همگانی روش‌های قرون وسطایی برای تشخیص ساحره

[SATIAR]

یکی از موضوعاتی که همیشه در زمره‌ی علاقه‌مندی‌های اساسی من بوده، افسانه‌های مربوط به جادوگران و برخوردهاییست که به سبب باور به وجود ایشان در جوامع قبلی ایجاد شده. البته نه به این دلیل که علوم خفیه مدنظر من باشد که بلکه واکنش‌های تندروانه‌ی مردم بر اساس چنین خرافاتی برایم جذاب می‌نموده و هنوز خواندن آن بخش‌هایی از تاریخ که چنین اشاراتی دارد، توامان به گریه و خنده‌ام می‌اندازد.

 

[SATIAR]

تصویر زنان ساحره یکی از ماندگارترین خاطرات جمعی‌ای است که اروپای قرون وسطی ارمغان اذهان بشریت کرده. همان پیرزنان درازدماغ با خال‌های گوشتی که سوار بر جاروهایشان منبع اصلی تمامی شرارت‌هایند و بیشتر قصه‌های پریانیِ حالا هم هنوز در لایه‌های زیرین خود مروج ایده‌ی گناهکاری ایشانند.

 

[SATIAR]

آدم‌هایی تنها که چون از جامعه تک می‌افتادند ساحره شناخته می‌شدند. که بسیاری‌شان امروز ستودنی و احترام‌برانگیزند ولی در آن دیروزهای تاریک به دلیل کوچکترین درگیری با همسایگانشان اعدام می‌شدند؛ واکنشی که کلیسا برای استفاده از ایذا و وحشت آفریده بود تا نارضایتی چنین برش‌هایی از جامعه را سرکوب بگرداند. چه بسا که بعضی از ایشان یحتمل میراث‌دار فرهنگ قدیم پاگانی هم بوده باشند ولی بسیاری دیگر حتی از این اتهام هم مبرا بودند و فقط به قتل می‌رسیدند چون قرار بود پند غم‌انگیزی باشند که وجوب عقلانیت را به نسل‌های بعدی آموزش بدهند.

 

[SATIAR]

آزمودنشان با آب
مرسوم ترین متد تشخیص یک ساحره آزمایش غرق‌آب کردن بود. بدین صورت که مظنون را با طنابی بسته به کمرش به حوضی یا که آب روانی می‌انداختند. اگر غرق می‌شد که بی‌گناه بود ولی در صورتی که شناور می‌ماند ساحرگی‌اش اثبات می‌شد چون آب پسش زده و تن گناهکارش را نپذیرفته.

 

[SATIAR]

باوری وجود داشت مبنی بر این که شیطان هر کسی که هم پیمانش باشد را با پنجگانش لمس می‌کند و مهر می‌زند و علامت خودش را بر تن او باقی می‌گذارد. علامتی که هر جای بدن می‌توانست باشد ولی اکثرا در پس پلک‌ها یا هر شکاف و روزنه‌ی دیگری از نظرها پنهان می‌ماند. هر عارضه‌ی پوستی‌ای اعم از ماه‌گرفتگی یا خال یا زخم می‌توانست محل شک باشد، پس برای شناسایی هر جا را که بد گمان می‌شدند با تیزی سیخ می‌زدند که اگر خون بیرون نمی‌زد یعنی آن نقطه مهر ابلیس بر تن ساحره‌ی خدمتکارش بوده.

 

[SATIAR]

روشن است که هر حیوانی که در حوالی یک ساحره باشد، ممکن است جنی باشد در پوستینی فریبکار. این اجنه‌ی خانگی که یار و یاور ساحر‌ه‌گان در هنگام انجام اعمال شرورانه و شیطانی بودند، در بیشتر اوقات یا وزغ بودند یا گربه یا خرگوش و البته دیده شده بود که ساحره‌گانی اجنه‌ای در لباس مار یا حتی سگان سیاه داشتند. گفتنی است که خانگی‌ها می‌توانستند در قالب انسان هم حضور داشته باشند، ولی در هر حال و با هر شکل و قیافه‌ای ایشان شیاطینی بودند همیشه تحت امر شخص ابلیس.

 

[SATIAR]

در همه حال باید با ساحره‌ها محترمانه رفتار می‌شد چون اگر ساحره‌ای کسی را نفرین می‌کرد، بیماری و شومی پشت هم پیش می‌آمدند و او قربانی حوادثی می‌شد که هرگز قابل توضیح نبودند. احشام و حیواناتش تلف می‌شدند، خوردنی‌ها و نوشیدنی‌هایش تباه می‌گشتند و بچه‌هایش مرض می‌گرفتند و اگر بخت یارش بود شومی فقط در همین اندازه دامنگیرش می‌شد وگرنه نفرین ساحره‌ها با هیچ معیار زمینی‌ای قابل توضیح نبود و شیاطین حتی در اتاقش هم رهایش نمی‌کردند و از همه راه به شکنجه‌دادنش ادامه می‌دادند.

 

[SATIAR]

یکی دیگر از حقایق پذیرفته شده این بود که یک ساحره هرگز نمی‌تواند اشک واقعی بریزد. نه فقط به آن دلیل که ابلیس رنج شکنجه را برایش قابل تحمل می‌کند، که زیرا ساحره‌ها به معنای واقعی کلمه انسان نبودند و نبایست تصور می‌شد که احساساتشان مثل انسان‌ها برانگیخته می‌شود.