روانشناسی اجتماعی رابطه قصه خواندن با افزایش همدلی و تقویت ادراک

[ژاکلین؛]

کسی که داستان می خواند، پیش از مرگ هزاران زندگی را تجربه می‌کندپژوهشگران دریافته‌اند که خواندن داستان می‌تواند چشم‌اندازهای متفاوت را به ما نشان بدهد و در چگونگی شکل‌گیری ارتباط ما با دیگران تاثیر بگذارد.

 

[ژاکلین؛]

البته این ادعا که کتاب خواندن همه مشکلات دنیا را حل می‌کند، در بهترین حالت، ساده لوحانه است. اما می‌توان گفت کتاب خواندن فضای همدلانه تری برای زندگی فراهم می‌کند.

 

[ژاکلین؛]

تحقیقات فزاینده نشان می‌دهد کسانی که داستان می‌خوانند درک بهتری از احساسات دیگران دارند حتی اگر با آنها متفاوت باشند. کیت اوتلِی، نویسنده و استاد بازنشستۀ دانشکده روانشناسی شناختی دانشگاه تورنتو می‌گوید: "خواندن داستان به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از دیگران و شرایط آنها داشته باشیم و نسبت به همسر و دوستان نزدیک‌مان نیز درک بهتری پیدا کنیم. خواندن داستان، آشنایی با طیف گسترده‌ای از الگوهای شخصیتی محتمل و تفاوت‌های بین آنها را برای ما ممکن می‌کند.

 

[ژاکلین؛]

چشم انداز در همدلی
روان‌شناسان دریافته‌اند که همدلی فطری‌ست و حتی کودکان هم می‌توانند رفتار همدلانه داشته باشند. بعضی افراد به طور طبیعی همدلی بالاتری دارند اما در بیشتر افراد بالا رفتن سن موجب افزایش همدلی می شود. علاوه بر این، پژوهش‌ها نشان داده است اگر کسی بخواهد میزان همدلی خود را بالا ببرد احتمال آن وجود دارد. اگر چه روش‌های زیادی برای تمرین همدلی وجود دارد اما اکثر این روش‌ها از طریق تعامل و رفتارهای مثبت اجتماعی امکان‌پذیر است. مثلاً شناختن عمیق دیگران، خود را به جای دیگران گذاشتن و یا چالش با سوگیری‌های شخصی خودمان.

 

[ژاکلین؛]

اما خواندنِ داستان، به خصوص داستان‌های تخیلی، پیشنهاد ویژه‌ای است برای آنکه بتوانیم از مرزهای ذهن خود پا فراتر بگذاریم.

قصه می تواند ما را به درون ذهن شخصیت‌های دیگر ببرد تا آنچه را که آنها انجام می‌دهند، ببینیم و احساس کنیم. قصه‌ها می‌توانند چگونگی زندگی‌هایی را به ما نشان بدهند که با زندگی خودمان بسیار متفاوتند. ما با خواندنِ داستان می‌توانیم دنیای جنس مخالف، اقوام و فرهنگ‌ها، مشاغل و سنین دیگر را تجربه کنیم.

 

[ژاکلین؛]

واژه‌های روی کاغذ می‌توانند به ما نشان بدهند گم شدن یک کودک، زخمی شدن سربازی در میدان جنگ، فقر و تنگدستی یا مهاجرت به کشوری دیگر چه حال و هوایی دارد و همه این‌ها بر روابط ما در دنیای واقعی تاثیر می‌گذارد.

ویلیام چوپیک، روانشناس دانشگاه میشیگان می گوید: " افسانه‌ها و داستان ها خدمت بزرگی به ما می‌کنند داستان ما را در موقعیت تصور دشواری ها قرار می‌دهد و اجازه می‌دهد تا با حفظ فاصله‌ای امن، مسائل را از چشم‌انداز انسان‌های دیگر نگاه کنیم. در این مورد داستان مثل یک بازی برای تمرین مهارت های همدلی عمل می‌کند."

 

[ژاکلین؛]

ارتباط داستان و همدلی
در سال ۲۰۰۶ اوتلِی و همکارانش نتایج تحقیقاتی را منتشر کردند که نشان می‌داد ارتباطی قوی بین داستان خواندن و عملکرد بهتر در آزمون‌های همدلی و تیزهوشی اجتماعی وجود دارد.

آنها ابتدا از شرکت‌کنندگان آزمونی گرفتند که شامل بازشناسی نام نویسندگان بود. این آزمون به آنها کمک می‌کرد که بفهمند آزمودنی چقدر اهل مطالعه است.سپس شرکت کنندگان فرم‌های "شاخص واکنش بین فردی" را تکمیل کردند، شاخصی که ابعاد مختلف همدلی را می‌سنجد. همچنین از شرکت کنندگان، آزمونِ "ذهن خوانی از طریق چشم" گرفته شد.

 

[ژاکلین؛]

ارتباط داستان و همدلی
در سال ۲۰۰۶ اوتلِی و همکارانش نتایج تحقیقاتی را منتشر کردند که نشان می‌داد ارتباطی قوی بین داستان خواندن و عملکرد بهتر در آزمون‌های همدلی و تیزهوشی اجتماعی وجود دارد.

آنها ابتدا از شرکت‌کنندگان آزمونی گرفتند که شامل بازشناسی نام نویسندگان بود. این آزمون به آنها کمک می‌کرد که بفهمند آزمودنی چقدر اهل مطالعه است.سپس شرکت کنندگان فرم‌های "شاخص واکنش بین فردی" را تکمیل کردند، شاخصی که ابعاد مختلف همدلی را می‌سنجد. همچنین از شرکت کنندگان، آزمونِ "ذهن خوانی از طریق چشم" گرفته شد.

 

[ژاکلین؛]

پژوهش‌های بعدی نشان دادند که مطالعه ادبیات بیش از انواع دیگر متون بر روابط بین فردی تاثیرگذار است.

برای مثال در سال ۲۰۱۳ مقاله‌ای در مجله ساینس چاپ شد که سه گروه از افراد را با هم مقایسه کرده بود: افرادی با مطالعه ادبی، افرادی با مطالعه کتاب‌های غیر ادبی و افراد بدون مطالعه.

 

[ژاکلین؛]

در این پژوهش آزمودنی‌ها پس از غربالگری اولیه در سه گروه قرار گرفتند. مقرر شد که گروه اول کتاب‌های ادبی مطالعه کنند، گروه دوم کتاب‌های غیر ادبی و گروه سوم هیچ کتابی مطالعه نکند. سپس هر سه گروه با آزمون "تئوری ذهن" مورد سنجش قرار گرفتند- تئوری ذهن پیوندی مفهومی با همدلی دارد و توانایی ما در تشخیص و درک خواسته‌ها و باورهای دیگران و تفاوت آن با خواسته ها و باورهای خودمان را می‌سنجد.

در این پژوهش گروه اول (مطالعه کنندگان کتاب‌های ادبی) پیشرفت بیشتری در نمرات آزمون "تئوری ذهن" نشان دادند، اما در نمرات دو گروه دیگر تفاوت معناداری مشاهده نشد.