، پیشخان، پرتغال (نام کشور)، تُرد، تغییر، تمیز، توجیه، جدّ و آباد، جناغ، چغندر، خبرگزاری، خرجین، خردسال، خواربار (نه خوار و بار)، خط مشی، دمغ (شرمسار) و …

 

[-pariya-]

۲. غلط‌های انشایی
هر گونه کلمه یا عبارتی را به‌شکلی استفاده کنیم که با قواعد دستوری یا طبیعت زبان فارسی و یا با معنای درست آن سازگاری نداشته باشد، دچار غلط انشایی شده‌ایم. این نوع غلط‌ها گاهی در ساختمان واژه و گاهی در ساختار جمله و ترکیب و یا در تطابق لفظ با معنا مشاهده می‌شوند. نوع و شمار این خطاها به اندازه‌ای است که نمی‌توان به همه‌ی آنها اشاره کرد. اما در این بخش، بطور مختصر به هر یک می‌پردازیم.

 

[-pariya-]

۲.۱ بیگانه‌گرایی

زبان فارسی زبانی غنی و ثروتمند است و ورود واژگان بیگانه را نمی‌پذیرد. با این حال، با گذشت زمان واژه‌های بیگانه بسیاری وارد این زبان شده‌اند و گاهی استفاده از واژه‌های جایگزین به جای آنها، معنا را به‌خوبی به مخاطب نمی‌رساند. برخی از کلمات فارسی چنان با فرهنگ و تاریخ ما در آمیخته‌اند که هویت ایرانی پیدا کرده‌اند.

 

[-pariya-]

برای مثال، چگونه می‌توان برای واژگانی مثل «شهادت»، «شعر»، «ادب»، «توکل»، «سینما» و نظایر اینها، برابرهای فارسی یافت طوری که همان معنا و بار معنایی را انتقال دهند؟

 

[-pariya-]

علاوه بر این، بسیاری از وام‌واژه‌ها در زبان فارسی معنای دیگری یافته است که می‌توان آنها را واژگان «خودی» محسوب کرد و استفاده از صفت «بیگانه» برای آنها جای درنگ دارد. مثلاً کلمه «وکیل» در فارسی معنایی یافته است که در زبان مبدأ آن چنین معنایی ندارد. در عربی، به جای وکیل از کلمه «محامی» استفاده می‌کنند.

 

[-pariya-]

همچنین به جای «انقلاب» از کلمه‌ی «ثور» استفاده می‌شود. بعضی دیگر از کلماتی که در زبان فارسی دچار دگردیسی شده‌اند و با معنایی غیر از معنای اصلی خود در زبان مبدأ به‌کار می‌روند عبارتند از:

 

[-pariya-]

ابتدایی، دست درازی، تولید، تمدن، جامعه، جمعیت، خجالت، دخالت، مسری، مصرف، مذاکره، ملت، ملی، رقیب، شمایل، غرور، نفر، نصّاب (در زبان عربی به معنای «کلاهبردار» است)، مزخرف (در زبان عربی به معنای «آراسته به نقش و نگار» است).