گیاه سیاهدانه

[آریادخت]

سیاه‌دانه، یا «سُنیز» (انگلیسی: Nigella Sativa) گیاهی یک‌ساله و گلدار و بومی اروپای شرقی و کشورهای بلغارستان، قبرس، رومانی و غرب آسیا و کشورهای ایران، ترکیه و عراق است اما امروزه در مناطق دیگری از اروپا و آسیا نیز می‌روید.

 

[آریادخت]

این گیاه از خانوادهٔ آلاله‌ها و شمارهٔ گلبرگ‌های آن از پنج تا هشت است و دانه‌های سیاه‌رنگ آن در برگه‌های وسط گل قرار گرفته و بوی مخصوصی دارد

 

[آریادخت]

این گیاه حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر رشد می‌کند و دارای میوه‌ای سه‌قسمتی و بزرگ و کپسول‌مانند است که حاوی تعداد زیادی بذر است. این بذرهای سیاه، به‌عنوان ادویه یا یک افزودنی در صنایع غذایی از جمله در آشپزی و قنادی، مورد استفاده هستند.

 

[آریادخت]

سیاه‌دانه سرشار از پلی‌فنل‌ها و توکوفرول‌ها است و روغن آن شامل اسیدهای لینولئیک، اولئیک، پالمیتیک و استئاریک است

 

[آریادخت]

تیموکینون همراه با مشتقات آن مانند تیموهیدروکینون و تیمول مهم‌ترین مواد دارویی سیاه‌دانه است که به‌طور فراوان در سیاه‌دانه یافت می‌شود

 

[آریادخت]

۳۲ تا ۴۰ درصد از وزن سیاه‌دانه از روغن تشکیل شده‌است.[۹][۱۰] این روغن حاوی اسید لینولئیک مزدوج، اسید اولئیک و پالمیتیک اسید است

 

[آریادخت]

این مواد دارای خواص آنتی‌اکسیدانی هستند. آنتی‌اکسیدان‌ها هم به‌طور کلی بدن را در برابر چندین نوع بیماری مزمن از جمله سرطان، دیابت، بیماری‌های قلبی و چاقی محافظت می‌کنند

 

[آریادخت]

از دیگر ترکیبات موجود در سیاه‌دانه می‌توان نیگلیدین، نیگلسین، نیگلیمین، تیموکینون، سیمن، کارواکرول، تیمول، آلفا-پینن، بتا-پینن، و چند نوع پروتئین و آلکالوئید دیگر را نام برد.

 

[آریادخت]

سیاه‌دانه از دیرباز تا امروزه به شکل‌های گوناگون از جمله «عصاره، روغن، دانه و…» به عنوان نوعی داروی گیاهی برای کمک به درمان برخی بیماری‌ها در طب سنتی کاربرد دارد.

 

[آریادخت]

کارهای فارماکولوژیک اخیر نقش بالقوهٔ آنتی‌اکسیدان‌های سیاه‌دانه را نشان داده‌اند، به خصوص برای بهبود استرس اکسیداتیو از طریق مهار فعالیت رادیکال‌های آزاد و القای آپوپتوز برای درمان انواع سرطان، کاهش قند خون و جلوگیری از عوارض ناشی از دیابت.[