متفرقه فلسفه و موسیقی

[DELVIN]

گـــوتفـــــــــریـــــد لایبنیتـــــــــــــس در کتــــــابــــــــش «مونـــــادولوژی» از طریق «ادراکات ناخــــــــودآگاه (les petites sensations) » و هندسه مخفی فواصل و دیگر روابط در موسیقی نگاهش به هنر را تبیین می‌کند.

 

[DELVIN]

کانت: لذت بی‌غرض موسیقی

 

[DELVIN]

ایمانوئل کانت در کتاب «نقد قوه حکم» بــــــه موضوع زیبایی‌شناسی می‌پردازد و می‌گوید آنچه به ما «لذت بی‌غرض» می‌دهد، دارای ویژگی‌های زیبایی‌شناختی است. تولیدات زیبایی‌شناختی این کار را از طریق زیبایی‌شان انجام می‌دهند؛ زیبایی‌ای که کانت در هارمونی فرم آنها یا از طریق تعالی‌شان می‌دید. علاوه بر این، تولیدات زیبایی‌شناختی که بواسطه افراد نابغه به ما می‌رسند به عنوان یک «کل» ادراک می‌شوند؛ برخلاف حقایق که با فرآیند استدلال و گام به گام به آنها می‌رسیم. این ایده، پلی به رمانتیسیسم است؛ جنبشی که در آن ایدئالیست‌های استعلایی این ایده را بیشتر رشد دادند.

 

[DELVIN]

شلینگ: موسیقی خالص‌ترین هنر

 

[DELVIN]

فــردریـــــش شلینگ نخستین ایــــدئـــالـــیست استعلایی و نخستین فیلسوفی بود که فکر کرد موسیقی‌سازی (در برابر موسیقی آوازی) خالص‌ترین و مجردترین هنرها است و ما را قادر ساخت تا نه تنها نظری به امر مطلق بیافکنیم بلکه در طی آن تجربه خودمان را به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از آن بدانیم. این ایده توسط شوپنهاور گسترش بیشتری یافت.

 

[DELVIN]

شــوپنــــهاور: مــوسیقی مـــا را از «اراده» آزاد می‌کند

 

[DELVIN]

ایــــده مسلط بر فلسفه آرتور شوپنهاور این بود که فرار از «اراده» تقریباً غیر ممکن است؛ اراده سائق یا تلاش طبیعت است که تمام آفرینش را کنترل می‌کند، ظالم و سنگدل است و برای فرد در بقای گونه‌ها هیچ اهمیتی قائل نیست

 

[DELVIN]

وجود این، راه‌هایی هست که می‌توانیم با استفاده از آنها برای دوره‌هایی کوتاه خود را از اراده آزاد کنیم. «رحم» و «زهد» از جمله این راه‌ها هستند اما هنر بویژه در والاترین نوعش یعنی «موسیقی» راه دیگری است

 

[DELVIN]

وقتی موسیقی می‌شنویم یا اثری هنری می‌بینیم توصیفی حسی را در قالب پیام‌های صوتی یا دیداری دریافت می‌کنیم. اما آنچه برای شوپنهاور مهم‌تر است «تجربه» است که ما را به قلمروی غیرحسی می‌برد. به عبارت دیگر، ما را از «خودمان بیرون برده» و وارد تجربه‌ای می‌کند که آن را اغلب «بی‌زمان» می‌نامیم و حقیقتی فراگیر را درک می‌کنیم.

 

[DELVIN]

نیچه: فرار از بدبختی‌های زندگی با موسیقی