تحلیل درون و بیرون

[نویسنده- کوچک]

در پاره‌ی پایانی فیلم، یک سال بعد، رایلی تجربیات جدیدی در سانفرانسیسکو کسب کرده و اتاق کنترل ذهن او نیز ارتقا یافته‌است، به گونه‌ای که برای هر پنج احساس او امکان دخل و تصرف در خاطرات فراهم می‌شود. خاطرات اصلی رایلی نیز از این به بعد، به صورت تلفیقی از این احساسات پنجگانه (شادی، غم، خشم، نفرت و ترس) تکامل می‌یابند و جزایر جدیدی نیز در ذهن رایلی برپا می‌شود. مثلاً جزیرۀ بلوغ.

 

[نویسنده- کوچک]

جذاب‌ترین ویژگی در انیمیشن «درون بیرون» این است که پیت داکتر به خوبی توانسته به پیچیدگی‌های ذهن تجسم ببخشد و المان‌های مختلف یک ذهن را به تصویر بکشد. نگاه کنید به هنر اعجاب‌انگیز او که چگونه خاطرات را به صورت گوی‌های درون قفسه بازنمایی کرده و فراموشی را همچون دره‌ای تاریک نمایش داده که خاطرات به درد نخور رایلی را در خود جای می‌دهد. نگاه کنید به سکانس شیرین کابوس دیدن رایلی که چگونه به ساخته شدن یک فیلم استودیویی درون ذهن تشبیه شده و حاصل کار با تجربیات ما تا چه اندازه همخوانی دارد. برای اینکه عمق هنر تجسم بخشیدن به سخت‌ترین مفاهیم ذهن را در این انیمیشن ببینید، کافی است به آن اتاق اسرارآمیز تفکر انتزاعی عنایت کنید. پیت داکتر به زیبایی و زیرکی نشان می‌دهد که چگونه واقعیات بیرونی در خلال تفکر انتزاعی از جسم، حجم، طول و عرض تهی می‌شوند.

 

[نویسنده- کوچک]

پیت داکتر که برای ساختن «درون بیرون» از روانشناسان مشاوره گرفته‌است، در این اثر به قدرت و روشنی نشان می‌دهد که زمانی ذهن به بلوغ می‌رسد که احساسات مختلف به یک میزان بتوانند روان فرد را کنترل کنند و خاطرات از حالت تک بعدی صرفا شاد یا صرفا غمگین به وضعیت تلفیق احساسات مختلف برسند.
این توضیح نسبتا پیچیده، عصاره‌ی کل حرف حساب این انیمیشن است که به زیبایی با نشان دادن گوی‌های چند رنگی و سکان مدیریت چند اهرمی پس از بلوغ رایلی به ذهن مخاطب منتقل می‌شود و چیرگی نویسندگانش را می‌رساند.

 

[نویسنده- کوچک]

«درون بیرون» به مخاطب کودک خود نشان می‌دهد که چگونه تمام احساسات ما کاربرد دارند و مفید هستند. ترس در زمان احتیاط به کار می‌آید، انزجار برای جلوگیری از مسمومیت و خوردن خوراکی‌های خطرناک، مفید است، غم باعث همدردی و تحکیم روابط افراد می‌شود و شادی مفرح ذات و امیدبخش است. مهمترین چالش رایلی در «درون بیرون» این است که چگونه احساساتش را تنظیم کند و از هر کدام در محل مورد نیاز استفاده کند.

 

[نویسنده- کوچک]

البته در این انیمیشن جای خالی بعضی از عناصر مهم ذهن به چشم می‌آید. مثلا قوه‌ی استدلال و عقل در ذهن رایلی وجود ندارد و این خلاء از طریق جان بخشی به احساسات رایلی پر شده در حالی که ما به نیکی می‌دانیم قوه‌ی استدلال ما از احساسات‌مان جداست. در «درون بیرون» این شادی و غم و خشم و ترس و انزجار هستند که تصمیم می‌گیرند یا موضوعات مختلف را سبک سنگین می‌کنند، در حالی که در واقعیت، عقل و منطق جدای از احساسات است. البته باید اشاره کنم که فقدان منطق در ذهن رایلی دلیل موجهی دارد و آن تلاش نویسندگان برای شلوغ نشدن بیش از حد فیلم است.

 

[نویسنده- کوچک]

یکی دیگر از عناصری که فیلم نتوانسته به خوبی از پس پرداخت آنها بربیاید، ضمیر ناخودآگاه است. ما می‌بینیم که فلان خاطره بدون اراده‌ی رایلی فراموش می‌شود یا در هنگام خواب، کارگران ذهن رایلی بدون اراده‌ی او، شروع به فیلمبرداری برای رویا دیدن او می‌کنند، اما منبع و نیرو محرکه‌ی این امور که از نظر علمی ضمیر ناخودآگاه می‌باشد را در این انیمیشن نمی‌بینیم و با آن آشنا نمی‌شویم. شاید پیت داکتر می‌توانست با پرداخت بهتر، بدون شلوغ کردن بیهوده و زیاد در شخصیت‌پردازی، به جایگاه منطق و ضمیر ناخودآگاه نیز بپردازد.

 

[نویسنده- کوچک]

«درون بیرون» از جمله انیمیشن‌های زیبا و آموزنده‌ای است که هم می‌تواند برای مخاطب کودک و نوجوان حرف‌های مفید بزند و هم می‌تواند بزرگسالان را حسابی شیفته‌ی خود کند. تجربه‌ای است بدیع از همان کسی که پیش از این در انیمیشن «بالا» نیز نبوغ خود را نشان داده بود.