آموزشی سوالات درس ۱۴ مطالعات هشتم

[BARAN_KH_Z]

بسم الله الرحمن الرحیم

 

[BARAN_KH_Z]

-چرا از میان سه سلسله ترک تبار ، سلجوقیان مهم تر بودند؟
پاسخ: تأثیر در تحولات ایران و سایر سرزمین های اسلامی
ب – وسعت قلمرو
ج) گسترش علم و دانش هنر و معماری

2-تشکیلات اداری و حکومتی سلجوقیان برگرفته از کدام سلسله ها بود؟
پاسخ: برگرفته از سامانیان و غزنویان – البته تشکیلات آن دوره ها نیز برگرفته از نظام اداری و حکومتی ایران باستان بود


3-در دوره سلجوقیان چه کسی قدرت معنوی و چه کسی قدرت سیاسی و نظامی داشت؟
پاسخ: در رأس حکومت سلجوقی، سلطان قرار داشت. در آن دوره، خلیفه عباسی بیشتر ریاست معنوی و دینی داشت و قدرت سیاسی و نظامی در اختیار سلاطین بود.

4- چرا سلاطین سلجوقی سعی می کردند خود را مطیع و پشتیبان خلیفه نشان دهند؟
پاسخ: سلاطین سعی می کردند برای مشروعیت بخشیدن به حکومت خود و جلب نظر مردم، خود را مطیع و پشتیبان دستگاه خلافت نشان دهند.

5- ویژگی شاهان دوره سلجوقی چه بود؟
پاسخ: اگرچه شاهان در امور مختلف با وزرا مشورت می کردند اما رأی و نظر آنها مافوق همه بود. در این دوره نیز سلاطین با ظلم و خودکامگی حکومت می کردند و منتقدان و مخالفان خود را به سختی مجازات می کردند. سلاطین زندگی پرتجملی داشتند صاحب املاک و ثروت زیادی بودند.

6-چرا سلجوقیان به وجود وزیران ایرانی برای اداره کشور نیازمند بودند ؟
پاسخ: سلجوقیان، مردمانی گله دار(دامدار) و بیابان گرد بودند که با زور شمشیر، امور سیاسی و نظامی را در اختیار گرفتند، آنها از شهرنشینی و کشورداری بی خبر بودند و برای اداره قلمروِ پهناور خود ناگزیر شدند از وزیران ایرانی استفاده کنند.

 

[BARAN_KH_Z]

7-دو تن از وزیران مهم سلجوقیان را نام ببرید.
پاسخ: عمیدالملک کُندری – وزیر سلطان طغرل نقشی مؤثر در موفقیت های این سلطان داشت.
خواجه نظام الملک – وزیر آلب ارسلان و ملکشاه نیز چنان قدرت و نفوذی داشت که کمتر کاری بدون صلاحدید و مشورت او انجام می گرفت.



8- تنظیم رابطه سلطان با خلیفه ودیگر فرمانروایان از وظایف چه کسی بود؟
پاسخ: از وظایف وزیران

9-دوره سلجوقیان از چه نظر از دوره های برجسته تاریخ ایران محسوب می شود؟
پاسخ: از نظر گسترش دانش و هنر و ادب

10-خواجه نظام الملک چه مدارسی را بنیان گذاشت ؟ مهمترین آنها در کدام شهرها بودند؟
پاسخ: مدارس نظامیه مهم ترین آنها نظامیه های نیشابور، اصفهان و بغداد بودند. او اموال و املاک زیادی را وقف این مدارس کرد.

11-ویژگی مدارس نظامیه چه بود؟
پاسخ: به مدرسان، مدیران و کارکنان نظامیه ها، حقوق پرداخت می شد. این مدارس، مقررات خاصی داشتند و استادان و شاگردان با دقت خاصی گزینش می شدند و رقابت شدیدی برای رسیدن به مقام استادی در این مدارس وجود داشت.

12-دو تن از اساتید و دانش آموختگان مدارس نظامیه را نام ببرید.
پاسخ: اما م محمد غزالی، عاِلم بزرگ ایرانی از استادان نظامیه بود. سعدی، شاعر معروف نیز از دانش آموختگان مدارس نظامیه بود.

 

[BARAN_KH_Z]

-در آستانه هجوم مغول ها کدام منطقه بزرگترین مرکز علمی و ادبی و مذهبی ایران بود ؟ چرا؟
پاسخ: خراسان – زیرا در آن زمان در شهرهای خراسان بیش از سایر مناطق ایران مدرسه وجود داشت؛


14-زبان و ادب فارسی در دوران غزنویان ، سلجوقیان و خوارزمشاهیان چه جایگاهی داشت؟
پاسخ: در هر سه دوره زبان و ادب فارسی مورد توجه و حمایت قرار گرفت و روز به روز علاقه به گسترش این زبان بیشتر شد زبان فارسی با حمله محمود غزنوی در هند، و با توسعه قلمرو توسط سلجوقیان در آسیای صغیر رواج یافت .
به دنبال تغییر زبان از عربی به فارسی برای نوشتن نامه ها و فرمانهای حکومتی در دوره سلجوقی تعداد بیشتری از مورخان و دانشمندان علا قه مند به نوشتن کتاب های خود به زبان فارسی شدند.
( در قرن های پنجم و ششم هجری، زبان ترکی که زبان فرمانروایان بود، نیز در ایران رواج پیدا کرد و برخی از واژ ه های آن به زبان فارسی راه یافت.)

15-چه چیز سبب گسترش شهر و شهرنشینی در دوره سلجوقی شد ؟ و کدام شهرها پایتخت سلجوقیان بودند؟
پاسخ: آرامش و رونق بازرگانی، سبب گسترش شهر و شهرنشینی و به وجود آمدن شهرهای بزرگ و پرجمعیت شد. پایتختهای سلجوقیان : ری، نیشابور و اصفهان

16-ویژگی معماری در دوره سلجوقی چه بود و چگونه به اوج شکوفایی خود رسید؟
پاسخ: در ساختن مساجد ایرانی، ابتکار خاصی به کار رفت و حیاط و چهار ایوان اطراف آن معمول گردید.
در ساختن انواع گنبدها، برجها و منار ه ها، کاروانسراها و مدارس نیز الگوهای جدیدی در معماری به کار گرفته شد .
در قرنهای پنجم تا هفتم هجری، «آجرکاری » و «کاشی کاری » در بناها به اوج زیبایی و شکوفایی رسید. کاشی کاری از ابتکارات مهم معماران ایرانی برای تزئین بناها بود.

17-نمونه هایی از نشانه های گسترش هنر در دوره سلجوقی را ذکر کنید .
پاسخ: – ظروف زرین فام یا طلایی که با نقش و نگا رهای مختلف تزئین شده
– ساختن جلد کتاب از چرم و نقش انداختن بر روی آن
– ساختن ظروف سفالین لعابدار و بدون لعاب
– خوشنویسی
– فلز کاری
– تذهیب