فلسفی سخنان فسلفی دیوید هیوم

[BARAN_KH_Z]

آیا وقتـی بـرای نمونه، یـک تـوپ بیلیارد را می‌بینـم کـه بـه خـطِ راست به سـوی تـوپِ دیگری می رود، حتـا اگـر حـرکـتِ تـوپِ دوم را تصادفـاً نتيجـه تمـاسِ دو تـوپ یـا نتیجـه‌ى تكانـه تصـور كـنـم، آيـا نمی توانـم تصـور کـنـم هميـن عـلـت بتوانـد سـبـبِ صـد رويـداد متفـاوتِ دیگـر شـود؟ آیا اینکـه هـردو تـوپ کاملاً بی حرکت بمانند منتفـى است؟ آیا بازگشـتِ تـوپِ اول بـه خـطِ مستقیم یـا جـهـشِ آن در هر جهتِ نامعینـی بـر اثـر تمـاس بـا تـوپِ دوم منتفی است؟ همه ی ایـن گمان‌هـا منسجم و فرض پذیرنـد. پـس چـرا بایـد یـکـی را کـه نـه منسجم‌تر و نه فرض‌پذیرتر از بقیـه اسـت، بـر بقیـه ترجیح دهـم؟ هیچ استدلالِ پیشـاتجربی هرگـز نمی توانـد شـالوده ی این ترجیح را نشان دهد

 

[BARAN_KH_Z]

«به نظر می‌رسد که نمی‌توان به وسیله عقل غایات نهایی افعال انسانی را تبیین کرد. بلکه این غایات خود را بدون هیچ وابستگی به قوای عقلانی، به احساسات و عواطف انسان ها نسبت می‌دهند. مثلا اگر از یک نفر بپرسید چرا ورزش می‌کند او پاسخ خواهد داد به این دلیل که مایل است سلامت خود را حفظ کند. اگر از او بپرسید چرا سلامتی را مهم می‌داند، پاسخ خواهد داد به این دلیل که بیماری دردناک است. اگر بیشتر به پرسیدن اصرار کنید و از او بپرسید چرا از درد نفرت دارد، امکان ندارد او بتواند به این پرسش پاسخ دهد. نفرت از درد دلیل غایی است و به امر دیگر ارجاع ندارد.»

 

[BARAN_KH_Z]

«عقل برده احساسات است.»

این جمله معروف هیوم است که دیدگاه او را به عنوان یک تجربه‌گرای تمام‌عیار نشان می‌دهد. چنانکه دیدیم تاثرات از نظر هیوم، فطری هستند ولی ایده‌ها چنین نیستند.

همان‌طور که تاثرات، ایده‌ها را پدید می‌آورند ایده‌ها هم می‌توانند تاثراتی دیگر را پدید آورند که هیوم در اصطلاح، آن‌ها را تاثرات بازتابی می‌گوید. اما نکته مهم در اینجاست که نقطه‌ آغاز، همان تاثرات هستند نه ایده‌ها و در واقع این تاثرات هستند که ایده‌ها را همچون برده‌ای به سوی خود می‌‌کشانند.

هیوم به طور مشخص، ایده علیت را بدون تاثر، یک مفهوم میان‌تهی می‌داند:

«این مسئله که بدانیم این چیزها علت و آن‌های دیگر معلول هستند، هرگز نمی‌تواند ذره‌ای ما را به خود مشغول دارد، اگر این علت‌ها و معلول‌ها هر دو برای ما بی‌تفاوت باشند. وقتی موضوعی خودش بر ما اثر نگذارد، پیوندهایش هیچ‌گاه نمی‌تواند به آن تأثیرگذاری بر روی اراده ببخشد. چون کارآیی عقل، فقط کشف این پیوندهاست، روشن است که تاثیرگذاری یک موضوع بر روی ما نمی‌تواند از طریق فعالیت عقل باشد.»

 

[BARAN_KH_Z]

اگر اصول همه ادیان اصلی جهان را آزمایش کنید ، متقاعد خواهید شد که چیزی غیر از آمال و رویاهای انسان های بیمار نیست

 

[BARAN_KH_Z]

شک‌گرایی ممکن است در تئوری، انکارناپذیر باشد، اما حتی یک شک‌گرا نیز باید مانند سایر انسان‌ها عمل، زندگی و گفت‌و‌گو کند چرا که سرشتِ انسان، انتخابِ دیگری به او نمی دهد!“

از کتاب “کاوشی در خصوص فهم بشری

 

[BARAN_KH_Z]

حقیقت از چالش اندیشه ها سر بر می آورد.

 

[BARAN_KH_Z]

دیوید هیوم هم گفت توالی شب و روز تداعی معنا برای ذهن ماست و چون تکرار می‌شود… ما آن را علیت می‌خوانیم. اما علیت برای همه ما معنا دارد چرا که ذهن آدمی پدیده ها را و زمان را انگونه درک میکند

 

[BARAN_KH_Z]

هر قومی خدایی گماشته بر سر خویش دارد. هر عنصری به سرپنجهٔ نیرو یا کارگزاری نادیدنی گرفتار است. مملکتِ هر خدا از مملکتِ خدای دیگر جداست. کارهای ایزدی یگانه نیز همیشه مُسلم و به یک روش نیست. امروز نگهدار ماست و فردا ما را بی‌پناه می‌گذارد. نیایش‌ها و نیاز کردن قربانی‌ها و بر گزاردنِ آئین‌ها و رسوم اگر خوب انجام گیرد او را با ما بر سر مهر می‌آورد و اگر بد به جای آورده شود، مایهٔ خشم او می‌گردد. و نیک بختی‌ها و سیه روزی‌هایی که در میان آدمیزادگان دیده می‌شود همه فراز آوردهٔ آنهاست. از این رو می‌توانیم نتیجه بگیریم که میان همهٔ ملت‌هایی که مُشرک بوده‌اند نخستین عقاید دینی و خداباوری نه از ژرف بینی در آثار طبیعت بلکه از نگرانی دربارهٔ رویدادهای زندگی و از بیم‌ها و امیدهایی که اندیشهٔ آدمی را به تکاپو می‌انگیزد سرچشمه گرفته است.

 

[BARAN_KH_Z]

لذت اگر بیش از اندازه شود به درد تبدیل می‌گردد ، همچنین درد زمانی که ملایم شود به لذت تبدیل می‌شود .

 

[BARAN_KH_Z]

دیوید هیوم: خوشبختی مانند پروانه است، اگر آن را دنبال کنید از شما فرار می‌کند، ولی اگر آرام بنشینید روی سر شما خواهد نشست…