آموزشی فنون شاعری

[HAN]

" به نام خدا "

شعر ابتدا جوشش است،
اما برای به بار نشستن این جوشش باید کوشش کرد!
اکثر افراد فکر می‌کنند که برای شروع سرودن یک شعر الزاماً باید الهام یا معجزه‌ای در کار باشد.
البته این که افرادی وجود دارند که ذوق شاعری را دارند یا بدون این که سواد عالی داشته باشند و قواعد سرودن شعر را بداند، اشعار زیبایی را خلق کردند، درسته!
ولی برای شعر گفتن قواعدی وجود دارد که کاملا اکتسابی هستند، به این معنا که قطعاً شما می‌توانید با تمرین پیوسته به یک شاعر عالی تبدیل شوید... .

 

[HAN]

بخوانید و بخوانید!

از همه شکل به صورت مدام بخوانید!
هیچ گاه از خواندن دست نکشید، هیچ ارجی ندارد که در چه مرحله‌ای از شاعری هستید؛ تازه‌کار یا یک فرد حرفه‌ای.
به چند شاعر خاص کفایت نکنید و در هر زمان و موقعیتی بخوانید؛ سعدی و حافظی که آشنای ذهن همه ما هستند و شعرای امروزه، تا ذهن شما آماده سرودن باشد.
ممکن است برخی از افراد با این فرضیه که هر فرد سبک خاص خودش را دارد، خود را مجاب کنند به دست کشیدن از این امر.
اما اگر می‌خواهید با ساختار و اصول پیش بروید بهتر است که این استدلال را کنار بگذارید.
این کار باعث خواهد شد که دامنه واژه‌هایتان گسترش یابد، تکنیک‌های مختلف را به صورت غیر مستقیم از این اشعار بیاموزید و در شعر‌های خود به کار ببرید.
یک شاعر همیشه باید چند قدم از افراد عادی جلوتر باشد... پس بهتر است فارغ از خواندن شعر، رمان و روزنامه و... را نیز مطالعه کنید.
ویژگی شاعر این است که بتواند با جهان ارتباط برقرار کند، بنابراین بهتر است که مسائل روز را نیز در نظر بگیرید.

 

[HAN]

تمرین!

همیشه در حال نوشتن باشید و دست از قلم برندارید.
یک روال مشخص و پیوسته برای خود مشخص کنید و به آن پایبند بمانید. حتی اگر در طول روز فقط یک بیت نوشتید.
مکرر تمرین کنید، پاک کنید و دوباره بنویسید.
به خودتان این اجازه را بدهید که گاهی بد بنویسد، اما دست از نوشتن نکشید.
ممکن است گاهی احساس کنید که هیچ نظم و ساختار درستی در اشعارتان نیست، ایرادی ندارد بالاخره روزی از دل همین تمرین‌ها به آن چه می‌خواهید دست می‌یابید.

 

[HAN]

ایده!

همیشه قلم و کاغذ به همراه خود داشته باشید و هر لحظه هر آن چه به ذهنتان آمد را یاداشت کنید. قرار نیست همین که شروع کردید نتیجه‌اش قصیده‌ای کامل باشد؛
هر چند بی‌ساختار باشند... این عمل موجب می‌شود که بعد از مدتی، مجموعه‌ای از نوشته‌هایتان را داشته باشید که می‌‌توانید به مرور زمان آن‌ها را تکمیل و ویرایش کنید.
از پدیده‌های اطرافتان بی‌تفاوت نگذرید.‌
گاهی می‌توان از چیز‌های خیلی ساده ایده گرفت. مثل ساعت روی دیوار یا گل روی میز.

 

[HAN]

بازنگری!

شعر خود را از لحاظ معنا و مفهوم، قافیه و آهنگ و دیگر ساختارهای ادبی بازنگری کنید تا اشعارتان به ثبات شعری برسند و متوجه ایرا‌هایتان بشوید.
این که شعر شما همه قافیه‌هایش درست باشد و قصه‌اش هم به آن‌ جایی که شما می‌خواهید رسیده باشد به این معنا نیست که تکمیل شده، بلکه شعر خوب شعری است که مخاطب را با خود همراه کرده و او را تحت‌تاثیر قرار دهد‌.
وقتی شعری را نوشتید و احساس کردید که کامل شده آن را کنار گذاشته و بعد از مدتی دوباره سراغش بروید. در این مدت خواندن را متوقف نکنید و به سراغ نوشتن شعر‌های تازه بروید، همچنین روی اشعار قدیمی‌تر خود کار کنید.
با دانستن اینکه می‌توانید بعداً به کار خود بازگردید و آن را اصلاح کنید، در نوشتن اولیه، به خودتان آزادی بیشتری خواهید داد.

 

[HAN]

نقد!

یکی از مهم ترین گام ها برای شاعر شدن و شعر گفتن این است که شما یک فرد انتقاد پذیر باشید.
زیرا این انتقادها موجب پیشرفت شما در شعر گفتن می‌شوند. بنابراین اشعار خود را در معرض نقد و برسی قرار دهید از نقد دیگران واهمه نداشته باشید.
ممکن است برخی بپسندند و برخی دیگر نه. تمام نکات را یاداشت کرده و در بازنگری از آن‌ها استفاده کنید.
اگر مشکلی در شعر شما وجود دارد نگویید: «این سبک من است» و اگر سبک شما چنین است بدانید راه را اشتباه رفته‌اید.

 

[HAN]

فنون شاعری و تصویر سازی!

نگو! نشان بده!
مهم نیست موضوع چیست باید آن را به تصویر کشید و نشان داد.
به یاد دارید که در مطالب فوق گفته‌شد شعر خوب باید تاثیر گذار باشد.
حال این سوال مطرح است که چگونه؟
حذف کلمات غیر ضروری، استفاده مناسب از کلمات و نوع قرار دادن این کلمات در کنار هم و... همگی از فنون و قواعد شعر گفتن هستند و به ساختن یک نوشتۀ تأثیرگذار کمک می‌کند.
اسفاده مدام از فرهنگ لغت! همیشه اولین انتخاب بهترین نیست. اولین واژه‌ی که به ذهنتان آمد را نپذیرید و به دنبال جایگزین‌‌های بهتر باشید. با کلمات بازی کنید و انقدر جا به جایشان کنید تا به مقصود برسید.
برای اینکه یک دنیای ذهنی زیبا برای خواننده تان بسازید و او بتواند معنا و مفهوم مهمی را از آن دریافت کند از هیچ گونه تفسیر و تعبیر شاعرانه اجتناب نکنید.
برای تصویرسازی در شعر از همۀ اجزای طبیعت، رنگ‌ها، اشیاء، حالات و رفتار انسان و… استفاده کنید.

 

[HAN]

برای تصویرسازی در شعر از همۀ اجزای طبیعت، رنگ‌ها، اشیاء، حالات و رفتار انسان و… استفاده کنید.
برای اینکه بتوانید راحت و دقیق توصیف کنید باید طرز نگاه‌ معمول‌تان به اشیاء را دگرگون سازید. مثل بچه‌‌ها ببینید، یعنی با شگفتی و تازگی. چنان که گویی نخستین بار است که در زندگی با هر صحنه یا شیئی روبرو می‌شوید و همین موجب خواهد شد تا با تمام جزئیات توصیف کنید.
علاوه بر این هرچقدر زیادتر دایرۀ واژگان خود را گسترش دهید راحت‌تر توصیف خواهید کرد. شعر کارخانه تولید واژه است.

- پایان