آموزشی قدرت گزین‌گویه: از کنفسیوس تا توییتر

[-pariya-]

نکتهٔ دیگر آن‌ است که گزین‌گویه متضمن نحوی بصیرت‌های ناب ملفوف به اشارت و رمز است که بیشتر در قالب استعاره و آرایه‌های ادبی رخ می‌نماید و متمثل می‌شود، که همین امر آن را مستعد تأویل و تفسیر و تفصیل می‌نماید.

 

[-pariya-]

دکتر محمد علی مختاری در مقدمهٔ‌ کتاب «فرهنگ و پندنامه غرغریون» تالیف جاناتان گرین این‌گونه می‌نویسد که:

 

[-pariya-]

افوریسم (aphorism) از ریشه apo (از) و horizein (محدود کردن) یونانی به معنی «تعریف» می‌آید که بسیار به «تعریفات» عبید زاکانی نزدیک است. اولین کسی که این واژه را به کار برد بقراط حکیم بود.

 

[-pariya-]

افوریسم‌های بقراط سیاههٔ بلندبالایی از آراء درباره‌ی عوارض و علائم امراض بود. بعدها این واژه در فرضیه‌های علوم فیزیکی و سپس در علوم به طور عام به کار رفت.

 

[-pariya-]

در قرن‌های ۱۷ و ۱۸ میلادی افوریسم به نثر غیر تخیلی موجز اطلاق می‌شد. پاسکال، لاورشفوکو و لبرویر جزو قصارنویسان شاخص قرن هجدهم هستند.

 

[-pariya-]

رنه شار افوریسم را وسیله «خرد کردن زبان» (pulverising) می‌داند. یعنی باعث می‌شود کلمات منفرد یا گروهی از لغات از قید بدیع و ضرورت وضوح رهایی یابند و به صورت صخره‌های یک مجمع‌الجزایر مغروق در‌ آیند.

 

[-pariya-]

«افوریسم خلاصه‌کردن تجربهٔ زندگی است به صورت گفته‌ای کوتاه، خوش‌ساخت و طنزآمیز، افوریسم به شنونده یا خواننده القا می‌کند که از زندگی معمولا توقع زیادی نداشته باشد و با تقیبح آن از پیش، از طعنه‌های کوچولوی آن انتقام می‌گیرد.»

 

[-pariya-]

آناتومی گزین‌گویه

افوریسم توازنی بین ژرفا و صلابت محتوا و برجستگی و زندگی صورت ایجاد می‌کند. اظهار نظر کج‌و‌کوله و رندانه‌ای است درباره‌ی حقیقت زندگی به اختصار.

 

[-pariya-]

مثل ضرب‌المثل شعار و پند می‌دهد، اما رندی و زیرکی و خلاقیت آن بیشتر است. گویندهٔ ضرب‌المثل شناخته نیست در صورتی که گویندهٔ افوریسم مشخص است.

 

[-pariya-]

ضرب‌المثل از فرهنگ عامه سرچشمه می‌گیرد و افوریسم از فرهنگ خواص و نخبگان. معمولا هدف ضرب‌المثل آموزش اخلاقیات است، در صورتی که هدف افوریسم الزاما اخلاقی نیست، اگر هم باشد به صورت منفی، طعنه‌آمیز و وارونه است.