معرفی معرفی ساز سنتور

[وآنیل]

سیم های سنتور دو دسته اند :​

سیم های زردکه تشکیل شده از آلیاژ برنج هستند و سبب تولید صداهای بم می شوند و بر روی خرک های ردیف راست به تناوب قرار گرفته اند ، سیم های «سفید» که ساخته شده از آلیاژ نیکل هستندو برای تولید صداهای زیر مورد استفاده قرار می گیرند و بر روی خرک های سمت چپ به تناوب قرار گرفته اند . صد سال پیش که سیم مفتولی وجود نداشت ، سنتورسازان به جا این سیم ها از روده گوسفند استفاده می کردند.

 

[وآنیل]

نوازندگی سنتور به وسیله دو چوب نازک به نام های «مضراب» یا «زخمه» صورت می گیرد . این چوبها یک واسط میان دست و سیم های سنتور هستند و نوازنده به وسیله آنها سنتور می نوازد.
4 قسمت عمده تشکیل دهنده مضراب عبارتند از :سر مضراب، ساقه، حلقه و دم. با ترتیب و قاعده معینی انگشتان دست داخل حلقه مضراب قرار می گیرد و نوازنده با حرکت چرخشی مچ و با استفاده از سر مضراب، بر روی سیم ضربه می زند. در گذشته مضراب ها بدون نمد بودند اما امروزه به مضراب ها نمد می چسبانند تا صدای سنتور لطیف تر گردد.

 

[وآنیل]

انواع ساز سنتور در ایران​

در ایران سنتور های متفاوتی از لحاظ ساختاری با کاربردهای گوناگون وجود داد که عبارتند از سنتورهای 10، 11 و 12 خرک، سنتور لا کوک ، سنتور سی کوک (که ابعاد آن از سنتور لا کوک کمتر است)، سنتور باس، سنتور باریتون، سنتور کروماتیک و سنتور کروماتیک بم اما رایج ترین نوع سنتور در ایران سُل کوک 9 خَرَک نامیده می شود که دارای 72 سیم است. بسنتور لا کوک صدای زیرتری نسبت به سنتور رایج سل کوک دارد و بیشتر در تکنوازی ها و بداهه نوازی ها استفاده می شود .

 

[وآنیل]

ساخت سنتور کروماتیک​

محدوده صدادهی سنتور بسیار گسترده است اما این ساز در عین گستردگی محدود است و به دلیل کوک هایش دارای تمام فواصل کروماتیک مخصوص موسیقی ایرانی نمی باشد مثلا نوازنده با مشکلاتی برای نوازندگی از دستگاهی به دستگاه دیگر روبرو می شود و باید به تغییر کوک یکی از نت ها بپردازد و یا مجبور است خرک ها را جلو و عقب ببرد که این کار سبب توازن بین سیم های سفید و پشت خرک را بر هم می ریزد .

 

[وآنیل]

چند سال پیش استاد حسین دهلوی برای رفع این مشکل پیشنهاد ساخت «سنتورهای کروماتیک» و «سنتورهای کروماتیک بم» را ارائه نمود . صدای سنتور کروماتیک مانند صدای سنتورهای معمولی است اما خرک های آن بیشتر است و دارای 30 خرک می باشد. دارا بودن تمامی اصوات کروماتیک انعطاف پذیری ساز را جهت اجرای تکنیک های سرعتی کاهش می دهد و کاربرد آن ها بیشتر در ارکسترها است .

 

[وآنیل]

سنتور نوازان چیره دست ایرانی​

سنتور یکی از پرطرفدارترین سازها در طول تاریخ موسیقی ایرانی به دلیل نوای دلنشین آن در میان مردم بوده است. این ساز صدای دلنشینی دارد و نوازندگی آن آسان جلوه می کند به صورتی که اگر یک فرد عادی سنتور بنوازد از آن صدای خوشی به وجود می آید که او را مجذوب خود می کند. اما نواختن سنتور همان گونه که آسان جلوه می کند ولی بسیار سخت و دشور است و به آموزش درست و تمرین فراوان نیازمند است.

 

[وآنیل]

از گذشته تا کنون سنتور نوزان زیادی این ساز را به صورت حرفه ای نواخته اند که از بهترین سنتورنوازان می توان از محمدصادق خان )سرورالملک(، علی اکبر خان شاهی، حبیب سماع حضور، حبیب سماعی، رضا ورزنده، منصور صارمی، فرامرز پایور، رضا شفیعیان، مجید کیانی، اسماعیل تهرانی، پرویز مشکاتیان، پشنگ کامکار، اردوان کامکار و ... .نام برد.

 

[وآنیل]

عکس ساز سنتور: