آموزشی شش نکته مهم برای انتقادپذیر بودن

[Tara Motlagh]

انتقاد‌‌پذیری چیست؟
انتقاد‌‌پذیری به این معناست که بپذیریم ضعف‌ها و نقص‌ها و اشتباهاتی را داریم و همان‌گونه که دیگران می‌توانند اشتباه کنند، ما نیز می‌توانیم نقص و اشتباه داشته باشیم. یک فرد با انتقاد‌‌پذیری بالا زمانی که مورد نقد قرار می‌گیرد به‌جای جبهه‌گیری و پرخاشگری، با شفافیت به انتقاد طرف مقابل گوش می‌دهد.
البته این لزوماً به این معنا نیست که حرف‌های دیگران را قبول کنیم و بپذیریم، بلکه به این معنی است که قبول کنیم ما نیز می‌توانیم نقص‌هایی را داشته باشیم و دیگران حق دارند که اشتباهات و نقص‌های ما را به ما اعلام کنند.

 

[Tara Motlagh]

شش راه حل برای انتقادپذیر بود

۱- بپذیرید که نقص دارید
اولین و مهم‌ترین قدم برای پرورش مهارت انتقاد‌‌پذیری این است که با تصویر رؤیایی و اغراق‌آمیزی که از خود در ذهن داریم خداحافظی کنیم. همه ما دارای نقص‌های زیادی هستیم و ممکن است در زندگی مرتکب اشتباهاتی شویم. پس باید بپذیریم که مثل سایر انسان‌ها قابل نقد هستیم و دیگران می‌توانند از ما انتقاد کنند. پس اولین قدم این است که بپذیریم که ضعف‌های خاص خود را داریم و دیگران حق دارند که از ما شاکی شوند و انتقاد کنند.

 

[Tara Motlagh]

۲- بپذیرید که می‌توان نقص داشت و باز هم دوست‌داشتنی و کافی بود
دو مورد از احساساتی که پس از انتقاد، آزارمان می‌دهند احساس ناکافی بودن و احساس دوست‌داشتنی نبودن هستند؛ اما نباید فراموش کنیم که همه ما نقص‌های خود را داریم و در عین نقص داشتن ویژگی‌های مثبت مهمی نیز داریم. پس یک رفتار و یا ویژگی منفی نمی‌تواند به صورت کلی باعث طرد شدن و یا ناکافی بودن ما شود و با وجود نقص‌هایمان می‌توانیم دوست‌داشتنی و کافی باقی بمانیم.

 

[Tara Motlagh]

۳- بدانید که خیلی اوقات انتقادات دیگران ناشی از فرافکنی هستند
خیلی اوقات انتقادات دیگران بیشتر از اینکه چیزی را راجع به ما نمایان کند، آشکار‌کننده درونیات خود آن‌ها است. در واقع خیلی اوقات افراد برای کنار آمدن با مسائل و مشکلات خود دست به فرافکنی آسیب‌ها، ترس‌ها و احساسات خود به دیگران می‌زنند.
برای مثال تصور کنید که من فردی بداخلاق و عصبانی‌ام. من ممکن است مدام دیگران را بداخلاق و عصبانی‌ ارزیابی کنم و آن‌ها را مورد انتقاد قرار دهم. در چنین شرایطی‌ آن انتقاد به نوعی انتقاد از خود است. در واقع نمی‌توانم این را بپذیرم که فردی بداخلاق و عصبانی‌ام و سعی می‌کنم با نسبت دادن این ویژگی به دیگران از شر حس بدی که نسبت به آن ویژگی خود دارم خلاص شوم. در واقع من با انتقاد از دیگران تلاش می‌کنم که صداهای درونی و سرزنشگر خود را خفه کنم. گویی که صدای بیرونی من در تلاش است که با نسبت دادن آن ویژگی‌های آزاردهنده به دیگران صدای درونی‌ آزار‌دهنده‌ام را خفه کند.
پس لازم است تفاوت انتقاد درست و نادرست را متوجه باشیم.

 

[Tara Motlagh]

۴- بدانید که دیگران لزوماً قصد تحقیر و تخریب شما را ندارند
همان‌گونه که در بالا توضیح دادم، خیلی اوقات انتقادات دیگران بیشتر از اینکه چیزی را راجع به ما نمایان کند، آشکارکننده مسائل درونی خود آن‌ها است. در واقع دیگران با مسائل مختلفی درگیرند و گاهی برای فرار از تنش و رهایی از اضطراب‌ شروع به نسبت دادن ویژگی‌های منفی خود به دیگران می‌کنند. در چنین شرایطی دیگر مسئله شما نیستید و مسئله اصلی آن‌ها هستند. پس لازم است که بدانید دیگران لزوماً حین انتقاد قصد تحقیر و تخریب شما را ندارند. وقتی بدانیم هدف دیگران از انتقاد از ما، تحقیر و سرزنش نیست خیلی راحت‌تر می‌توانیم آن انتقادات را بپذیریم.

 

[Tara Motlagh]

۵- بدانید که بازخورد دیگران نمی‌تواند در ارزشمندی‌ شما تغییری ایجاد کند
هر بار که از انتقاد دیگران ناراحت شدید و احساس بی‌ارزشی کردید می‌توانید این سؤال را از خود بپرسید: «آیا بازخورد دیگران به عنوان یک عامل بیرونی واقعاً می‌تواند در ارزشمندی‌ درونی من تغییر ایجاد کند؟»
اگر ما به خوبی به این سؤال فکر کنیم به این نتیجه می‌رسیم که انتقاد دیگران به عنوان یک عامل بیرونی نمی‌تواند در ارزشمندی‌ درونی ما تغییری ایجاد کند. در واقع این درست است که انتقاد می‌تواند در لحظه به ما احساس بی‌ارزشی بدهد ولی نباید فراموش کنیم که ما احساساتمان نیستیم.
اینکه در لحظه احساس بی‌ارزشی می‌کنیم نمی‌تواند ما را بی‌ارزش کند و در طرف مقابل هم اینکه در لحظه احساس با ارزش بودن کنیم نمی‌تواند ما را به فردی ارزشمند تبدیل کند. منظور این است که بازخورد دیگران چه مثبت و چه منفی یک عامل بیرونی است و نمی‌تواند در ارزشمندی‌ درونی‌مان تغییری ایجاد کند. در واقع فارغ از بازخورد دیگران همانی هستیم که هستیم و بازخورد دیگران چه مثبت و چه منفی نمی‌تواند تغییری در ارزشمندی‌ و شخصیت ما ایجاد کند. توجه به این نکته ساده و البته مهم خیلی می‌تواند در مدیریت احساسات‌ بی‌ارزشی به ما کمک کند.

 

[Tara Motlagh]

۶- بپذیرید که طبیعی است که انتقاد شما را اذیت کند
در نهایت باید بپذیریم که ما موجوداتی به دنبال تایید هستیم و علاقه‌ و اشتیاقی برای شنیدن انتقاد نداریم و این طبیعی است که انتقاد، آزارمان دهد. نباید از خود انتظار داشته باشیم که به صورت صد در صد نسبت به همه انتقادات مسلح باشیم. در واقع این کاملا طبیعی است که انتقاد ما را آزار دهد. البته با شناخت خود و تمرین و تکرار می‌توانیم از شدت آزاردهندگی انتقاد کم کنیم