بی‌مهرگان عنکبوت

[ادوارد کلاه به سر]

عنکبوت، پل‌هایی نیز می‌سازد که با آن از جوی‌ها گذر می‌کند و از گودال‌های ژرف می‌گذرد. پل عنکبوت، نخی است باریک که خودش آن را ریسیده‌است و با باد، دو سوی جوی یا گودال را به هم پیوسته می‌کند. آن‌گاه خود را با شتابی بالا روی آن می‌لغزاند تا از آن گذر کند. عنکبوت گودال‌های زمینی و پناهگاه‌های استوار می‌سازد و برای آن‌ها درهای استواری می‌نهد و ابزار گریز از گزند را در آن‌ها آماده می‌کند.[۱۵]

 

[ادوارد کلاه به سر]

عنکبوت‌ها با حشرات و کرم‌ها متفاوتند، بدنشان دو قسمتی است: پیش‌تنه و پس‌تنه. تنها عنکبوت‌های قاتل از این قاعده مستثنی هستند که سی*ن*ه‌شان ظاهراً به دو قسمت مجزا تقسیم شده‌است، خانواده بندشکمان که گونه‌ای کم و بسیار قدیمی هستند نیز استثنا می‌شوند، چون قسمت خارجی شکم ظاهر نیست. شکم و سی*ن*ه توسط یک کمر باریک که به آن پایک یا حلقه پیش‌ گفته می‌شود به هم متصل است. این حلقه آخرین بخش سی*ن*ه به‌شمار می‌آید که در برخی گونه‌های عنکبوت‌ها تحلیل رفته‌است.

 

[ادوارد کلاه به سر]

چشم‌ها دارای عدسی‌های مستقل و سریع‌تر از چشم‌های مرکب است که برای مسافت‌یابی در شب یا روز به ویژه برای عنکبوت‌های جهندهبرای شکار مؤثر است. آن‌ها شاخک‌ها یا موهای جلوی دهانی دارند که در بلع غذا کمک می‌کند، در برخی گونه‌ها در انتهای شاخک‌ها اعضایی تکامل یافته که برای جفت‌گیری استفاده می‌شود، آن‌ها در پاهایشان موهای حساسی دارند که برای ردیابی شکار یا تعیین موقعیت، مانند حسگرهای فوق پیشرفته عمل می‌کنند.

 

[ادوارد کلاه به سر]

عنکبوت‌ها معمولاً دارای ۸ چشم در چیدمان‌های مختلفند، حقیقت این است که این چیدمان در گونه‌های مختلف متفاوت است، بیشترین گونه از ساده‌مادینه دارای ۶ چشم هستند، اگرچه برخی مانند عنکبوت‌های سیاه غرب هشت‌چشمی و برخی مانند عنکبوت زره‌پوش چهارچشمی (Tetrablemma) چهار چشمی هستند، گاهی یک زوج چشم از بقیه رشد یافته ترند، در برخی گونه‌های عنکبوت‌های غاری هیچ چشمی وجود ندارد، چندین خانواده عنکبوت‌های شکارگر مثل جهنده‌ها یا عنکبوت‌های گرگی بینایی بسیار عالی دارند، قدرت بینایی عنکبوت‌های جهنده دیدن رنگ‌ها را برایش به ارمغان آورده‌است.

 

[ادوارد کلاه به سر]

عنکبوت‌های تارافکن دارای عدسی‌های چشمی بزرگی هستند که به آن‌ها حتی شب هنگام و با جمع‌آوری نوری اندک دید با کیفیت و وسیع داده‌است. به هر حال بیشتر عنکبوت‌ها که لابلای گل‌ها، شبکه تارها یا دیگر موقعیت‌های ثابت برای شکار کمین می‌کنند، بینایی بسیار کمی دارند. در عوض آن‌ها حساسیت فوق‌العاده ای در برابر ارتعاشات دارند که به آن‌ها درگرفتن شکار کمک می‌کند. حس کردن این ارتعاشات توسط حسگرهای قوی می‌تواند روی سطح آب یا خاک یا شبکه تاری آن‌ها باشد. همچنین تغییرات فشار هوا که آن نیز در شکار جانوران دیگر مؤثر است.

 

[ادوارد کلاه به سر]

دستگاه گوارش
ویرایش
عنکبوت‌ها تنها در وضعیت آبکی می‌توانند خوراک خود را بخورند، برای همین آن‌ها از گونه‌ای ماده برای آبگون کردن بافت‌های شکارشان بهره می‌برند. پیامد افزودن این ماده به اندام جانور قربانی آبکی شدن بافت‌های تن آن و درست شدن گونه‌ای سوپ است که عنکبوت آن را می‌مکد. موهای پیرامون دهان به عنوان صافی، از گذر بخش‌های سخت شکار جلوگیری می‌کنند، بخش‌های گذر نشده و پوشش تهی بیرونی شکار، دور انداخته می‌شوند. بسیاری از عنکبوت‌ها شکارشان را برای زمان کوتاهی نگه می‌دارند، آن‌ها پس از افزودن زهر به تن شکارشان آن را در تاری ابریشمی در شبکهٔ تارشان پیچیده و رها می‌کنند تا جانور واپسین تقلاها یا کوشش‌های بیهوده زندگی‌اش را بکند و پس از آن‌که مرد، به سراغش می‌روند. عنکبوت‌ها توانایی گوارش کردن بافته‌های ابریشمی خویش را دارند، بنابراین برخی عنکبوت‌ها پس از استفاده، آن‌ها را می‌خورند. هنگامی‌که عنکبوت رشته‌ای را می‌سازد هنگام بازگشت آن را با شتاب گسارش می‌کند.

 

[ادوارد کلاه به سر]

عنکبوت‌های نر برای جلوگیری از خورده شدن توسط ماده‌ها، که معمولاً بزرگ‌تر هستند، خود را با انواع تشریفات پیچیدهٔ جفت‌گزینیبه جفت‌های احتمالی می‌شناسانند. نرهای بیشتر گونه‌ها از چندجفت‌گیری زنده می‌مانند. ماده‌ها بسته‌هایی ابریشمی می‌بافند که هر کدام ممکن است حاوی صدها تخم باشد. ماده‌های بسیاری از گونه‌های عنکبوت، از نوزادان خود مراقبت می‌کنند. برای مثال با حمل آن‌ها یا با تقسیم غذا با آن‌ها. اقلیتی از گونه‌های عنکبوت، اجتماعی هستند که این اجتماع ممکن است از چند تا ۵۰۰۰۰ عنکبوت را در خود جای دهد. رفتارهای اجتماعی همچون شکار مشارکتی و تقسیم غذا در عنکبوت‌ها مشاهده شده‌است.[۱۶][۱۷]

 

[ادوارد کلاه به سر]

راستهٔ عنکبوت‌ها (Araneae) به دو گروه کلی تقسیم می‌شود،تارریس‌سینگان و تارریس‌پشتان، که دومی شامل دو زیرراستهٔرتیل‌ریختان و تارتنک‌ریختان است. بیش از ۵۰۰۰۰ گونه زنده از عنکبوت‌ها شناسایی شده‌اند و تا سال ۲۰۲۲ توسط عنکبوت‌شناسانبه ۱۳۲ خانواده و ۴۲۷۵ سرده دسته‌بندی شده‌اند.[۱۸]

 

[ادوارد کلاه به سر]

عنکبوت‌های ایرانویرایش

در شمارهٔ ۴۶۳ ژورنال ZooKeys، مقاله‌ای دربارهٔ توصیف و نام‌گذاری ۳ گونهٔ جدید از عنکبوت‌ها از ایران، توسط یوری ماروسیک(عنکبوت‌شناس روس)، علیرضا زمانی و امید میرشمسی(عنکبوت‌شناسان ایرانی) نگارش شده‌است:[۱۹]

 

[ادوارد کلاه به سر]

گونهٔ نخست از شهرستان قائن در استان خراسان جنوبی جمع‌آوری شده و به افتخار عنکبوت‌شناس نامی فنلاندی سپو کوپونن به نام عنکبوت موش شکل کوپونن نام‌گذاری شده‌است. گونهٔ دوم از استان مازندران و به افتخار محل جمع‌آوری نمونه به نام عنکبوت موش شکل مازندران نام‌گذاری شده‌است؛ و گونهٔ سوم که نمونه‌های آن از بندرعباس و جزیرهٔ هرمز جمع‌آوری شده بودند به افتخار خلیج فارس عنکبوت درزباف خلیج فارس نام‌گذاری شدند. این مقاله، نخستین گزارش از حضور خانوادهٔ عنکبوت‌های پنجره‌ساز و سرده‌های Anemesia و Sahastata از ایران است.