پزشکی لک و پیس

[وِیان؛]

توضیح کلی..
لک و پیس، پیسی و یا ویتیلیگو (Vitiligo)، همه اینها نام یک نوع اختلال پوستی است که باعث از بین رفتن رنگ طبیعی پوست می‌شود. این بیماری در حدود یک درصد یا کمی بیشتر از جمعیت مردم در سراسر جهان در همه نژادها را مبتلا می‌کند. درواقع، پیسی هنگامی رخ می‌دهد که سلول‌های ایجاد کننده رنگدانه در پوست، از بین بروند.

 

[وِیان؛]

لک و پیس چیست؟
پیسی نوعی اختلال است که در آن لکه‌های سفید بر روی قسمت‌های مختلف پوست بدن ظاهر می‌شوند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که ملانوسیت‌ها (سلول‌هایی که جهت رنگدانه کردن پوست، ملانین تولید می‌کنند) توسط سیستم ایمنی بدن از بین می‌روند. ویتیلیگو همچنین می‌تواند بر غشاهای مخاطی مانند بافت داخل دهان و بینی و حتی چشم نیز تأثیر بگذارد. اگر لک و پیس در ناحیه مودار بدن باشد، موهای آن قسمت نیز ممکن است سفید شوند.

 

[وِیان؛]

پیسی معمولاً با چند لکه سفید کوچک بر روی پوست شروع می‌شود که ممکن است به تدریج در طی چند ماه در پهنه گسترده‌تری از بدن پخش شود. ویتیلیگو به طور معمول روی دست (پشت و رو)، ساعد، پا و صورت شروع می‌شود، اما می‌تواند در هر قسمت از بدن از جمله غشاهای مخاطی (لایه مرطوب دهان، بینی، ناحیه و روده)، چشم و ناحیه گوش داخلی نیز ایجاد شود.

 

[وِیان؛]

بعضی اوقات لکه‌های بزرگ‌تر گسترش بیشتری می‌یابند، اما معمولاً سال‌ها در همان مکانی که رشد کردند باقی می‌مانند. مکان ماکول‌های کوچک‌تر با گذشت زمان تغییر می‌کند، زیرا مناطق خاصی از پوست، رنگدانه‌های خود را از دست داده و مجدداً بازیابی می‌شوند. میزان گسترش بیماری لک و پیس در افراد متفاوت است، در حالی که در بدن برخی از بیماران میزان پیسی کمتر مشاهده می‌شود، بعضی دیگر در بیشتر نواحی بدن خود به این عارضه مبتلا هستند.
در افرادی که پوست تیره‌تری دارند، ویتیلیگو بیشتر دیده می‌شود. اگرچه پیسی در هر سنی و در هر فردی ممکن است ایجاد شود، اما بیشتر افراد در سنین 10 تا 30 سال را مبتلا می‌کند.

 

[وِیان؛]

انواع لک و پیس
دو نوع اصلی ویتیلیگو وجود دارند:

پیسی غیرقطعه‌ای
پیسی سگمنتال
در موارد نادر، لک و پیس امکان دارد که روی کل بدن تأثیر بگذارد. این مورد به عنوان «ویتیلیگو کامل» شناخته می‌شود.

 

[وِیان؛]

ویتیلیگو غیرقطعه‌ای
در نوع پیسی غیر سگمنتال که همچنین به آن غیرقطعه‌ای یا عمومی نیز گفته می‌شود، علائم اغلب در هر دو طرف بدن به عنوان لکه‌های سفید متقارن ظاهر می‌شود. این لکه‌های متقارن می‌توانند روی نواحی زیر ایجاد شوند:

•پشت دستان
•بازو
زانو
•آرنج
•پا
پیسی غیر قطعه‌ای رایج‌ترین نوع ویتیلیگو است که در حدود 9 نفر از 10 نفری که به این بیماری مبتلا هستند را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

 

[وِیان؛]

ویتیلیگو سگمنتال
در نوع پیسی سگمنتال که همچنین به عنوان ویتیلیگوی یک طرفه یا موضعی نیز شناخته شده می‌شود، لکه‌های سفید فقط روی یک ناحیه از بدن بیمار اثر می‌گذارند. لک و پیس سگمنتال نسبت به نوع غیرسگمنتال بسیار کمتر مشاهده می‌شود، اگرچه در کودکان شایع‌تر است. معمولاً از هر 10 کودک، سه نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

 

[وِیان؛]

علت بیماری پیسی
اگرچه دلایل ویتیلیگو به طور کامل ناشناخته است، اما تعدادی از تئوری‌های مختلف در این مورد وجود دارند که لک و پیس از کجا شروع میشود:

1- اختلال خود ایمنی: سیستم ایمنی بدن فرد مبتلا ممکن است آنتی بادی‌هایی ایجاد کند که ملانوسیت‌ها را از بین می‌برد.
2- فاکتورهای ژنتیکی: برخی از عوامل ممکن است احتمال ابتلا به ویتیلیگو را به ارث ببرند. حدود 30 درصد موارد در خانواده‌ها رخ می‌دهد و به صورت ژنتیکی از والدین به فرزندان منتقل می‌شود.

 

[وِیان؛]

3- عوامل عصبی: ماده‌ای که برای ملانوسیت‌ها سمی است و اغلب در انتهای عصب در پوست آزاد می‌شود.
4- خود تخریبی: نقص در ملانوسیت‌ها باعث می‌شود تا خودشان را نابود کنند.
بیماری پیسی همچنین ممکن است توسط برخی از وقایع مانند استرس یا مسائل عاطفی برانگیخته شود. از آنجا که به نظر نمی‌رسد هیچ یک از موارد بالا به تنهایی تأثیر گذار باشند، ممکن است ترکیبی از این عوامل منجر به بیماری لک و پیس شوند.

 

[وِیان؛]

عوامل خطر لک و پیس
موارد زیر می‌توانند خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهند:

•اعضای دیگر خانواده این بیماری را دارند.
•سابقه خانوادگی مرتبط با خود ایمنی، برای مثال، اگر یکی از والدین کم خونی لنفوم غیرهوچکین (یک بیماری خود ایمنی که بر معده تأثیر می‌گذارد) داشته باشد.