تاریخ ایران سفر تاریخی(همدان)
- نویسنده موضوع Baharan
- تاریخ شروع
اطلاعات موضوع
موضوع نویسنده
- Jan
- 294
- 674
- مدال‌ها
- 3
نام ها دیگر در گذشته
هَگمَتانَه (پارسی باستان: 𐏃𐎥𐎶𐎫𐎠𐎴؛ پارسی باستان: Hagmatāna؛ پارسی میانه: همتان Hamatān؛ پارسی نو: همدان، به معنی «جایِ به‌هم‌آمدگان»، «جای گردآمدگان») پایتخت مادها، پایتخت تابستانی هخامنشیان، و ساتراپ‌نشین ماد از هخامنشیان تا ساسانیان بود. یونانیان هگمتانه را اِکباتان می‌خواندند.
هَگمَتانَه (پارسی باستان: 𐏃𐎥𐎶𐎫𐎠𐎴؛ پارسی باستان: Hagmatāna؛ پارسی میانه: همتان Hamatān؛ پارسی نو: همدان، به معنی «جایِ به‌هم‌آمدگان»، «جای گردآمدگان») پایتخت مادها، پایتخت تابستانی هخامنشیان، و ساتراپ‌نشین ماد از هخامنشیان تا ساسانیان بود. یونانیان هگمتانه را اِکباتان می‌خواندند.
موضوع نویسنده
- Jan
- 294
- 674
- مدال‌ها
- 3
در گذشته
این شهر کهن، نخستین پایتخت ایران بوده و به همراه آتن در یونان و رم در ایتالیا و شوش در خوزستان، از معدود شهرهای باستانی جهان است که همچنان زنده و مهم مانده‌است. هرودوت این شهر را ساخته دیااکو دانسته و گفته‌است که هفت دیوار داشته که هر کدام به رنگ یکی از سیاره‌ها بوده‌اند.
دانشنامه ایرانیکا بنیانگذاری ماد را سال ۷۰۸ پیش از میلاد به مرکزیت هگمتانه و توسط دیاکو ذکر می‌کند.
در سال ۵۵۰ پیش از میلاد، ایشتوویگو شاه ماد از کوروش هخامنشی شکست می‌خورد و پیرو آن هگمتانه به تسخیر کوروش در می‌آید.
در سال ۳۳۰ پیش از میلاد، داریوش سوم کشته شده و هگمتانه فتح می‌شود. همچنین تخت جمشید به وسیله اسکندر مقدونی ویران شده و حکمرانی هخامنشیان پایان می‌پذیرد.
این شهر کهن، نخستین پایتخت ایران بوده و به همراه آتن در یونان و رم در ایتالیا و شوش در خوزستان، از معدود شهرهای باستانی جهان است که همچنان زنده و مهم مانده‌است. هرودوت این شهر را ساخته دیااکو دانسته و گفته‌است که هفت دیوار داشته که هر کدام به رنگ یکی از سیاره‌ها بوده‌اند.
دانشنامه ایرانیکا بنیانگذاری ماد را سال ۷۰۸ پیش از میلاد به مرکزیت هگمتانه و توسط دیاکو ذکر می‌کند.
در سال ۵۵۰ پیش از میلاد، ایشتوویگو شاه ماد از کوروش هخامنشی شکست می‌خورد و پیرو آن هگمتانه به تسخیر کوروش در می‌آید.
در سال ۳۳۰ پیش از میلاد، داریوش سوم کشته شده و هگمتانه فتح می‌شود. همچنین تخت جمشید به وسیله اسکندر مقدونی ویران شده و حکمرانی هخامنشیان پایان می‌پذیرد.
موضوع نویسنده
- Jan
- 294
- 674
- مدال‌ها
- 3
موقعیت آن
هگمتانه دارای موقعیت استراتژیک است و منابع خوبی در اختیار این منطقه بوده است. بر همین اساس باستان‌شناسان می‌گویند که احتمال اشغال هگمتانه پیش از هزاره یکم قبل از میلاد نیز وجود دارد. گرچه شواهد تاریخی مورد وثوق در اثبات این ادعا وجود ندارد.
بر اساس گفته هرودوت مجتمع شاهانه هگمتانه بر روی تپه‌ای قرار داشت و متشکل از قصر، خزانه‌داری و اقامتگاه نظامی بود. این مجتمع به وسیله هفت دیوار متحدالمرکز ساخته شد. هر کدام از دیوارهای داخلی از دیوار بیرونی بلندتر بودند و بر دیوار بیرونی اشراف داشتند. (تصویر بالا طرحی خیالی از مجتمع شاهانه هگمتانه است.)
در این میان اخبار دیگری در مورد هگمتانه وجود دارد که به خاطر نبود اطلاعات کافی نمی‌توان به آنها استناد کرد. به عنوان مثال: در سرزمین‌های مادها حدود ۲۰۰ سال درگیری بین مادها و آشوریان وجود داشت. اما هیچ گزارشی از سمت آشوریان درباره هگمتانه وجود ندارد. باستان‌شناسان احتمال می‌دهند که آشوریان هرگز تا شرق الوند و سمت هگمتانه پیشروی نکرده‌اند.
شهر همدان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران است که در روزگار هخامنشیان، ساسانیان، اشکانیان، سلجوقیان و آل بویه از پایتخت‌های ایران به شمار می‌رفت. در این شهر کهن آثار باستانی بسیار زیادی وجود دارد.
آخرین ویرایش:
موضوع نویسنده
- Jan
- 294
- 674
- مدال‌ها
- 3
کشف و حفاری:
اولین حفاری در شهر هگمتانه توسط گروهی فرانسوی به رهبری شارل فورسی در سال ۱۹۱۳ میلادی انجام شد. نتایج این حفاری هرگز منتشر نشد. از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۷۸ حفاری‌های زیادی در این منطقه صورت گرفت که طی آن ۱۴۰۰۰ متر مربع از بقایای هگمتانه کشف شد. با این کشف بزرگ و تاریخی از سرگذشت و فرهنگ و سبک زندگی یکی از کهن‌ترین دوره‌های تمدن بشری پرده‌برداری شد. در این حفاری‌ها حصاری با ارتفاع ۹ متر با دو برج عظیم الجثه در میان آن نمایان شدند. همچنین در حفاری‌های سال ۱۳۶۲ به سرپرستی محمدرحیم صراف بود که شهر بزرگی در دل تپه هگمتانه شناسانی شد.
در قسمت دیگری از حفاری‌ها حصار بزرگ دیگری با ارتفاع ۸ متر آشکار گردید. در این حصار با فاصله‌های مشخص برج‌هایی قرار داشت که هگمتانه قدیم را دربر می‌گرفتند.
باستان‌شناسان و تاریخ‌شناسان ایرانی و غیر ایرانی طی صد سال گذشته بارها این تپه را حفاری کرده‌اند. در طول تمام این حفاری‌ها، آثار ارزشمندی کشف شده که اکثر آنها مربوط به دوران هخامنشی و اجداد آنها است.
موضوع نویسنده
- Jan
- 294
- 674
- مدال‌ها
- 3
غار علیصدر
غار علیصدر یکی از غارهای تالابی ایران و از معدود غارهای آبی جهان است. علیصدر همچنین دارای طولانی‌ترین مسیر قایقرانی درون غار در جهان است. این غار در ارتفاعات ساری قیه نزدیک روستای علیصدر شهرستان کبودراهنگ در استان همدان واقع شده‌است. ارتفاع غار از سطح دریا ۲۱۰۰ متر است. محوطه غار دالان‌های پیچ در پیچ و دهلیزهای متعددی دارد. غار به طول ۱۱ کیلومتر می‌باشد که به علت صعب‌العبور بودن مسیر ۳ کیلومتر آن کشف شده‌است. از مجموعه رشته آبها، دریاچه بزرگی در درون غار به وجود آمده و از این رو نفوذ به ژرفای غار تنها با قایق میسر است. غار علیصدر یکی از دیدنی‌های جهانگردی استان همدان است.
غار علیصدر بیست و سومین اثر طبیعی ملی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۱۵ دی ۱۳۸۷ در فهرست میراث طبیعی ایران قرارگرفت.
جالب و دانستنی درباره‌ی نام غار علی صدر
مردم روستای علی صدر و روستاهای اطراف، از قدیم‌الایام به وجود این غار پی برده بودند و از آب آن بهره‌برداری می‌کردند. علاوه بر این، در صد سال گذشته، اهالی ده با هدایت مازاد آب نهر سراب به غار علیصدر، از آن به عنوان مخزن و سدی برای استفاده در فصل گرما بهره می‌برده‌اند و همین موضوع باعث شده بود تا سطح آب در قسمت شرقی غار تا ارتفاع ۲٫۲۰ متر یعنی تا نزدیکی دهانه ورودی غار بالا بیاید و امکان دسترسی به غار را تا سال‌ها غیرممکن کند؛ تا اینکه با وقوع زلزله مخرب فارسینج در ۲۲ آذرماه ۱۳۳۶، و ایجاد شکاف در کف غار سراب، آب نهر سراب به یکباره قطع شد و طی ۶ سال یعنی حدود سال ۱۳۴۲ سطح آب غار علیصدر به ارتفاع طبیعی خود رسید و ورود به غار میسر گشت و به تدریج پای کوهنوردان به درون غار باز‌شد.
همانگونه که گفته شد، اهالی روستا از این غار به عنوان مخزن و «سد» استفاده می‌کرده‌اند. از طرف دیگر، در بنچاقها و اسناد روستا، نام ده «علی سد»، ولی در شناسنامه‌های اهالی، «علی سرد» ذکر شده. در زمان احداث جاده برای روستا در سال ۱۳۵۰، پیمانکار مجری در تابلوی راهنمای پروژه نام جاده را «علیصدر» نوشت و از آن زمان به بعد، این نام برای روستا و غار مصطلح شد. با اینکه مردم امروزه اسم این غار را «علی صدر» می‌نامند، ولی در اصل اسم این غار به دلیل آبی که در آن وجود دارد و جزو آب‌های سرد است، «علی سرد» می‌باشد.
غار علیصدر یکی از غارهای تالابی ایران و از معدود غارهای آبی جهان است. علیصدر همچنین دارای طولانی‌ترین مسیر قایقرانی درون غار در جهان است. این غار در ارتفاعات ساری قیه نزدیک روستای علیصدر شهرستان کبودراهنگ در استان همدان واقع شده‌است. ارتفاع غار از سطح دریا ۲۱۰۰ متر است. محوطه غار دالان‌های پیچ در پیچ و دهلیزهای متعددی دارد. غار به طول ۱۱ کیلومتر می‌باشد که به علت صعب‌العبور بودن مسیر ۳ کیلومتر آن کشف شده‌است. از مجموعه رشته آبها، دریاچه بزرگی در درون غار به وجود آمده و از این رو نفوذ به ژرفای غار تنها با قایق میسر است. غار علیصدر یکی از دیدنی‌های جهانگردی استان همدان است.
غار علیصدر بیست و سومین اثر طبیعی ملی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۱۵ دی ۱۳۸۷ در فهرست میراث طبیعی ایران قرارگرفت.
جالب و دانستنی درباره‌ی نام غار علی صدر
مردم روستای علی صدر و روستاهای اطراف، از قدیم‌الایام به وجود این غار پی برده بودند و از آب آن بهره‌برداری می‌کردند. علاوه بر این، در صد سال گذشته، اهالی ده با هدایت مازاد آب نهر سراب به غار علیصدر، از آن به عنوان مخزن و سدی برای استفاده در فصل گرما بهره می‌برده‌اند و همین موضوع باعث شده بود تا سطح آب در قسمت شرقی غار تا ارتفاع ۲٫۲۰ متر یعنی تا نزدیکی دهانه ورودی غار بالا بیاید و امکان دسترسی به غار را تا سال‌ها غیرممکن کند؛ تا اینکه با وقوع زلزله مخرب فارسینج در ۲۲ آذرماه ۱۳۳۶، و ایجاد شکاف در کف غار سراب، آب نهر سراب به یکباره قطع شد و طی ۶ سال یعنی حدود سال ۱۳۴۲ سطح آب غار علیصدر به ارتفاع طبیعی خود رسید و ورود به غار میسر گشت و به تدریج پای کوهنوردان به درون غار باز‌شد.
همانگونه که گفته شد، اهالی روستا از این غار به عنوان مخزن و «سد» استفاده می‌کرده‌اند. از طرف دیگر، در بنچاقها و اسناد روستا، نام ده «علی سد»، ولی در شناسنامه‌های اهالی، «علی سرد» ذکر شده. در زمان احداث جاده برای روستا در سال ۱۳۵۰، پیمانکار مجری در تابلوی راهنمای پروژه نام جاده را «علیصدر» نوشت و از آن زمان به بعد، این نام برای روستا و غار مصطلح شد. با اینکه مردم امروزه اسم این غار را «علی صدر» می‌نامند، ولی در اصل اسم این غار به دلیل آبی که در آن وجود دارد و جزو آب‌های سرد است، «علی سرد» می‌باشد.
موضوع نویسنده
- Jan
- 294
- 674
- مدال‌ها
- 3
آرامگاه بوعلی
آرامگاه بوعلی سینا بنای یادبود ابن سینا فیلسوف، دانشمند و پزشک ایرانی است که در میدان بوعلی سینا در مرکز شهر همدان واقع شده‌است و این اثر در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۸۶۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است
بنای قبلی آرامگاه بوعلی سینا در زمان قاجاریه ساخته شده بود. این مقبره به دستور دختری به نام نگار، نوه فتحعلی شاه قاجار بنا شد. مقدمات ساخت بنای کنونی در سال ۱۳۲۲ خورشیدی فراهم شد که محمدرضا شاه پهلوی شخصاّ یکصد هزار تومان برای ساخت آرامگاه گذاشت و انجمن آثار ملی نقشه ساختمان آرامگاه را به مناقصه گذاشت. مناقصه را مهندسین ایرانی بردند.طرح آرامگاه را مهندس هوشنگ سیحون به سبک معماری دوره و سده‌ای که بوعلی سینا در آن می‌زیسته از روی قدیمی‌ترین بنای تاریخ دار اسلامی یعنی برج گنبد قابوس در شهر گنبد کاووس اقتباس کرد.(عکس بالا، عکس قدیمی بنا آرامگاه)
کار ساخت بنای جدید آرامگاه در سال ۱۳۳۳ به پایان رسید. آرامگاه روز ۹ اردیبهشت ۱۳۳۳ با حضور محمدرضا شاه پهلوی و ملکه ثریا افتتاح شد. محل آرامگاه جدید بوعلی منزل مسکونی و مقبره فردی بنام ابوسعید دخوک، دوست صمیمی بوعلی سینا بوده‌است که بقایای جسد بوعلی سینا هم به این مکان منتقل و دفن شد. در غرفه آثار بوعلی عکسی از جمجمه بوعلی نیز در معرض دید گذاشته شده که هنگام جابجایی مقبره تهیه شده‌است.
بخش موزه آرامگاه
درحال حاضر تالار جنوبی آرامگاه به عنوان موزه محل نگهداری سکه، سفال، برنز و سایر اشیاء کشف شده مربوط به هزاره‌های قبل از میلاد و دوران اسلامی اختصاص یافته و در تالار شمالی کتابخانه‌ای مشتمل بر ۸۰۰۰ جلد کتاب خطی و چاپی نفیس ایرانی و خارجی و غرفه‌هایی مربوط به آثار بو علی سینا و شعرا و نویسندگان همدانی نگهداری می‌شود. مکمل این بنا بوستانی به شکل نیم دایره با فضای سبز است و نیز تندیس ابوعلی سینا در حالی که کتابی در دست دارد در ضلع شرقی میدان نصب شده‌است.
(تالار شمالی)
(تالار جنوبی)
آرامگاه بوعلی سینا بنای یادبود ابن سینا فیلسوف، دانشمند و پزشک ایرانی است که در میدان بوعلی سینا در مرکز شهر همدان واقع شده‌است و این اثر در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۸۶۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است
بنای قبلی آرامگاه بوعلی سینا در زمان قاجاریه ساخته شده بود. این مقبره به دستور دختری به نام نگار، نوه فتحعلی شاه قاجار بنا شد. مقدمات ساخت بنای کنونی در سال ۱۳۲۲ خورشیدی فراهم شد که محمدرضا شاه پهلوی شخصاّ یکصد هزار تومان برای ساخت آرامگاه گذاشت و انجمن آثار ملی نقشه ساختمان آرامگاه را به مناقصه گذاشت. مناقصه را مهندسین ایرانی بردند.طرح آرامگاه را مهندس هوشنگ سیحون به سبک معماری دوره و سده‌ای که بوعلی سینا در آن می‌زیسته از روی قدیمی‌ترین بنای تاریخ دار اسلامی یعنی برج گنبد قابوس در شهر گنبد کاووس اقتباس کرد.(عکس بالا، عکس قدیمی بنا آرامگاه)
کار ساخت بنای جدید آرامگاه در سال ۱۳۳۳ به پایان رسید. آرامگاه روز ۹ اردیبهشت ۱۳۳۳ با حضور محمدرضا شاه پهلوی و ملکه ثریا افتتاح شد. محل آرامگاه جدید بوعلی منزل مسکونی و مقبره فردی بنام ابوسعید دخوک، دوست صمیمی بوعلی سینا بوده‌است که بقایای جسد بوعلی سینا هم به این مکان منتقل و دفن شد. در غرفه آثار بوعلی عکسی از جمجمه بوعلی نیز در معرض دید گذاشته شده که هنگام جابجایی مقبره تهیه شده‌است.
بخش موزه آرامگاه
درحال حاضر تالار جنوبی آرامگاه به عنوان موزه محل نگهداری سکه، سفال، برنز و سایر اشیاء کشف شده مربوط به هزاره‌های قبل از میلاد و دوران اسلامی اختصاص یافته و در تالار شمالی کتابخانه‌ای مشتمل بر ۸۰۰۰ جلد کتاب خطی و چاپی نفیس ایرانی و خارجی و غرفه‌هایی مربوط به آثار بو علی سینا و شعرا و نویسندگان همدانی نگهداری می‌شود. مکمل این بنا بوستانی به شکل نیم دایره با فضای سبز است و نیز تندیس ابوعلی سینا در حالی که کتابی در دست دارد در ضلع شرقی میدان نصب شده‌است.
(تالار شمالی)
(تالار جنوبی)
موضوع نویسنده
- Jan
- 294
- 674
- مدال‌ها
- 3
آرامگاه عارف قزوینی
آرامگاه عارف در محوطه آرامگاه شیخ الرییس قرار دارد. در این محوطه کتاب خانه نفیس و موزه ارزشمندی از تاریخ سرزمین ایران احداث شده است و گردشگران را با فرهنگ ایرانی آشنا می کند. اطراف آرامگاه سایر امکانات رفاهی مانند هتل، رستوران و فروشگاه ها در دسترس گردشگران قرار دارد.
در هنگام بازدید از مزار ایشان می توانید آرامگاه بوعلی سینا، را هم تماشا کنید. مساحت زمینی که آرامگاه ابوعلی سینا در همدان در آن ساخته شده است حدود ۳۰۹۰ مترمربع است و زیر بنای اصلی آن چیزی در حدود ۱۷۹۲ مترمربع تخمین زده شده است.
در راهروی اصلی مقبره بوعلی سینا، می توان آرامگاه عارف قزوینی را دید که با سنگ مرمر سفیدی مزین شده و شعری از او نیز روی سنگ حک کرده اند.
عمرم گـَهي به هجر و گـَهي در سفر گذشت**** تاريخ زندگي همه در دردسر گذشت
آرامگاه عارف در محوطه آرامگاه شیخ الرییس قرار دارد. در این محوطه کتاب خانه نفیس و موزه ارزشمندی از تاریخ سرزمین ایران احداث شده است و گردشگران را با فرهنگ ایرانی آشنا می کند. اطراف آرامگاه سایر امکانات رفاهی مانند هتل، رستوران و فروشگاه ها در دسترس گردشگران قرار دارد.
در هنگام بازدید از مزار ایشان می توانید آرامگاه بوعلی سینا، را هم تماشا کنید. مساحت زمینی که آرامگاه ابوعلی سینا در همدان در آن ساخته شده است حدود ۳۰۹۰ مترمربع است و زیر بنای اصلی آن چیزی در حدود ۱۷۹۲ مترمربع تخمین زده شده است.
در راهروی اصلی مقبره بوعلی سینا، می توان آرامگاه عارف قزوینی را دید که با سنگ مرمر سفیدی مزین شده و شعری از او نیز روی سنگ حک کرده اند.
عمرم گـَهي به هجر و گـَهي در سفر گذشت**** تاريخ زندگي همه در دردسر گذشت
موضوع نویسنده
- Jan
- 294
- 674
- مدال‌ها
- 3
استر و مردخای
.
بقعه‌ای یهودی است که در مرکز شهر همدان، ابتدای خیابان دکتر شریعتی قرار دارد. بنا بر سنت یهودی ایرانی، این بقعه مدفن اِستِر و مُردُخای است. این سنت مورد پشتیبانی یهودیان خارج از ایران قرار ندارد و در هیچ‌یک از تلمودهای بابلی یا اورشلیمی ظاهر نشده‌است. اولین منبع یهودی در خصوص این بقعه‌ها بنیامین تطیلی است که در سال ۱۰۶۷ میلادی از همدان بازدید کرد. به گفته او، در همدان که اِستِر و مُردُخای در آن در برابر یک کنیسه دفن شده بودند ۵۰۰۰۰ یهودی زندگی می‌کردند. شاهین نخستین منبع سنت یهودی ایرانی، رویاهای اِستِر و مُردُخای و رفتنشان به همدان که در آنجا درون کنیسه ابتدا مُردُخای و سپس یک ساعت بعد اِستِر درگذشتند را روایت می‌کند. این بقعه جزء مهم‌ترین زیارتگاه‌های یهودیان ایران و جهان است. این مقبره جزء آثار میراث فرهنگی ایران ثبت شده‌است. وجود این زیارتگاه، عامل مهمی در شکل‌گیری و تداوم حضور جامعه یهودی در همدان بوده‌است. محل مشهور به قبر «اِستِر» گور ملکه «سوسن»(Suzan) است که محله یهودی‌نشین همدان است.
در دربار شاه اخشورش (به روایتی خشایارشا)، پادشاه هخامنشی که بر ۱۲۷ استان فرمان می‌راند، مهمانی برگزار شد و شاه در حالت مستی ،ملکه وشتی را فراخواند در میهمانی حاضر شود و زیبایی خود را به میهمانان نشان دهد. از آنجا که زنان ایرانی به عفت شهره بوده و برای آن بسیار اهمیت قائل‌اند ملکه از این کار سر باز زد، و شاه با مشاوره مردخای، تصمیم گرفت که او را عزل کند و بکشد و شخص دیگری را جای او بنشاند. در جستجو برای یافتن دختری بجای ملکه، دختران زیباروی باکره به قصر برای گلچین شدن آورده شدند. یکی از این دختران، هدسه، یا همان استر، دختر یتیم از نسل تبعیدشدگان یهودیّه که به عنوان ملکه برگزیده شد. طبق آموزش دایی‌اش (مردخای) او هیچ سخنی از تبارش نگفت. در این داستان ذکر می‌شود که مردخای توطئه‌ای را که دو تن از خواجه سرایان ضد شاه ترتیب داده بوده‌اند کشف می‌کند و همین موضوع بعدها باعث ترفیع وی به مشاور شاه می‌شود.
مدخل ورودی، دهلیز، مقبره، ایوان و شاه‌نشین است. یک جلد کتاب آسمانی تورات که قدمت بالایی دارد و بر پوست آهو نوشته شده‌است، در حفاظ استوانه‌ای شکلی، در سازمان میراث فرهنگی استان نگهداری می‌شود.
.
بقعه‌ای یهودی است که در مرکز شهر همدان، ابتدای خیابان دکتر شریعتی قرار دارد. بنا بر سنت یهودی ایرانی، این بقعه مدفن اِستِر و مُردُخای است. این سنت مورد پشتیبانی یهودیان خارج از ایران قرار ندارد و در هیچ‌یک از تلمودهای بابلی یا اورشلیمی ظاهر نشده‌است. اولین منبع یهودی در خصوص این بقعه‌ها بنیامین تطیلی است که در سال ۱۰۶۷ میلادی از همدان بازدید کرد. به گفته او، در همدان که اِستِر و مُردُخای در آن در برابر یک کنیسه دفن شده بودند ۵۰۰۰۰ یهودی زندگی می‌کردند. شاهین نخستین منبع سنت یهودی ایرانی، رویاهای اِستِر و مُردُخای و رفتنشان به همدان که در آنجا درون کنیسه ابتدا مُردُخای و سپس یک ساعت بعد اِستِر درگذشتند را روایت می‌کند. این بقعه جزء مهم‌ترین زیارتگاه‌های یهودیان ایران و جهان است. این مقبره جزء آثار میراث فرهنگی ایران ثبت شده‌است. وجود این زیارتگاه، عامل مهمی در شکل‌گیری و تداوم حضور جامعه یهودی در همدان بوده‌است. محل مشهور به قبر «اِستِر» گور ملکه «سوسن»(Suzan) است که محله یهودی‌نشین همدان است.
در دربار شاه اخشورش (به روایتی خشایارشا)، پادشاه هخامنشی که بر ۱۲۷ استان فرمان می‌راند، مهمانی برگزار شد و شاه در حالت مستی ،ملکه وشتی را فراخواند در میهمانی حاضر شود و زیبایی خود را به میهمانان نشان دهد. از آنجا که زنان ایرانی به عفت شهره بوده و برای آن بسیار اهمیت قائل‌اند ملکه از این کار سر باز زد، و شاه با مشاوره مردخای، تصمیم گرفت که او را عزل کند و بکشد و شخص دیگری را جای او بنشاند. در جستجو برای یافتن دختری بجای ملکه، دختران زیباروی باکره به قصر برای گلچین شدن آورده شدند. یکی از این دختران، هدسه، یا همان استر، دختر یتیم از نسل تبعیدشدگان یهودیّه که به عنوان ملکه برگزیده شد. طبق آموزش دایی‌اش (مردخای) او هیچ سخنی از تبارش نگفت. در این داستان ذکر می‌شود که مردخای توطئه‌ای را که دو تن از خواجه سرایان ضد شاه ترتیب داده بوده‌اند کشف می‌کند و همین موضوع بعدها باعث ترفیع وی به مشاور شاه می‌شود.
مدخل ورودی، دهلیز، مقبره، ایوان و شاه‌نشین است. یک جلد کتاب آسمانی تورات که قدمت بالایی دارد و بر پوست آهو نوشته شده‌است، در حفاظ استوانه‌ای شکلی، در سازمان میراث فرهنگی استان نگهداری می‌شود.
موضوع نویسنده
- Jan
- 294
- 674
- مدال‌ها
- 3
آرامگاه باباطاهر
آرامگاه باباطاهر عریان مربوط به دوره معاصر است و در همدان، میدان باباطاهر واقع شده است.
باباطاهر که حدوداً در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم می‌زیسته، از شعرا و عرفای بزرگ روزگار خویش است. او یکی از مشهورترین دوبیتی سرایان ایرانی است که گذشت زمان نتوانسته دوبیتی‌های شورانگیزش را که به زبان پهلوی سروده شده‌است از یادها بزداید.
(بنای قدیمی)
ستون‌های هشت‌گانه برج، قطعه سنگ مزار، کف و پله‌های آرامگاه از سنگ گرانیت حجاری شده‌است و بنای اصلی نیز به ابعاد۱۰ × ۱۰ متر با مجموعه‌ای از منشورها پوشیده شده و دارای مدخل‌های ورودی و منفذهای نور است.
در محوطه داخلی آرامگاه ۲۴دو بیتی از سروده‌های باباطاهر بر روی ۲۴ قطعه سنگ مرمرین نوشته و نصب شده‌است. دو لوحه برنجی نیز در محوطه داخلی نصب شده‌است که یکی از آنها اسامی هیئت مؤسس انجمن آثار ملی به هنگام ساختمان آرامگاه و دیگری نام برخی از شخصیت‌هایی است که در کنار بابا طاهر دفن شده‌اند. مساحت کل زیر بنای آرامگاه و باغ آن حدود ۸۹۶۵ متر مربع برآورد شده‌است. ترانه‌های شورانگیز بابا طاهر با لهجه دل‌پذیر لری سروده شده و ترجمان روح و قلب حساس و پر سوز این عارف گرانمایه است و اهل ذوق و حال را با جذبه خاصی تحت تأثیر و سحر خود قرار می‌دهد.
آرامگاه بابا طاهر بر فراز تپه‌ای در شمال باختری همدان قرار دارد. این بنا در طول قرون مختلف شاهد تخریب و بازسازی‌های متعدد بوده‌است. قدمت مقبره اصلی بابا طاهر به دوره سلجوقیان می‌رسد و در قرن ششم هجری یک برج هشت ضلعی آجری بر روی قبر بابا طاهر ساخته شد که بعدها بر اثر مرور زمان ویران شد. در زمان پهلوی اول از طرف شهرداری همدان بنای جدیدی به جای بنای قدیمی ساخته شد که مصالح آن بیشتر آجر بود. در جریان همین بازسازی، لوح کاشی مربوط به قرن هفتم هجری، که هم‌اکنون در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود، به دست آمد. بر روی این کاشی فیروزه‌ای رنگ، آیات قرآن مجید به خط کوفی برجسته نوشته شده‌است. احداث بنای جدید در سال ۱۳۴۴ خورشیدی با همت انجمن آثار ملی و شهرداری همدان و توسط مهندس محسن فروغی انجام شده‌است. این بنای تاریخی طی شمار ۱۷۸۰ در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ به ثبت آثار تاریخی و ملی ایران رسیده‌است. در اطراف بنای جدید فضای سبز وسیعی احداث شده‌است.
آرامگاه جدید، شاهکاری ممتاز و بدیع از معماری عصر جدید است که طرح اصلی آن تلفیقی از معماری قرن‌های هفتم و هشتم هجری و عصر حاضر است.
آرامگاه باباطاهر عریان مربوط به دوره معاصر است و در همدان، میدان باباطاهر واقع شده است.
باباطاهر که حدوداً در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم می‌زیسته، از شعرا و عرفای بزرگ روزگار خویش است. او یکی از مشهورترین دوبیتی سرایان ایرانی است که گذشت زمان نتوانسته دوبیتی‌های شورانگیزش را که به زبان پهلوی سروده شده‌است از یادها بزداید.
(بنای قدیمی)
ستون‌های هشت‌گانه برج، قطعه سنگ مزار، کف و پله‌های آرامگاه از سنگ گرانیت حجاری شده‌است و بنای اصلی نیز به ابعاد۱۰ × ۱۰ متر با مجموعه‌ای از منشورها پوشیده شده و دارای مدخل‌های ورودی و منفذهای نور است.
در محوطه داخلی آرامگاه ۲۴دو بیتی از سروده‌های باباطاهر بر روی ۲۴ قطعه سنگ مرمرین نوشته و نصب شده‌است. دو لوحه برنجی نیز در محوطه داخلی نصب شده‌است که یکی از آنها اسامی هیئت مؤسس انجمن آثار ملی به هنگام ساختمان آرامگاه و دیگری نام برخی از شخصیت‌هایی است که در کنار بابا طاهر دفن شده‌اند. مساحت کل زیر بنای آرامگاه و باغ آن حدود ۸۹۶۵ متر مربع برآورد شده‌است. ترانه‌های شورانگیز بابا طاهر با لهجه دل‌پذیر لری سروده شده و ترجمان روح و قلب حساس و پر سوز این عارف گرانمایه است و اهل ذوق و حال را با جذبه خاصی تحت تأثیر و سحر خود قرار می‌دهد.
آرامگاه بابا طاهر بر فراز تپه‌ای در شمال باختری همدان قرار دارد. این بنا در طول قرون مختلف شاهد تخریب و بازسازی‌های متعدد بوده‌است. قدمت مقبره اصلی بابا طاهر به دوره سلجوقیان می‌رسد و در قرن ششم هجری یک برج هشت ضلعی آجری بر روی قبر بابا طاهر ساخته شد که بعدها بر اثر مرور زمان ویران شد. در زمان پهلوی اول از طرف شهرداری همدان بنای جدیدی به جای بنای قدیمی ساخته شد که مصالح آن بیشتر آجر بود. در جریان همین بازسازی، لوح کاشی مربوط به قرن هفتم هجری، که هم‌اکنون در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود، به دست آمد. بر روی این کاشی فیروزه‌ای رنگ، آیات قرآن مجید به خط کوفی برجسته نوشته شده‌است. احداث بنای جدید در سال ۱۳۴۴ خورشیدی با همت انجمن آثار ملی و شهرداری همدان و توسط مهندس محسن فروغی انجام شده‌است. این بنای تاریخی طی شمار ۱۷۸۰ در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ به ثبت آثار تاریخی و ملی ایران رسیده‌است. در اطراف بنای جدید فضای سبز وسیعی احداث شده‌است.
آرامگاه جدید، شاهکاری ممتاز و بدیع از معماری عصر جدید است که طرح اصلی آن تلفیقی از معماری قرن‌های هفتم و هشتم هجری و عصر حاضر است.
