بزرگان تاریخ ناپلئون بناپارت

[BARAN_KH_Z]

بسم الله الرحمن الرحیم

 

[BARAN_KH_Z]

ناپلئون بوناپارت[۱] (فرانسوی: Napoléon Bonaparte؛ ۱۵ اوت ۱۷۶۹ – ۵ مه ۱۸۲۱)، که بعدها با نام سلطنتی ناپلئون یکم شناخته شد، فرمانده نظامی و امپراتور فرانسوی بود که طی انقلاب فرانسه به شهرت رسید و لشکرکشی‌های موفقی را در جنگ‌های انقلابی رهبری کرد. او از ۱۷۹۹ تا ۱۸۰۴ به‌عنوان کنسول نخست، رهبر جمهوری فرانسه بود و سپس از ۱۸۰۴ تا ۱۸۱۴ و بار دیگر به‌مدت کوتاهی در ۱۸۱۵ امپراتور فرانسه شد. میراث سیاسی و فرهنگی ناپلئون، او را به رهبری نامدار و بحث‌برانگیز تبدیل کرد. او اصلاحات پایداری را بنیاد نهاد، اما به‌دلیل اقتدارگرایی‌اش مورد انتقاد قرار گرفت.

 

[BARAN_KH_Z]

ناپلئون یکی از بزرگ‌ترین فرماندهان نظامی تاریخ محسوب می‌شود و فعالیت‌های نظامی او همچنان در آکادمی‌های نظامی سراسر جهان مورد مطالعه قرار می‌گیرند. جنگ‌های ناپلئونی که او به راه انداخت، به تخمین تاریخ‌نگاران، بین سه تا شش میلیون کشته بر جای گذاشت.

 

[BARAN_KH_Z]

ناپلئون در خانواده‌ای از تبار نجیب‌زادگان ایتالیایی در کرس به دنیا آمد.[۴][۵] او با سلطنت فرانسه مخالف بود و ضمن خدمت در ارتش فرانسه، از انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹ پشتیبانی کرد و تلاش نمود آرمان‌های انقلاب را به زادگاهش، کرس، گسترش دهد. او با سرکوب شورش‌های سلطنت‌طلب، حکومت دیرکتوار را نجات داد و اعتبار خود را افزایش داد. ناپلئون در سال ۱۷۹۶ علیه اتریشی‌ها و متحدان ایتالیایی آن‌ها لشکرکشی کرد، پیروزی‌های قاطعی به دست آورد و به قهرمان ملی تبدیل شد. دو سال بعد، او لشکرکشی به مصر را رهبری کرد که اگرچه از نظر نظامی با چالش‌هایی همراه بود، اما به شهرت سیاسی او کمک کرد. به‌دنبال کودتای نوامبر ۱۷۹۹، او خود را کنسول نخست جمهوری منصوب کرد. ناپلئون در سال ۱۸۰۴، برای تحکیم و گسترش قدرت، به‌عنوان امپراتور فرانسه تاج‌گذاری کرد.

 

[BARAN_KH_Z]

اختلافات با بریتانیا، فرانسه را تا سال ۱۸۰۵ با جنگ ائتلاف سوم مواجه کرد. ناپلئون این ائتلاف را با پیروزی‌هایی در مبارزات اولم و نبرد استرلیتز در هم شکست که به تضعیف امپراتوری مقدس روم و انحلال نهایی آن در سال ۱۸۰۶ انجامید. در سال ۱۸۰۶، ائتلاف چهارم علیه او شکل گرفت. ناپلئون پروس را در نبرد ینا–اورشتدت شکست داد، ارتش بزرگ را به اروپای شرقی برد و روس‌ها را در ژوئن ۱۸۰۷ شکست داد و ملت‌های شکست‌خورده ائتلاف چهارم را به پذیرش پیمان تیلسیت مجبور کرد. دو سال بعد، اتریشی‌ها در جنگ ائتلاف پنجم دوباره فرانسوی‌ها را به مبارزه طلبیدند، اما ناپلئون پس از پیروزی در نبرد واگرام، سیطره خود را بر اروپا مستحکم کرد.

 

[BARAN_KH_Z]

ناپلئون برای گسترش محاصره قاره‌ای، به شبه‌جزیره ایبریا حمله کرد و در سال ۱۸۰۸ برادرش، ژوزف، را پادشاه اسپانیا کرد. اسپانیایی‌ها و پرتغالی‌ها با کمک ارتش بریتانیا در جنگ شبه‌جزیره شورش کردند که به شکست مارشال‌های ناپلئون منجر شد. سپس ناپلئون در تابستان ۱۸۱۲ به روسیه حمله کرد. این لشکرکشی به عقب‌نشینی مصیبت‌بار ارتش بزرگ انجامید. در سال ۱۸۱۳، پروس و اتریش به نیروهای روسیه در ائتلاف ششم علیه فرانسه پیوستند و ارتش ائتلافی بزرگ، ناپلئون را در نبرد لایپزیگ شکست داد. ائتلاف به فرانسه حمله کرد و پاریس را تسخیر نمود. ناپلئون در آوریل ۱۸۱۴ مجبور به کناره‌گیری از سلطنت شد و به جزیره الب تبعید گردید. در فرانسه، بوربون‌ها به قدرت بازگشتند.

 

[BARAN_KH_Z]

ناپلئون در فوریه ۱۸۱۵ از جزیره الب گریخت و کنترل فرانسه را به دست گرفت.[۶] هم‌پیمانان با تشکیل ائتلاف هفتم واکنش نشان دادند و ناپلئون در ژوئن ۱۸۱۵ در نبرد واترلو شکست خورد. بریتانیایی‌ها او را به جزیره دورافتاده سنت هلن در اقیانوس اطلس تبعید کردند. ناپلئون در سال ۱۸۲۱ در ۵۱ سالگی در همان‌جا درگذشت.

 

[BARAN_KH_Z]

ناپلئون نقش به‌سزایی در تاریخ اروپا ایفا کرد.[۷] او در دهه نخست سده ۱۹ میلادی ارتش فرانسه را علیه اکثر قدرت‌های اروپایی هدایت کرد و پس از رشته‌ای از پیروزی‌ها، موقعیت فرانسه را به‌عنوان یکی از قدرت‌های غالب قاره اروپا تثبیت نمود. در این دوره، حوزه نفوذ فرانسه از طریق اتحادهای متعدد و انتصاب دوستان و اعضای خانواده ناپلئون به رهبری کشورهای تصرف‌شده گسترش یافت.[۸][۹][۱۰][۱۱] تاکتیک‌های او پیروزی‌های بسیاری را برای ارتش فرانسه در برابر ارتش‌های پرشمارتر به ارمغان آورد.[۱۲][۱۳][۱۴] ناپلئون اصلاحات لیبرالی را در سرزمین‌های فتح‌شده اجرا کرد و بسیاری از سیاست‌های لیبرال را در فرانسه و اروپای غربی پیاده‌سازی نمود. او همچنین در سال ۱۸۰۳ سرزمین‌های لوئیزیانا را به ایالات متحده فروخت که گستره این کشور را دو برابر کرد.[۲][۱۵] بااین‌حال، تصمیم او برای بازگرداندن برده‌داری در برخی مستعمرات فرانسه، مانند گوادلوپ، و تلاش برای سرکوب انقلاب هائیتی، بحث‌برانگیز است و بر اعتبار او تأثیر می‌گذارد.

 

[BARAN_KH_Z]

تولد ناپلئون بوناپارت یک سال پس از آن رخ داد که جزیره کرس در سال 1768 توسط فرانسه از کنترل جمهوری جنوا خارج شد. او در خانواده‌ای پرجمعیت به دنیا آمد و دارای یک برادر بزرگ‌تر به نام جوزف، برادران کوچک‌تر به نام‌های لوسین، لویی و جروم، و همچنین خواهران کوچک‌تر به نام‌های الیزا، پاولین و کارولین بود. خانواده او اصالتاً از نجیب‌زادگان خُرد ایتالیایی بودند که در قرن شانزدهم به جزیره کرس مهاجرت کرده بودند.[۱][۲]

پدر او، کارلو بوناپارت، در سال 1777 به‌عنوان نماینده کرس در دربار لوئی شانزدهم منصوب شد.[۳] تربیت سخت‌گیرانه مادر ناپلئون، لتیتزیا، تأثیر عمیقی بر شکل‌گیری شخصیت او در سال‌های کودکی گذاشت. ناپلئون در 21 ژوئیه 1771، در حدود دو سالگی، در کلیسای جامع آژاکسیو به‌عنوان کاتولیک تعمید شد. به دلیل موقعیت اجتماعی و روابط مناسب خانواده بوناپارت، او نسبت به بسیاری از ساکنان کرس در آن زمان از فرصت‌های تحصیلی بهتری برخوردار بود

 

[BARAN_KH_Z]

ناپلئون در ژانویه 1779 برای یادگیری زبان فرانسوی به کالج اتون در فرانسه رفت و در ماه مه همان سال در آکادمی نظامی برین پذیرفته شد. او زبان فرانسوی را با لهجه کرسی قابل‌توجهی صحبت می‌کرد و هرگز نتوانست کلمات فرانسوی را به‌طور کامل صحیح هجی کند.[۶][۷] این موضوع باعث شد در طول تحصیل بارها مورد تمسخر هم‌کلاسی‌هایش قرار گیرد، اما او با پشتکار به تحصیل ادامه داد. پس از اتمام تحصیل در آکادمی برین، در سال 1784 به مدرسه نظامی معتبر پاریس (École Militaire) راه یافت و آموزش خود را در رشته توپخانه ادامه داد. پس از درگذشت پدرش در فوریه 1785 و کاهش درآمد خانواده، ناپلئون دوره‌های دوساله را در یک سال به پایان رساند. ممتحن او در این مدرسه، پیرسیمون لاپلاس، ریاضیدان برجسته، بود که بعدها توسط ناپلئون به عضویت مجلس سنا درآمد.[