آموزشی صفت مبهم

[ᴺᴵᴸᴼᶠᴬᴿ]

صفت مبهم ، صفتی است که همراه اسم می آید و نوع و چگونگی یا شماره و مقدار آن را به طور نامعین می رساند .

مانند :

هر ، فلان ، چندین

هر کاری وقتی دارد .

علی فلان کتاب را دوست دارد .

مهران امروز چندین کتاب خرید .

 

[ᴺᴵᴸᴼᶠᴬᴿ]

جز « هر » که همیشه همراه اسم می آید و صفت است ريا، همه صفتهای مبهم نیز مانند صفتهای اشاره و پرسشی و .... گاهی تنها و بی همراهی اسم می آیند و در این صورت ضمیر مبهم نامیده می شوند .

 

[دختر خوب]

صفت‌ مبهم ، صفتی است که به همراه اسم می‌آید و درباره شماره، مقدار و چگونگی موصوف می‌گوید اما به صورت نامشخص و نامعین اطلاعات را به مخاطب ارائه می‌کند. معروف‌ترین این صفت‌ها هر، همه، دیگر، دگر، فلان، بهمان، خیلی، بسیار، کمی، قدری، برخی، بعضی، پاره‌ای، چند، چندین، چندان، اند و . . . هستند.

 

[دختر خوب]

هر کتابی که می‌خواهی انتخاب کن.

می‌دانستم که هیچ چیز در خانه بهم نمی‌رسد.

بوف‌کور، صادق هدایت
من چندبار ... با حاجی صحبت کردم.

یکی بود یکی نبود، جمال‌زاده

 

[دختر خوب]

صفت مبهم به همراه صفت‌های اشاره، پرسشی، تعجبی، شمارشی و عالی از صفت‌هایی است که همواره پیش از اسم (موصوف) می‌آید و از صفت‌های پیشین شناخته می‌شود:

من از آن تافته‌های جدابافته نبودم که هر توهینی را ببخشم، ولی سرانجام آنها را از یاد می‌بردم.

سقوط، آلبر کامو

 

[دختر خوب]

نکته: این قاعده در شعر و متون ادبی کلاسیک گاه رعایت نشده، می‌توانیم نمونه‌هایی را در چند مثال زیر ببینیم:

حسب حالی ننوشتیم و شد ایامی چند
محرمی کوکه فرستم به تو پیغامی چند

دیوان اشعار، حافظ
صدای تفنگی چند بلند شد.

حاجی بابا، میرزا حبیب اصفهانی
امروزه به کارمندان حقوق چندانی نمی‌دهند.

 

[دختر خوب]

صفت‌های مبهم هرگاه همراه اسم نباشند ضمیر هستند به جز هر که همیشه صفت است و بسیار که گاهی قید است گاهی صفت.

 

[دختر خوب]

صفت‌های مبهم از نظر معنا
صفت‌های مبهم چند، چندین، چندان، بسیار، کمی و قدری، تعداد و مقدار نامعین موصوف را نشان می‌دهند.

من به قدری سست‌عنصرم که برای از دست ندادن او، این را به او نمی‌گویم. وانمود می‌کنم که هیچ نمی‌بینم و به‌راستی می‌توانم بخار شوم.

مارینا، کارلوس روئیت ثافون
ویولانت هنوز عشق را نمی‌شناخت. کمی پس از آن به رنج عشق دچار شد که تنها شیوه‌ی شناخت آن است.

خوشی ها و روزها، مارسل پروست
به دست آوردن دوستی چندان ساده نیست. کسب آن، زمان زیادی لازم دارد و دشوار هم هست؛ اما وقتی به دست آمد، دیگر امکان از دست دادنش وجود ندارد، باید با آن مواجه شد.

سقوط، آلبر کامو

 

[دختر خوب]

هر که در ترکیب‌ها قید می‌سازد، هرگاه با اسم بیاید و در نقش صفت باشد برای کلیت و شمول به کار می‌رود و بر توزیع نیز دلالت می‌کند:

هر روز، هر شب، هر سال

هر روز و هر شب شعر می‌گفت و اشعار هر هفته را چاپ می‌کرد.

 

[دختر خوب]

همه یکی از صفت‌های مبهم است که در جمله‌های مختلف معنای هر، تمام، کلیه، عموم و سراسر و اول تا آخر از آن دیده می‌شود:

او همه چیز را وارونه می‌فهمد و به همین جهت است که این همه دوستش دارم.

مارینا، کارلوس روئیت ثافون
نمی‌دانم چرا ترانه‌های عاشقانه را این‌ همه غم‌انگیز و کوتاه می‌سازند. لابد شاعرانی که آنها را ساخته‌اند، تنگی نفس داشتند یا مسلول بودند و یا کله‌پوک.

لیدی ال، رومن گاری