آموزشی صحنه‌پردازی و توصیف در داستان‌نویسی

[-pariya-]

لازم به یادآوری است که داستان ممکن است از ابتدا تا انتها محدود به یک مکان خاص نباشد. یا شخصیت‌های داستان یک‌جا ثابت نباشند و مرتب به مکان‌های مختلف بروند. حتی ممکن است صحنه‌ی داستان در جایی باشد که مدام درحال حرکت است.

 

[-pariya-]

مثلا در یک قطار یا ماشین. وقتی فصل یا صحنه‌ای از داستان به پایان می‌رسد و نویسنده قصد دارد صحنه جدید را در مکان جدیدی شروع کند باید دوباره صحنه‌پردازی را به شیوه‌ای هوشمندانه در داستان خود اجرا کند.

 

[-pariya-]

ایجاد صحنه مناسب، به حال و هوای داستان و شخصیت‌پردازی کمک زیادی می‌کند. برای مثال اگر نویسنده بخواهد یک صحنه قتل را طراحی کند، یا بخواهد داستان ترسناکی بنویسد، م

 

[-pariya-]

کان‌هایی مانند خرابه‌ها و یا محیط‌هایی سرشار از غم و وحشت به او کمک می‌کند تا خواننده را با خود به همان محیط ببرد و همان حس‌هایی را تجربه کند که شخصیت داستانی درحال تجربه‌ی آن‌هاست.

 

[-pariya-]

زمان داستان نیز برای خلق صحنه مهم است. خواننده باید بداند داستان در چه برهه از زمان اتفاق می‌افتد. اگر داستان در زمان گذشته اتفاق می‌افتد تاریخ دقیق آن چیست؟ در چه قرنی است؟ چه فصلی از سال؟ چه روزی از ماه است؟ چه ساعتی از روز؟ محیط اجتماعی، سیاسی و در کل وضع جامعه چگونه است؟

 

[-pariya-]

توصیف در داستان‌ کوتاه
مختصصین عرصه‌ی داستان‌نویسی معتقدند که هفت عنصر اصلی وجود دارد که باید در همه‌ی داستان‌ها نقش ایفا کنند. در واقع «توصیف در داستان کوتاه» با استفاده از همین عناصر امکان‌پذیر است اما این عناصر چه چیزهایی هستند؟

عناصر مهمی که تمام داستان‌های به یادماندنی و هیجان‌انگیز به بهترین شکل از آن‌ها بهره می‌برند شامل:

 

[-pariya-]

مضمون / تم / درونمایه
«پیرنگ» یا «طرح داستانی» که در ادامه به آن می‌پردازیم، مشخص می‌کند که چه چیزی در داستان اتفاق می‌افتد، در حالی که «مضمون» یا «درونمایه» نشان می‌دهد که «چرا آن اتفاقات رقم خورده‌اند». نویسنده هنگام نوشتن پیرنگ باید پاسخ این سوال را بداند.

 

[-pariya-]

به همین خاطر، قبل از این که به نوشتن بپردازید، مشخص کنید که «چرا» می‌خواهید این داستان را روایت کنید؟ چه پیامی را می‌خواهید به مخاطبین انتقال دهید؟ این پیام چه آموزه‌هایی برای مخاطبین دارد؟

 

[-pariya-]

با این حال به خاطر داشته باشید که نباید به صورت مستقیم و آشکار، مضمون اثر را بیان کنید؛ فقط داستان را پیش ببرید و اجازه دهید خود داستان از طریق رویدادهای مختلف، به کاوش در مفهوم «تِم» مورد نظر شما بپردازد. هوش مخاطبین را دست کم نگیرید.

 

[-pariya-]

به شکلی غیرمستقیم و با ظرافت، «مضمون» را در تار و پود رویدادها پنهان کنید تا مخاطبین خودشان به واسطه‌ی پیشروی در روایت، تِم‌های اثر و راز و رمزهای نهفته در آن را کشف کنند. آن‌ها ممکن است پیرنگ داستان را از یاد نبرند، اما نویسنده در شرایط ایده‌آل باید کاری کند که مخاطبین تا مدت‌ها بعد از خواندن اثر، به «تِم» یا «مضمون» آن نیز بیندیشند.