مناجات مناجات شعبانیه

[BARAN_KH_Z]

بسم الله الرحمن الرحیم

 

[BARAN_KH_Z]

مناجات شعبانیه از کیست؟
مناجات شعبانیه نیایشی با مضامین بلند و عرفانی است. فردی به نام ابن خالویه آن را از امام اول شیعیان مولای عارفان و متقیان حضرت علی(ع) روایت می کند. ائمه طاهرین علیهم السلام در ماه شعبان بر قرائت این مناجات اهتمام ویژه دارند.

این مناجات که از زبان امیرالمومنین(ع) نقل می شود، نمونه ای از وصف حال برگزیده ترین بندگان صالح خدا و اولیاء اوست. علاوه بر خواندن آن در ماه شعبان در ایام دیگر نیز سفارش می شود.

 

[BARAN_KH_Z]

فضیلت و اهمیت خواندن مناجات شعبانیه
ماه شعبان یکی از پر فضیلت ترین ماه های سال است. ماه شعبان بعد از ماه رجب و در آستانه ماه ضیافت الهی قرار گرفته است. این ماه به نام ماه پیامبر رحمت نامیده می شود. به همین دلیل خداوند منان برای این ماه فضیلت های فراوانی در نظر گرفته است.

مناجات شعبانیه نمونه ای از وصف حال و تضرع و اظهار عجز و بندگی بهنرین بندگان صالح و اولیاء مقرب الهی است. در این مناجات شوق استجابت دعوت خداوند مهربان و اشتیاق در برابر توجه خداوند متعال به بندگانش مطرح می شود.

در فرازی از مناجات شعبانیه، مناجات کنندگان به خداوند عرضه می دارند: ” اِلهى وَ اجْعَلْنى مِمَّنْ نادَیَتَهُ فَاَجابَکَ وَ لا حَظْتَهُ فَصَعِقَ لِجَلالِکَ فَناجَیْتَهُ سِرّا وَعَمِلَ لَکَ جَهْرا “. یعنی خدایا مرا در ردیف کسانی قرار بده که وقتی صدایشان کردی به تو لبیک گویند و جواب دهند. و هنگامی که نظری به آنان افکندی مدهوش گردند. پس تو با آنان پنهانی راز گفتی و او در آشکار برای تو مخلصانه عمل نمود. ”

طبق احادیث ذکر شده درکتاب شریف وسائل الشیعه در هر پنجشنبه ماه شعبان، آسمان ها زینت بسته می شود. فرشتگان الهی دعا می کنند و از خداوند می خواهند که که روزه داران این ماه را ببخشد و دعای آنها را مستجاب فرماید.

 

[BARAN_KH_Z]

نقش علماء در ترویج مناجات شعبانیه در ایران
اهل معرفت و اولیاء الهی انتظار حلول ماه شعبان المعظم را می کشند تا در این ماه مناجات عظیم الشان شعبانیه را زمزمه کنند. اگرچه هر زمانی که حال دعا و راز و نیاز باشد می توان این مناجات را خواند ولی قرائت آن در ماه شعبان حلاوت ویژه ای دارد.

وظیفه علماء دین در جامعه بصیرت افزایی و ترویج راه های همدلی و ارتباط با خداست. اگر چه کتاب های زیادی در شرح و تفسیر مناجات شعبانیه نوشته شده ولی هیچکس به اندازه امام خمینی(ره) در گسترش فرهنگ توسل به ائمه علیهم السلام و مناجات با خداوند تاثیر گذار نبوده است.

رهبر معظم انقلاب حضرت امام خامنه ای در یکی از دیدارهای مردمی خود در سال 1396 فرمودند: ” بنده یک ‌وقتی از امام بزرگوار سؤال کردم که در بین این دعاهای مأثور از اهل‌بیت علیهم‌السلام، شما بیشتر دلبسته کدام دعا هستید و به آن اُنس دارید؛ امام خمینی فرمودند مناجات شعبانیه و دعای کمیل “.

 

[BARAN_KH_Z]

مضامین اصلی مناجات شعبانیه
در بین ادعیه منقول از اهل بیت علیهم السلام، مناجات شعبانیه از جمله دعاهای عارفانه با مضامین بالا و عالی و با محتوای قدسی است. خواننده مناجات شعبانیه از این دعا چنان حال و لذت معنوی می برد که خود را در اوج انبساط روحی احساس می کند.

مناجات شعبانیه آمیخته ای از خوف و ترس با رجاء و امید است. در این دعا خواننده از یک طرف چنان پیش می رود که خود را در خوف و یاس و در میان عذاب الهی احساس می کند. از طرف دیگر در همان حال ایجاد حس و نا امیدی برای خواننده این دعا، از دل این خوف و نگرانی، امید زنده می شود که خداوند با رحمت وسیع و گسترده خود که همه اشیاء را در بر گرفته، بنده خود را عفو می کند.

امام علیه السلام در یکی از فراز های این دعا می فرماید: ” الهی اِنْ اَخَذتَنی بِجُرمی اَخَذتُکَ بِعَفوِکَ وَ اِنْ اَخَذْتَنی بِذُنُوبی اَخَذتُکَ بِمَغفِرَتِکَ وَ اِنْ اَدْخَلْتَنی النّارَ اَعْلَمْتُ اَهْلَها اَنّی اُحِبُّکَ “. ای معبود من اگر مرا به جرم و گناهم بازخواست کنی من از تو می پرسم عفوت کجاست؟. و اگر مرا به گناهانم مواخذه کنی، من از مغفرت تو می پرسم. و اگر مرا در آتش بیندازی، به همه دوزخیان اعلام می کنم که تو را دوست دارم.

 

[BARAN_KH_Z]

بهترین زمان و نحوه خواندن مناجات شعبانیه
زمان خواندن دعاهای ماه شعبان متفاوت است. مثلا در خصوص صلوات شعبانیه گفته می شود هر روز در هنگام زوال یعنی قبل از ظهر خوانده شود. ولی مناجات شعبانیه در هر زمانی حتی در غیر از ماه شعبان، خوانده شود خوب و اثر بخش است.

 

[BARAN_KH_Z]

تاثیر مناجات شعبانیه بر نیکوکاری و امور خیریه
از رسول خدا(ص) پرسیدند که بهترین اعمال در ماه شعبان چیست؟ آن حضرت فرمود: ” صدقه دادن و استغفار. هرکس در ماه شعبان صدقه دهد خداوند آن صدقه را رشد دهد. همچنان که یکی از شما شتر تازه متولد شده ای را تربیت می کند، تا آنکه در روز قیامت به صدقه دهنده برسد در حالتی که به اندازه کوه احد شده باشد.

در حدیثی از پیامبر بزرگ اسلام(ص) نقل می شود که در روز اول ماه شعبان فرمود که خداوند امر کرد درهای بهشت باز شود و درخت طوبی شاخه های خود را به زمین نزدیک نماید. سپس فرمود قسم به کسی مرا براستی به رسالت مبعوث کرد. هر که در این روز دری از خیر و نیکی کسب کند به شاخه های درخت طوبی درآویخته که او را بسوی بهشت می کشاند.

همچنین پیامبر(ص)در ادامه فرمود کسی که پریشانی را از بدهکاری که طلبی از او دارد بزداید یا از طلبش که بر عهده بدکار است بکاهد، خود را به طوبی بهشتی می آویزد. طوبی سهم کسی خواهد بود که یتیمی را سرپرستی کند. کسی که از بیماری عیادت نماید یا به پدر و مادر خود نیکی کند در زمره کسانی است که خود را به درخت طوبی بهشتی نزدیک کرده است.