مردم شناسی ایران مردم شیراز

[هآنی؛]

سیزده به‌در در شیراز؛ روزی در دل طبیعت از فرهنگ بومی شیراز :

سیزده به‌در یکی از مراسماتی است که جزوی از فرهنگ بومی شیراز محسوب می‌شود. در این روز همچون سایر شهرها، مردم به دل طبیعت و باغ‌ها رفته و روزی پر از شادی و هیجان را برای خود رقم می‌زنند. شیرینی، آجیل به همراه کاهو و سرکه از جمله خوردنی‌های معروف این روز هستند. همچنین در این روز دختر و پسرهای جوان برای گشایش بخت خود سبزه گره می‌زنند، به این امید که تا سال بعد بختشان باز شده و ازدواج کنند.

 

[هآنی؛]

آب مقدس حوض ماهی‌ها؛ حرکتی نمادین در فرهنگ بومی شیراز :

یکی دیگر از مراسماتی که جزو فرهنگ بومی شیراز بوده و به شکلی خاص در این شهر برگزار می‌شود، مراسم آب مقدس حوض ماهی‌ها است. در شیراز، ورزقان و فسا سه حوض ماهی وجود دارد که مردم آداب و مراسم خاصی برای آن‌ها اجرا می‌کنند. البته متاسفانه حوض فسا چند سالی است که خشک شده و تنها دو حوض دیگر به حیات خود ادامه می‌دهند. حوض ماهی آرامگاه سعدی یکی از این حوض‌ها است که مردم اهمیت زیادی برای آن قائل هستند و اعتقاد دارند که این حوض به دستان سعدی ساخته شده است.

 

[هآنی؛]

در این مراسم که در چهلمین روز بعد از عید نوروز انجام می‌شود، مردم دور حوض جمع شده و با پختن آش دیگ جوش به جشن و شادی می‌پردازند. آن‌ها معتقدند که یک ماهی قرمز که یک حلقه طلایی به بینی دارد، در حوض بالا و پایین می‌پرد. مردم این ماهی را ماهی مقدس می‌نامند و کسی حق صید آن را ندارد. امروزه در این مراسم مردم به داخل حوض سکه می‌اندازند و اعتقاد دارند این کار باعث برآورده شدن آرزوهایشان خواهد شد. همچنین معتقدند اگر دختر و یا پسری دست و روی خود را در این آب بشوید، بختش باز شده و ازدواج خواهد کرد.

 

[هآنی؛]

عروسی درخت بهارنارنج؛ آیینی به‌یادماندنی در فرهنگ بومی شیراز :

بهارنارنج عروس شیراز است! نام بهارنارنج با نام شیراز گره خورده و آمدن نامش همه را به یاد این دیار باشکوه می‌اندازد. اگر در بهار سفری به شیراز داشته باشید، عطر بهارنارنج پیچیده شده در شهر، شما را مدهوش خواهد کرد. آیین عروسی بهارنارنج، گوشه‌ای از فرهنگ بومی شیراز بوده و از گذشته‌های دور توسط مردم شیراز انجام می‌شده است. این آیین دارای افسانه‌ای شنیدنی و جذاب است که از همان دوران سی*ن*ه‌به‌سی*ن*ه و نسل‌به‌نسل گشته تا امروز بخشی از فرهنگ بومی شیراز شود.

 

[هآنی؛]

افسانه عروسی بهارنارنج از آنجایی شروع می‌شود که روزی زنی که در باغچه حیاطش صاحب یک درخت بهارنارنج بود که به دلیل محصول کم و بار ندادن درخت، قصد قطع کردن آن را داشت. در این بین همسایه‌ها دور هم جمع می‌شوند و وساطت می‌کنند تا او از انجام این کار منصرف شود. این کار همسایه‌ها، زن را از هدفش منصرف کرد و این کار باعث شد تا سال بعد درخت محصول بیشتری داشته باشد.

 

[هآنی؛]

بر همین اساس است که از آن زمان تا امروز این رسم پابرجا مانده و از آن به عروسی بهارنارنج یاد می‌شود. با آمدن بهار، هر درختی محصول کمی بدهد و یا بار نداشته باشد، برایش عروسی می‌گیرند. در این مراسم، خانم خانه زنان همسایه را دعوت کرده و بعد از اینکه مهمانان آمدند، اره‌ای را به نشانه بریدن درخت در دست می‌گیرد. زنان همسایه نیز ضامن درخت شده و مانع از انجام این کار توسط خانم خانه می‌شوند.

 

[هآنی؛]

محرم در شیراز؛ مراسمی از فرهنگ بومی شیراز:

ماه محرم در شیراز آداب خاصی داشته و دارای مراسمات ویژه‌ای است. سی*ن*ه زنی قطاری یکی از مراسم‌هایی است که در شیراز و به طریقه خاصی برگزار می‌شود. در این مراسم تعدادی از افراد با بالا و پایین رفتن پایین تنه، سی*ن*ه می‌زنند و شعرهای خیلی قدیمی را تکرار می‌کنند. سپس با اشاره میاندار همگی آرام شده و کمی به سمت جلو راه می‌روند، بعد دوباره حلقه می‌زنند و این شیوه را دوباره تکرار می‌کنند. اگر تمایل به دیدن این مراسم از فرهنگ بومی شیراز را دارید، حتما در ماه محرم به این شهر سفر کرده و از نزدیک به تماشای این مراسم بپردازید.

 

[هآنی؛]

دین در شیراز؛ شهری با قومیت‌های مختلف :

اکثریت مردم شیراز تابع دین اسلام هستند؛ اما در این بین مردمانی از سایر ادیان نیز در این شهر زندگی می‌کنند. این دیار رویایی، پذیرای اقلیتی 6000 نفری از یهودیان بوده و گروه‌های کوچکی از مسیحیان نیز در این شهر زندگی می‌کنند. می‌توان گفت در حال حاضر دو کلیسا در این شهر فعال بوده و افراد برای عبادت به این کلیساها رفت‌وآمد می‌کنند. گفتنی است که یکی از این کلیساها متعلق به ارامنه و دیگری متعلق به انگلیکن است.

 

[هآنی؛]

رقص محلی شیراز؛ رقصی پر از شور و نشاط :

رقص محلی یکی از بخش‌های مهم فرهنگ بومی شیراز است. رقص‌های محلی و بومی این شهر بیشتر مربوط به قوم قشقایی است که به صورت گروهی انجام می‌شود. رقص چوب یکی از معروف‌ترین رقص‌های این گروه است که با حرکات ریتمیک و موسیقی برگزار شده و تماشای آن بسیار جذاب و لذت‌بخش است. آهنگ این رقص جنگنامه بوده و همین امر جذابیت آن را دوچندان می‌کند. رقص محلی شیراز در مراسم و جشن‌های مختلف اجرا می‌شود.

 

[هآنی؛]

لباس محلی شیراز؛ نشانه‌ای از فرهنگ بومی شیراز :

لباس هر قوم و ملیتی نشان دهنده فرهنگ بومی آن است. لباس محلی شیراز نیز نشان از فرهنگ بومی شیراز داشته و بیانگر اصالت مردم آن است. لباس محلی بانوان شیرازی، پیراهنی زنانه به نام کینگ است که از قسمت شانه آغاز شده و تا قوزک پا ادامه دارد. این نوع پیراهن از ناحیه کمر تا پایین یک چاک بلند داشته و پیراهن را به دو قسمت جلو و عقب تقسیم می‌کند. وجود این چاک زیبایی خاصی به لباس بخشیده و سبب سهولت انجام کارها با آن می‌شود.