آموزشی دو اصل بنیادی در ترجمه

[NIRI]

اصل اول : ترجمه ادبی؛ خود یک اثر ادبی است:
یعنی با معیارهای عرفی زبان مقصد اثری ادبی به حساب می آید. بدیهی است هر ک.س ترجمه اب ادبی را می خواند آن را به عنوان اثری ادبی می خواند و صرفا در پی فهمیدن داستان یا گرفتن اطلاعات موجود در آن نیست. خواندن ترجمه ادبی مثل خواندن تالیف ادبی با لذت همراه است و این لذت ناشی از تلفیق اندیشه و نحوه بیان است. به عبارت دیگر؛ ادبی بودن اثر به محتوای آن نیست بلکه به صورت و محتوا که از هم جدایی ناپذیرند؛ تاثیر واحدی ایجاد می کنند.

 

[NIRI]

اصل دوم : ترجمه ادبی تا حد امکان به متن اصلی نزدیک است :



بنابراین اصل؛ ترجمه ادبی اقتباس یا ترجمه آزاد نیست و مترجم باید تا حد امکان کلمات؛ تعبیرات؛ ترکیبات؛ استعاره های نویسنده و نحو جملات او را به زبان ترجمه انتقال دهد.



بنابر دو اصل فوق؛ ترجمه ادبی باید تا آنجا که ممکن است به متن مبدا و تا آنجا که لازم است به زبان مقصد نزدیک باشد تا هم دقت و وفاداری تضمین شود (اصل دوم) و هم ادبی بودن ترجمه به مثابه اثری مستقل (اصل اول).

 

[NIRI]

بیشتر کسانی که در گذشته درباره مفهوم وفاداری سخن گفته اند؛ مقصودشان وفاداری به متن اصلی و نویسنده بوده و میزان وفاداری را معیاری برای داوری درباره ترجمه می دانسته اند. از نظر اینان ترجمه وفادار ترجمه ای است که از نظر لفظ و شیوه بیان و تعبیرات به متن اصلی شبیه باشد. اینان به لغات و ساختارهای متن اصلی که در زبان دیگر و برای مخاطبی دیگر نوشته شده تقدس و اصالت می دهند و قضاوت و تشخیص و در مواردی عقل سلیم خود را نادیده می گیرند و جانب زبان مادری و خواننده ی ترجمه را رها می کنند و از خود نمی پرسند که با این نوع وفاداری آیا به راستی به متن اصلی و نویسنده خدمت کرده اند یا خ*یانت. با ایجاد شباهت صوری میان اصل و ترجمه نمی توان به تعادل سبکی رسید. سبک هر متن فقط در چهارچوب روابط میان اجزای سازنده آن در چهار چوب همان زبان تعریف می شود. انتقال صوری آنها به زبانی با قابلیت ها و محدودیت های متفاوت به سبکی مشابه منجر نمی شود. در ترجمه باید سبکی مشابه سبک متن اصلی خلق شود و لذا ترجمه ادبی آفرینشی خلاق است. حفظ ویژگی های سبکی منحصر به فرد متن اصلی تا آنجا ممکن است که زبان مقصد اجازه می دهد. بدین ترتیب اصل اول؛ تضمین کننده ی ادبی بودن ترجمه است. اصل دوم؛ تضمین کننده ی ترجمه بودن ترجمه است.