آموزشی دونقطه یا نقطه‌ویرگول یا ویرگول؟

[رازآفرین]

3-کاربرد: ویرگول کاربرد‌های متعددی دارد که می‌توان به مواردی همچون، جدا کردن کلمه‌ها و عبارات هم‌پایه در جمله، جدا کردن جمله یا عبارت معترضه از دیگر اجزای جمله و... اشاره کرد اما نقطه ویرگول کاربردهای محدودتری نسبت به ویرگول دارد، که می‌توان به جدا کردن جمله‌های هم پایه که ممکن است دارای ویرگول باشند و تفکیک کردن جمله‌های ناقص از جمله‌های کامل اشاره کرد.

 

[رازآفرین]

دونقطه(:):

عمده کاربرد دو نقطه در نگارش فارسی آن‌جا است که حرفی برای گفتن هست؛ نقل‌قولی، شرحی یا مثالی. دو نقطه نماد بیان کردن و شرح دادن است؛ یعنی چیزی برای بیان وجود دارد، گفتگویی در میان هست یا موضوعی نیاز به بیانِ نمونه، تعریف و تشریح دارد. این نشانه در زبان فارسی دری «دو نقطه سربه‌سر» یا «شارحه» نیز گفته می‌شود.

 

[رازآفرین]

کاربرد دونقطه:

1. پیش از نقل قول مستقیم:

نقل است که کسی گفت: «مرا وصیّتی بکن». گفت: «همّت، همّت، که همت مقدّمِ همه اشیاء است و مدار جمله‌ی اشیاء بر او است و رجوع جمله‌ی اشیاء به اوست».

2. اگر نقل قول مستقیم نباشد و مضمون سخنی را نقل کنیم، نباید از علامت دو نقطه استفاده کنیم:

نقل به مضمون: به او گفتم اگر می‌خواهد موفق شود، باید تلاش بیشتری بکند.
نقل قول به صورت مستقیم: به او گفتم: «اگر می‌خواهی موفق شوی، باید تلاش بیشتری بکنی.»

 

[رازآفرین]

3. شرح اجزای چیزی یا نمونه‌هایی از یک سنخ:

انواع ویرایش عبارتند از: فنی، زبانی ـ ساختاری، تخصصی ـ علمی.

4. تعریف یک واژه یا اصطلاح:​

پنبه‌زار: زمینی که در آن پنبه کاشته باشند.

نکته: در تعریف یک واژه یا اصطلاح، پس از علامت دو نقطه نیازی به ذکر کلمه یعنی نیست.

پنبه‌زار: یعنی زمینی که که در آن پنبه کاشته باشند. ❌

 

[رازآفرین]

5. بین ساعت و دقیقه:​

ساعت 21:20

6. بیان موضوع، عنوان و مانند آن:​

موضوع: درست‌نویسی

 

[رازآفرین]

7. نقل گفت‌وگو:​

ولادیمیر: باید فردا برگردیم.

*گاهی در نقل گفت‌وگوها در نمایشنامه، فیلمنامه و داستان به جای نام شخص گوینده و برای پرهیز از تکرار، از خط تیره (-) استفاده می‌شود.