آموزشی مهارت‌های مورد نیاز برای منتقد

[Tara Motlagh]

۸. احترام به نویسنده:
حتی اگر نقدی منفی دارید، سعی کنید به نویسنده و تلاش‌های او احترام بگذارید. این کار به نقد شما اعتبار بیشتری می‌بخشد.

 

[Tara Motlagh]

و در آخر
نقد، علم است. البته رویکردها متفاوت است. نقد ادبی هم علم و هم هنر را شامل می‌شود. بخشی از آن هنر است چون به ذائقه فرد کمک می‌کند که بتواند نشانه‌ها را برای رویکردش پیدا کند؛ بخشی هم علم است.

 

[Tara Motlagh]

وقتی می‌خواهیم رویکردهای انتقادی را اعمال کنیم باید مطالعه کرده باشیم و چارچوب‌ها را در نظر بگیریم. مثلا وقتی می‌خواهیم نقد روانشناختی انجام دهیم باید در حوزه روانشناختی آگاهی داشته باشیم. رویکردهای متفاوت برای نقد ادبی وجود دارد.

 

[Tara Motlagh]

رویکردهای انتقادی متنوع هستند؛ می‌تواند سنتی باشد که این اولین نقدی است که ما یاد می‌گیریم و در آن با شیوه زندگی نویسنده آشنا می‌شویم و بعد بررسی می‌کنیم که اثر چقدر برگرفته از زندگی نویسنده است و چقدر دوره‌ای که نویسنده در آن زندگی کرده در اثرش نمود داشته است.

 

[Tara Motlagh]

استفاده از رویکردها و مکاتب نقد برای آثار ادبی نمی‌تواند به‌تنهایی یک نقد کامل و موثر ایجاد کند. هر رویکرد نقاط ضعف و قوت خود را دارد، مثلا: رویکرد سنتی به جنبه‌های روانشناختی و لایه‌های زیرین معنایی نمی‌پردازد.

 

[Tara Motlagh]

در رابطه با این‌که کدام شیوه انتقادی برای نقد اثر بهتر است، می‌توان گفت که رویکرد تلفیقی بهترین شیوه نقد است که در ایران نیز مرسوم شده است. در جلسات نقد کتاب، معمولا کسی فقط جنبه روان‌شناختی یا صورت‌گرایانه اثر را نقد نمی‌کند، بلکه تکه‌ای از فرم، محتوا، تاریخ و... است که نقد می‌شود.

 

[Tara Motlagh]

وقتی می‌گوییم نقد، این ذهنیت پیش می‌آید که دنبال نقاط ضعف اثر هستیم، متأسفانه در ایران این‌گونه جا افتاده که برای نقد، باید دنبال نقاط ضعف بگردیم در حالی که باید نقاط قوت هم دیده شود.

 

[Tara Motlagh]

در نقد ادبی، شیوه‌ای به‌عنوان شیوه همبرگری داریم؛ یعنی متنوع است و اگر نقطه قوت اثر را می‌گوییم، نقطه ضعف آن را هم باید بگوییم. منتقد منصف کسی است که هر دو را ببیند.