تحلیل شهر ارواح

[نویسنده- کوچک]

 

[نویسنده- کوچک]

در ساده‌ترین بیان ممکن، شهر اشباح یکی از برترین و تاثیرگذارترین انیمیشن‌های قرن اخیر است.

 

[نویسنده- کوچک]

 

[نویسنده- کوچک]

بدون هیچ شک و شبهه‌ای باید پذیرفت که هایائو میازاکی یا همان کارگردان افسانه‌ای و دوست‌داشتنی ژاپنی که تجربه‌های بی‌نقص و عمیقی همچون «پرنسس مونونوکه» (Princess Mononoke) و «همسایه‌ام توتورو» (My Neighbor Totoro) را پدید آورده، یکی از برترین مولفان دنیای انیمه و در کل دنیای تصویرسازی‌های سینمایی است. کارگردان هنرمندی که می‌توان در میان ساخته‌هایش از پیچیده‌ترین مفاهیم فلسفی ممکن در رابطه با جهان هستی و انسان‌ها تا روایت‌هایی شیرین و کودکانه را پیدا کرد و در میان تک به تک آن‌ها غرق شد.

 

[نویسنده- کوچک]

. انیمه‌هایی که نه تنها همه‌ی آن‌ها حکم جلوه‌ای شگرف از داستان‌پردازی‌هایی گوناگون را دارند، بلکه هرگز قرار نیست تجربه‌ای به مانند قبلی را تقدیم مخاطب خویش کنند و همواره با رشد و تفاوت زیاد نسبت به کارهای پیشین او، جلوه‌ای تازه از هنر ناب این انسان بزرگ را به نمایش می‌گذارند. با این حال در میان موارد موجود در کارنامه‌ی هنری میازاکی، انیمه‌ی Spirited Away که در کشور ما بیشتر با نام «شهر اشباح» شناخته می‌شود، جایگاه و ارزشی دست‌نیافتنی دارد.

 

[نویسنده- کوچک]

علت این ماجرا هم چیزی نیست جز این که حجم بالایی از مخاطبان، «شهر اشباح» را تنها ساخته‌ی میازاکی می‌دانند که به واقع در هر لایه و سطحی از داستان‌‌گویی که می‌شناسید، حرفی برای گفتن دارد و می‌تواند دوست‌داشتنی و جذاب باشد. البته نه این که باقی انیمه‌های میازاکی ساخته‌هایی باشند که نتوانیم آن‌ها را با چنین ویژگی‌هایی وصف کنیم، اما موضوع این است که اگر در «پرنسس مونونوکه» شاهد محصولی هستیم که به سبب روایت جدی و سیاهش، کودکان هرگز توانایی برقراری ارتباط کامل با آن را ندارند، این‌جا «شهر اشباح» به گونه‌ای روایت کمال‌گرایانه‌اش را به رخ همگان می‌کشد که کافی است یک کودک کم سن و سال را در برابرش بگذارید تا ببینید چگونه بدون توجه به آن همه دنیاسازی عمیق و آن حجم از پیام‌های درهم‌کوبنده، آن را یک «سفر شگفت‌انگیز همراه با دختربچه‌ای معصوم در دنیایی بامزه و عجیب» خطاب می‌کند.

 

[نویسنده- کوچک]

تازه آن هم نه در حالتی که با چیزی مانند «همسایه‌ام توتورو» طرف باشیم که حکم یک نمایش عریان و ارزشمند از دوران کودکی و رویاهای‌مان در آن زمان را داشته باشد. چون آن انیمه شاید در آن زمینه بی‌نقص باشد و بدرخشد، اما اگر کسی بخواهد به چیزی فراتر از غرق شدن در رویای آن فکر کند و کمی بیشتر از دنیایش معنا و مفهوم بیرون بکشد، قطعا به سبب جنس داستان‌گویی این ساخته‌ی دوست‌داشتنی، با مشکل مواجه می‌شود.

 

[نویسنده- کوچک]

 

[نویسنده- کوچک]

«شهر اشباح»، داستان‌سرایی ظاهری دوست‌داشتنی و فلسفه‌ بافی مطلق با انواع و اقسام نمادپردازی‌های فراموش‌ناشدنی را دقیقا به موازات یکدیگر پیش می‌برد

 

[نویسنده- کوچک]

این یعنی «شهر اشباح» حقیقتا ساخته‌ای است که در عین این که در «شاهکار بودن» تفاوتی با اغلب ساخته‌های میازاکی ندارد، هم در فلسفه‌ بافیو رساندن پیام به هر گروه از انسان‌ها که بخواهید موفق است، هم می‌تواند با روایت مثال‌زدنی‌اش تمام لحظات خویش را به مانند یک قصه‌گویی ساده و جذاب، تقدیم کودکان، نوجوانان و بزرگ‌سالان کند. نتیجه‌ی این ماجرا هم چیزی نیست جز آن که این اثر بزرگ، برای هر مخاطبی که بگویید، داستانی برای روایت کردن و پیام‌هایی برای رساندن و شخصیت‌هایی برای دوست‌داشتن دارد.