مردم شناسی ایران مردم تهران

[هآنی؛]

تهران در گذر تاریخ :

تا قبل از بیرون کشیدن آثار تپّه‌های عبّاس‌آباد و اکتشافات باستان‌شناسی در تمدّن قیطریّه، تاریخچه فرهنگ مردم تهران ‌به همان آثار یافت‌شده در حوالی شهر ری محدود می‌شد، اما کندوکاو و جستجو در بوستان پنجم خیابان پاسداران، درّوس و تپّه‌های عبّاس‌آباد، نشان داد که روستاهای منطقه تاریخی قصران، بسیار پیش از این روزگار با شکوهی از زیست مردم کهن و اتفاقات ارزشمند فرهنگی را تجربه کرده‌اند.

 

[هآنی؛]

تهران ابتدا آبادی نسبتاً وسیعی بود که در بین شهرمعروف و مهم «ری» و کوهپایه‌های البرز قرار داشت. برای اولین مرتبه نام تهران در یادبودی برای زندگی‌نامه محدث نامور سده سوم هجری قمری «ابوعبدالله حافظ تهرانی» آمده‌است.

 

[هآنی؛]

پس از هجوم سنگدلانه‌ی مغولان به ری و ویرانی این شهر، تهران بیشتر از قبل توسعه یافت و حتی تعدادی از اهالی آواره ری را هم در خود اسکان داد؛ مساحت این شهر در دوران مذکور به ۱۰۶ هکتار رسیده بود.

 

[هآنی؛]

ازنقطه‌نظر تاریخی، همجواری آرامگاه «سید حمزه»
(جدّ بزرگ صفویه) با حرم «شاهزاده عبدالعظیم»، تهران را در مرکز توجه صفویان قرار داد. هرچند که باغ‌های زیبا و خوش آب و هوای اینجا هم در این مساله کم‌تاثیر نبود.

 

[هآنی؛]

شاه عباس اول پل‌ها، کاخ‌ها و کاروانسراهای زیادی در تهران ساخت؛ همچنین در قسمت شمالی دژ شاه تهماسبی، باغ‌ها و سیاحت‌کده‌های سرسبز و زیبایی بنا شد که در سال‌های آینده دورش را با دیوار محصور کردند تا به صورت کاخ (کاخ گلستان امروزی) در بیاید.

 

[هآنی؛]

تنوع قومیتی در فرهنگ مردم تهران :

ساکنین اولیه‌ی شهر تهران فارس بودند و به زبان فارسی حرف می‌زنند. هرچند که با رشد مهاجرت اقوام ایرانی و افزایش میل به مرکزنشینی، رفته رفته ترکیب جمعیتی تهران تغییر کرد و امروزه تقریبا از هر قومیتی در تهران زندگی می‌کنند. تهران امروز ابرشهر بزرگی با تکثر قومی فراوان است و به عنوان بزرگ‌ترین شهر فارسی‌زبان جهان شناخته می‌شود.

 

[هآنی؛]

ایرانی‌های آذری و مازنی‌ها اقلیت‌های بزرگ ساکن در شهر تهران هستند و پس از آن‌ها اقوام گیلک و کرد در رتبه بعدی قرار دارند. قابل ذکر است که جمعیت خارجی اندکی در تهران زندگی می‌کنند و بیشتر آن‌ها تبعه افغانستان، عراق و پاکستان‌اند.

 

[هآنی؛]

تهرانی‌ها عموماً مسلمان هستند ولی اقلیت‌های مذهبی مسیحی، یهودی، سنی و ارمنی هم در پایتخت ایران زندگی می‌کنند.

 

[هآنی؛]

لهجه تهرانی :

تهرانی‌ها زبان فارسی را با لهجه تهرانی صحبت می‌کنند. البته شکل فعلی گویش تهرانی که از دوران حکومت قاجاریان ساخته شده است، تفاوت‌های زیادی با لهجه بومیان قدیمی تهران دارد. هنوز هم بعضی از ساکنین مناطق دماوند و شمیران با گویش تهرانی اصیل حرف می‌زنند اما شوربختانه این لهجه شیرین و بااصالت، آرام آرام می‌رود تا به دست فراموشی سپرده شود.

 

[هآنی؛]

هنر و فرهنگ مردم تهران :

شهر تهران به دلیل مرکزیت و نقش مهمی که به عنوان پایتخت کشور بازی می‌کند، میزبان مکان‌های فرهنگی مهمی است که مانندشان در هیچ کجای ایران پیدا نمی شود. این شهر که در طول تاریخ تاثیر بسیاری در شکل‌گیری مناسبات فرهنگی-اجتماعی ایرانیان دارد، بخش عمده‌ای از پیشرفت‌های هنری این مرز و بوم را به نام خود سند زده است .