همگانی صنایع دستی پاکستان

[Mahi.otred]

ساخت زیورآلات​

در ایالات سند و بلوچستان، میناکاری روی زیورآلات نقره نظیر انواع دستبند، گردنبند و گوشواره با استفاده از لعاب آبی رنگ با نام فارسی آن Minakari متداول است، همچنین طلاسازی که در تزیین آن از سنگی‌های گرانبها نیز استفاده می شود، در شهرهای کراچی و لاهور صورت می گیرد. از جمله سایر رشته‌های متداول در صنایع دستی پاکستان می توان بافت انواع محصولات حصیری با استفاده از برگ درخت خرما و نی بامبو را نام برد. به این ترتیب ملاحظه می شود که صنایع دستی پاکستان از گوناگونی مطلوبی برخوردار است و حفظ سنت‌های ملی و مذهبی نظیر رسم دستاربندی و مراسم تعزیه که در میان شیعیان آن کشور باشکوه فراوان برگزار می شود. عامل عمده ای در استمرار صنایع دستی بوده است.

 

[Mahi.otred]

سازمان‌های مسئول توسعه‌ی صنایع دستی​

مهمترین سازمان متولی صنایع دستی در پاکستان، سازمان میراث مردمی است. که در اسلام آباد در محل پارک جنگلي شکر پریان همراه با موزه‌ی بزرگی استقرار یافته است. در محل این پارک همه ساله جشنواره‌ی هنرهای سنتی برگزار می گردد. علاوه بر سازمان میراث مردمی، شورای ملی صنایع دستی متشکل از برخی شخصیت‌های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی نقش برنامه ریزی صنایع دستی را در سطح کشور به عهده دارد که تصمیمات آن جهت اجرا به شورای صنایع دستی ایالتی (مرکب از مسئولان اجرایی دولتی، هنرمندان و صنعتگران) ابلاغ میگردد.

 

[Mahi.otred]

در هریک از ایالات معمولاً همسر فرماندار، کل سمت ریاست شورای صنایع دستی آن ایالت را عهده دار می باشد. به علت توجه زیادی که دولت پاکستان به موضوع صنایع دستی و سنتی بنابر جهات فرهنگی و اقتصادی آن دارد، سال ۱۹۹۴ میلادی با کمک مالی یونسکو و مرکز مطالعات فرهنگی سازمان کنفرانس اسلامی، اقدام به برگزاری نخستین جشنواره‌ی بزرگ صنعتگران از ۵۵ کشور اسلامی در شهر اسلام آباد نمود. در این جشنواره بیش از 400 نفر هنرمند و صنعتگر برگزیده در رشته‌های مختلف در حال تولید به رقابت پرداختند. از ایران 10 نفر صنعتگر اعزام گردیده بودند که ۶ نفر آنها مقام‌های اول تا سوم را کسب نمودند.

 

[Mahi.otred]

پاکستان کشور جوانی است که از تاریخ تأسیس آن حدود نیم قرن بیشتر نمی گذرد. همزمان با استقلال هند، دو منطقه‌ی غربی و شرقی شبه قاره‌ی هند که عمدتاً مسلمان نشین بود، با نام پاکستان اعلام موجودیت نمود و رهبری محمد علی جناح( قائد اعظم) در این نهضت نقش تعیین کننده ای داشته است ولی به علت فاصله‌ی 1500 کیلومتری میان غرب و شرق پاکستان و تفاوت‌های قومی و زبانی، در سال ۱۹۷۱ میلادی قسمت شرقی با نام کشور بنگلادش استقلال یافت. این کشور حدود ۷۵0 هزار کیلومترمربع مساحت و بیش از ۱۲۰ میلیون نفر جمعیت دارد. پاکستان به صورت جمهوری اسلامی اداره شده و شامل چهار ایالت سِند، پنجاب، بلوچستان و ایالت سرحَدّ می باشد. به علاوه باید منطقه‌ی کشمیر آزاد را نیز به این ایالات افزود.

 

[Mahi.otred]

پاکستان امروزی وارث یکی از تمدنهای باستانی در درّه‌ی سِند شامل شهرهای موهنجودارو و هاراپا می باشد که پیشینه‌ی آن به 2500سال پیش از میلاد می رسد. این کشور از نظر آب و هوایی به سه منطقه‌ی بسیار گرم و مرطوب در سواحل اقیانوس هند (کراچی)، منطقه‌ی گرم و خشک بلوچستان و منطقه‌ی معتدله‌ی شمال و شمال غرب (کشمیر پاکستان و ایالت سرحد) تقسیم میشود. در حالی که دمای هوا در کراچی به بیش از ۵۰ درجه‌ی سانتیگراد می رسد، ارتفاعات هندوکش و قره قورام دارای یخچال‌های طبیعی دایم بوده و پس از قله‌ی هیمالیا، قله‌ی (Tirich Mir) با 7690 متر دومین قله‌ی مرتفع جهان محسوب می شود.

 

[Mahi.otred]

پاکستان به علت قرار گرفتن بر سر راه هند در حقیقت از نظر نژاد، زبان و فرهنگ، محل تلاقی و اختلاط دو تمدن ایران و هند می باشد. (( در قرن پنجم پیش از میلاد، داریوش اول پس از گذشتن از تنگه خیبر واقع در افغانستان امروزی شمال پاکستان شده و آنجا را تصرف کرد و این ناحیه به صورت پرجمعیت ترین و ثروتمندترین ساتراپی (ایالت) هخامنشی درآمد. در قرن چهارم پیش از میلاد، اسکندر مقدونی پس از حمله به ایران از راه تنگه‌ی خیبر وارد پاکستان امروزی شد. سومین یورش عمده ای که به این سرزمین صورت گرفته، ورود اعراب مسلمان از راه دریا ( محلی در نزدیکی کراچی) در قرن دوم هجری به فرماندهی محمد بن قاسم می باشد. ))

 

[Mahi.otred]

در زبان اردو زبان رسمی پاکستان حدود 40 درصد لغات فارسی بوده که آن را به خط فارسی عربی می نویسند. لازم به یادآوری است که تا پیش از استقلال کشورهای شبه قاره‌ی هند زبان رسمی و متداول انگلیسی بود. شهرهای عمده‌ی پاکستان به غیر از اسلام آباد (پایتخت) عبارتند از کراچی به عنوان مهم ترین بندر صادرات و واردات، لاهور، پیشاور، مولتان، سیالکوت و راولپندی.

 

[Mahi.otred]

پاکستان از نظر منابع کانی فقیر بوده و به همین جهت بخش کشاورزی در اقتصاد آن کشور نقش تعیین کننده ای دارد. صنایع موجود در آن نیز بیشتر شامل صنایع سبک و در ارتباط با محصولات عمده‌ی کشاورزی آن یعنی پنبه، دانه‌های روغنی، نیشکر و برنج می باشد. البته در ۲۰ سال گذشته صنایع جدید نظیر ساخت ماشین آلات، لوازم برقی، صنایع شیمیایی و ساخت لوازم پزشکی با حمایت‌های همه جانبه‌ی دولت، گسترش قابل توجهی داشته است. در بخش صنایع سنتی، صنایع دستی به عنوان جزیی از صنایع کوچک " محسوب شده و دولت از طریق ایجاد مراکز خدمات فنی " و نیز تأسیس چهار مرکز طراحی در ایالات چهارگانه به منظور احیاء و ترویج طرح‌های اصیل و بومی مناطق، تلاش‌های وسیعی را انجام داده است.

 

[Mahi.otred]

تنها در ایالت پنجاب، ۷ مرکز هدایت صنایع دستی به منظور ترویج ساخت فرآورده‌های چوبی، حصیربافی و سرامیک و غیره دایر شده و ایجاد ۷۸ مرکز آموزشی قالیبافی را نیز باید به آن افزود.

 

[Mahi.otred]

از جمله صنایعی که در سال‌های اخیر توسعه‌ی چشمگیری داشته و تلفیقی از صنایع کوچک و دستی است، ساخت لوازم و وسایل ورزشی به ویژه توپ و تور فوتبال، انواع کفش و لباس‌های ورزشی در شهر سیالکوت است که عمدتاً با دست و ابزار دستی تهیه شده و اشتغال وسیعی را ایجاد نموده و در زمینه‌ی صادرات این گونه تولیدات، پاکستان مقام اول را در جهان احراز کرده است. پس از این رشته، توسعه‌ی روزافزون صنعت فرش در پاکستان طی سال گذشته اعجاب آور بوده به طوری که آمار صادرات آن از ۵۵ میلیون روپیه در سال ۱۹۸۰ م.، نزدیک به 3700 میلیون روپیه در سال ۱۹۹۵ م. رسیده است.