معاصر نبرد حران

[SHAHDOKHT]

نبرد حران

 

[SHAHDOKHT]

نبرد حران یا نبرد کارِه، در منطقه‌ای در شمال میان‌رودان (بین‌النهرین) سپاه اشکانیان (پارت‌ها) و روم رخ داد. در ۶ می (۱۶ اردیبهشت) سال ۵۳ پیش از میلاد، سپاه کراسوس سردار رومی، با سپاه سورنا سرداران اشکانی درگرفت و در ۱۹ خرداد (۹ ژوئن) چنین سالی پس از یک نبرد خونین، سپاه روم کاملاً شکست خورد و کراسوس کشته شد…

 

[SHAHDOKHT]

پیش درامدی بر‌جنگ حران

در سال ۵۳ پ.م. رومیان، که از کشمکش مدعیان سلطنت در دربار اشکانی خرسند بودند، ارتشی بزرگ را برای هجوم به ایران زمین و فتح قلمرو اشکانی گسیل کردند. فرماندهی این ارتش، مارکوس لیکینیوس کراسوس نام داشت. او در ۱۱۰ پ.م. زاده شده بود و کارنامه ی نظامی و سیاسی درخشانی داشت. در جریان جنگ داخلی روم، زمانی که سولا در برابر لو کیوس کورنلیوس کینا ۴۷ صف آراست، کراسوس را نیز در کنار خود داشت. کینا – که نامش در زبان های اروپایی امروز معمولا سینا خوانده می شود – پدرزن یولیوس سزار بود و در ابتدای کار دست بالا را داشت. او موفق شد سناتورها و شهسوارانی را که با سولا هم پیمان شده و در سال ۸۸ پ.م. دولت قدیم جمهوری را برانداخته بودند از قدرت کنار بزند.

 

[SHAHDOKHT]

اما او در ۸۶ پ.م. در گذشت و سولا و یارانش بار دیگر به قدرت بازگشتند. در نبرد مهم در وازهی کولینی به سال ۸۲ پ.م، که طی آن سولا کنترل شهر رم را به دست گرفت، کراسوس رهبری جناح راست سپاه او را بر عهده داشت.

 

[SHAHDOKHT]

او بعد از پیروزی سولا بخش مهمی از اموال گروه کینا و هوادارانش را تصرف کرد. او این پول باد آورده را به شکلی هوشمندانه سرمایه گذاری کرد و بر آن افزود. ثروت او بر مبنای برده داری رشد یافته بود، چون احتمالا بزرگ‌ترین تاجر برده در روم بود و در ضمن کنترل معدن‌های نقره‌ی فراوانی را در دست
داشت که کارگرانش از بردگان تشکیل می‌یافتند. ثروت کراسوس به دویست میلیون سسترس (سکه ی نقره) بالغ می‌شد و به این ترتیب او را باید ثروتمندترین مرد در کل تاریخ روم دانست در سال ۷۳ پ.م. اسپارتاکوس تراکی در روم قیام کرد و یکی از بزرگترین شورش‌های بردگان را در این سرزمین به راه انداخت.

 

[SHAHDOKHT]

رومیان نیز مانند اسپارت‌ها و چینی‌ها دولت‌های برده‌داری بودند که ارزش افزودهی اقتصاد خود را از استثمار و کار کشیدن بی امان از بردگان تولید می‌کردند. در تمام این دولت ها، قیام بردگان رخدادی عادی و پربسامد است که در دوره های تاریخی مشخصی، هم زمان با دشوارتر شدن شرایط زندگی یا سست شدن اقتدار دولتی، بروز می‌کند. در واقع، یکی از مهم ترین دلایلی که غیاب نظام بردگی در ایران زمین و نهادینه نمودن این امر را نشان می‌دهد، غیاب تقریبا کامل قیام‌های بردگان است، تنها در دوره‌ی اموی و در جنوب شرقی ایران است که نهادی برده دارانه زیر نظر حجاج بن یوسف پدیدار می شود و همان هم به سرعت با قیام بردگان به رهبری صاحب الزنج، در ابتدای دوران عباسی، خاتمه یافت و نخستین و پایدار ترین دولت بردگان شورشی در جهان جایگزین اش شد.

 

[SHAHDOKHT]

به هر صورت، گسترده ترین قیام بردگان در تاریخ روم را کراسوس سرکوب کرد. اسپارتاکوس بعد از دو سال مقاومت در مقابل لژیون‌های رومی و تاخت و تاز در بخش مهمی از ایتالیای جنوبی، در نهایت، در سال ۷۱ پ.م. از کراسوس شکست خورد و به قتل رسید.

 

[SHAHDOKHT]

کراسوس سرداری خشن و بی رحم بود و وقتی دسته ای از سربازانش از میدان نبرد می گریختند یا خوب نمی جنگیدند، در میان شان قرعه می کشید و از هر ده تن یکی را به قتل می رساند. هم چنین شکنجه‌ها و مجازات‌های عجیب و غریبی برای سربازانی که از اطاعت سر باز می‌زدند، ابداع کرده بود و آنها را در برابر چشم همه‌ی سربازانش همچون نمایشی اجرا می‌کرد. آپیان نوشته که سربازانش به همین دلیل بسیار بی باک و فرمانبردار بودند، چون می‌دانستند کراسوس برایشان از دشمن خطرناک تر است! طبیعی است که کراسوس با دشمنانش سنگدلانه تر رفتار کند. او بعد از شکست دادن سپاه اسپارتاکوس و کشتن وی، دستور داد تا شش هزار اسیری را که گرفته بود در سراسر راه آپیا که شاهراه اتصال رم به مناطق جنوبی بود به صلیب بکشند و بعد هم از تدفین ایشان جلوگیری کرد و آنها را همان جا باقی گذاشت تا در برابر چشم مسافران بپرسند و اسکلت شوند. با وجود نقش مهمی که کراسوس در فرو نشاندن شورش بردگان ایفا کرد، پمپی که واپسین دسته های شورشی را سرکوب کرده بود، در نهایت، با نامه ای که به سنا نوشت افتخار این کار را نصیب خود ساخت و این به اختلاف دو سردار دامن زد. در سال ۷۰ پ.م. این دو به عنوان کنسول های روم انتخاب شدند و کراسوس که دولتمندتر از رقیبش بود، توانست با مهمان کردن ده هزار تن از شهروندان رم و خوراک دادن به ایشان شهرتی برای خود دست و پا کند.

 

[SHAHDOKHT]

کراسوس یکی از حامیان مهم یولیوس سزار بود و وقتی در سال ۶۰ پ.م. وی به مقام کنسولی دست یافت، پا در میانی کرد تا کراسوس و پمپی با هم آشتی کنند. به این ترتیب، این سه تن با هم متحد شدند و در عمل حکومت روم را در دست گرفتند. رومیان این شیوه از دست به یکی کردن سرداران و چیرگی شان بر سپهر سیاسی را سه مرده (تریوم ویرى) می نامیدند که اولین نمونه اش همان است که کراسوس و یارانش تشکیل دادند

 

[SHAHDOKHT]

در ۵۰ پ.م. باز او و پمپی کنسول شدند و قانونی گذارندند و به ترتیب فرمانروایی بر سوریه و اسپانیا را به دست آوردند. پلوتارک گوید: