آموزشی سرعت یا تمپو در فن بیان

[شاهدخت]

با توجه به معنای جمله سرعت ( تمپو ) خود را کم و زیاد کنید

حال سعی کنید با توجه به معنای جمله سرعت را کم و زیاد کنید.

اگر موضوع به قسمت هیجان انگیزی رسیده است تمپو را بالا ببرید.

اگر موضوع عاشقانه ای در کار است تمپوی آهسته میتواند مناسب تر باشد.

اگر سخنران هستید وقتی حضار دارد حوصله شان سر میرود بهتر است سرعت را بالا ببرید.

اگر هم احساس میکنید زیادی داد و بیداد راه انداخته اید بهتر است سرعت را آهسته کنید تا کمی گرد و خاک ها بخوابد.

به صدای بازیگران یا گویندگان و سخنرانان مشهور گوش دهید. این ویژگی را در صدای آن ها مورد بررسی قرار دهید. ببینید چگونه سرعت را کم و زیاد میکنند و سعی کنید درک درستی از این قضیه کسب کنید.

 

[شاهدخت]

با زمان تمرین کنید.

وقتی تمرینات بالا را به خوبی انجام دادید و درک درستی از تنظیم تمپو به دست آوردید شاید بهتر باشد همین تمرینات را با مترونوم نیز انجام دهید.

همانطور که گفتیم سرعت یا تمپو در فن بیان یعنی تعداد کلمات بیان شده در واحد زمان پس بهتر است زمان را در نظر بگیریم و ابزاری که این کار را ممکن میسازد یک ساعت و یا یک مترونوم است.

مترونوم یا تیک تاک یک ساعت عقربه ای میتواند به ما کمک کند تا گذر زمان را هنگام حرف زدن از یاد نبریم و سرعت خود را نسبت به زمانی که در حال گذر است تنظیم کنیم.

 

[شاهدخت]

ضرب یا بیت

وقتی میگویم سرعت یا تمپو در فن بیان یعنی تعداد کلمات در واحد زمان، پس واحد زمان باید مشخص بشود.

مثلا واحد زمانی ما میتواند یک ثانیه باشد. یک ثانیه در واقع فاصله زمانی بین تیک و تاک است.

تیک تاک ساعت در واقع دو ضرب محسوب میشود.

بنابراین فاصله زمانی بین دو ضرب میشود واحد زمان ما.

این فاصله حتما لازم نیست 1 ثانیه باشد. اما هر چه که هست باید مبنا قرار گرفته شود.

 

[شاهدخت]

هر گوینده، بازیگر یا خواننده ای هنگام رعایت اصول فن بیان باید بداند که فاصله بین ضرب های او چقدر است.

این فاصله زمانی ثابت است و آنقد تکرار میشود تا گوینده متن خود را تمام کند.

بنابراین زمان کل خوانش یک متن = با جمع تک تک واحد های زمان

به هر کدام از این واحد های زمان یک ضرب یا یک بیت گفته میشود.

 

[شاهدخت]

متر

متر یعنی دسته بندی کردن واحد های زمان یا همان ضرب ها به دسته های مساوی

مثلا اگر هر 4 ضرب را داخل یک دسته بگذاریم، متر های ما به دست می آیند.

برای اینکه دسته ها (مترها) از هم تشخیص داده شوند معمولا ضرب اول هر دسته را قوی تر اجرا میکنند.

 

[شاهدخت]

ریتم

این که کدام ضرب قوی تر یا ضعیف تر اجرا شود میتواند متفاوت باشد.

ترکیبات مختلفی از ضرب های قوی ، متوسط و ضعیف میتوان ایجاد نمود.

به هر کدام از این ترکیبات یک ریتم یا الگوی ریتمیک گفته میشود.

همچنین میتوان در فن بیان علاوه بر قوی یا ضعیف اجرا کردن ضرب ها، مدت زمان کشیده شدن صدای آنها را نیز کم و زیاد کرد و از این طریق ریتم های جدیدتری ساخت.

 

[شاهدخت]

اینها چه ربطی به سرعت بیان کلمات دارد؟

دانستن این نکات چه کمکی به تمپو بازیگر یا سرعت بیان گوینده یا ریتم خواننده میکند؟

بگذارید به تعریف اولیه از سرعت بیان برگردیم: سرعت بیان کلمات = تعداد کلمات بیان شده تقسیم بر واحد زمان

واحد زمان که ثابت است و تغییر نمیکند. صبر هم نمیکند و دانه به دانه به جلو میرود.

حال ما میمانیم و کلماتمان.

تعداد کلماتی که بیان میکنیم سرعتمان را میسازد.

 

[شاهدخت]

بیایید حساب کنیم

فرض کنید میخواهیم یک جمله بگویم که 10 کلمه دارد.

ضرب های ما هم 1 ثانیه ای هستند.

اگر در 10 ثانیه جمله را تمام کنیم سرعت ما میشود : 10کلمه تقسیم بر 10 ثانیه = 1

حال میخواهیم سرعتمان را زیاد کنیم.

فرض کنید میخواهیم سرعتمان دو برابر شود. پس باید 10 کلمه را 5 ثانیه بخوانیم تا سرعتمان دو برابر شود.

اگر بخواهیم سرعتمان نصف شود باید این 10 کلمه را در در 20 ثانیه بخوانیم.

 

[شاهدخت]

خب؟

اگر بخواهیم سرعت یا تمپوی خود را در فن بیان به صورت اصولی رعایت کنیم به طوری که اصطلاحا از ریتم نیوفتیم لازم است تا نسبت ها را رعایت کنیم.

لازم است تا زمان به عنوان یک میزان برای ما عمل کند و ما نسبت کلمات و جملات خود را با زمان در نظر بگیریم.

در حقیقت زمان با نظمی که دارد کلمات ما را مرتب میکند و به آنها نظم میبخشد.

بنابراین یکی از مهارتهایی که هر گوینده یا خواننده ای باید بیاموزد توجه به زمان و میزان قرار دادن آن است.

 

[شاهدخت]

من که نمیتوانم موقع آواز خواندن ماشین حساب دستم بگیرم

رعایت سرعت یا تمپو معمولا با محاسبات عددی انجام نمیشود

آنچه از اعداد گفتیم برای روشن کردن مطلب بود

برای اینکه بتوانیم در فن بیان سرعت خوبی داشته باشیم و تسلط کافی برای تنظیم تمپو بدون اینکه از ریتم بیوفتیم را بدست آوریم، فقط و فقط باید تمرین کنیم و این تمرین باید با ثانیه شمار یا مترونوم و یا هر دستگاهی که زمان را نگه میدارد انجام شود.