معاصر نبرد حران

[SHAHDOKHT]

سنای روم حکمرانی سزار را در گالیا برای پنج سال تجدید کرد و اسپانیا را به پومپه داد با این شرط که در روم بماند. زیرا مردم روم او را دوست داشتند و به علاوه، چون پومپه زن خود را خیلی دوست می داشت می خواست در روم بماند. هم در این وقت کراسوس به حکمرانی سوریه منصوب گردید ولی سنا اجازه نداد که با دولت پارت جنگ کند. این شغل به قدری کراسوس را خوش آمد که از فرط شعف و شادی نمی‌توانست خودداری کند و برخلاف اقتضای سن و متانتی که تا آن وقت می نمود حرف هایی می زد که جز خودستایی و خودنمایی بچگانه معنی نداشت. او می گفت جنگ لوکولوس با تیگران و فتح پومپه نسبت به مهرداد ششم (بنت) در مقابل کارهایی که من خواهم کرد بازی های کودکان است. من پس از اینکه در سوریه برقرار شدم به پارت خواهم تاخت و بعد به باختر و هند درآمده دریاهای خارجی اقیانوس ها) را به تصرف خواهم آورد ولی همه می دانستند که این حرف ها از سبک مغزی او ناشی است

 

[SHAHDOKHT]

هدف کراسوس از تسلط بر سوریه آن بود که لشکری گران را از آن جا به آن سوی فرات منتقل کند و به قلمرو پارت بتازد. نویسندگانی مانند بیوار لشگر کشی کراسوس به ایران زمین را پیامد،درگیری مهرداد و ارد دوم دانسته اند و گفته اند که کراسوس غارتگری عهدشکن نبوده و به عنوان حامی مهرداد اشکانی وارد جنگ شده است. به این ترتیب، کمی فرو پوشیده، کراسوس را از اتهام جاه طلبی و آزمندی مبرا دانسته اند. اما این تفسیر یک سره نادرست است.

 

[SHAHDOKHT]

کراسوس در رویای فرمانروایی

در سال ۶۴-۶۴ ق.م. سوریه به یکی از ایالات روم تبدیل یافت و کرانه فلسطین نیز بدان ملحق گشت و سلاله محلی آسمونیان، استقلال خویش را به کل از دست داد. بدین طریق همه نواحی ساحلی آسیای صغیر و بخش شرقی دریای متوسط – به استثنای مصر – به دست روم افتاد و سرزمینهای داخلی کشورهای مزبور میان پادشاهی ها و شاهزاده نشین های تابع روم تقسیم گشت. و بنابراین در مسیر فرات نه تنها ارمنستان و کاپادوکیه و کوماگن که متحدان روم بوده اند در مجاورت پارت قرار گرفتند بلکه سوریه که به صورت یکی از ایالات رومی در آمده بود نیز همسایه آن دولت شد.

 

[SHAHDOKHT]

در آن زمان پارت نیز دستخوش منازعات داخلی شد و کار اختلافات دودمانی بالا گرفت. به تقریب در سال ۵۸-۵۷ ق.م. فرهاد به دست فرزندان خویش به قتل رسید. و به گفته ژوستین مهردادسوم پسر ارشد فرهاد که به جای پدر نشسته بود بزودی، به خاطر بیرحمی خلع گشته و برادر کوچکتر او به نام ارد دوم به تخت سلطنت جلوس کرد.

 

[SHAHDOKHT]

مهردادسوم به گابینیوس پرو کنسول روم پناه برد. گایینیوس نخست خواست به آن پادشاه فراری کمک کند، بویژه که وجود مردی خودی بر سریر پادشاهی پارت بسیار دل انگیز و نویددهنده بود، ولی پومپه به گا بینیوس امر کرد به مصر رود تا به فراری و تبعیدی دیگری – یعنی بطلمیوس یازدهم – مدد رساند (۵۵ ق.م.). ظاهرا در آن زمان مصر در نظر رومیان مهمتر از پارت بوده.

 

[SHAHDOKHT]

مهردادسوم را به حال خویش رها کردند و وی تصمیم گرفت به تنهایی عمل کند. وی مدت کوتاهی برادر خویش را از بین النهرین و بابل طرد کرد ولی سورن سردار ارد دوم مهرداد سوم را از سلوکیه(تیسفون) بیرون راند و سپس در بابل محاصره اش کرد و سرانجام مهرداد به ناچار بر اثر بروز قحطی در شهر محصور تسلیم گشت. ارد فرمود تا برادر را اعدام کنند (

 

[SHAHDOKHT]

حرکت به سوی سوریه

کراسوس روانه شد و به بندر بروم دوزیوم در آمد. بعد باوجود اینکه موسم برای سفر دریایی مساعد نبود نخواست منتظر موقع مناسبی شود به کشتی نشست و از جهت هوای بد چند کشتی اش غرق گردید. در این احوال او بقیه نشونش را جمع کرده به گالاتی درآمد و دید پادشاه آن جوتاروس” که پیر بود قصری می سازد. در این وقت او پادشاه را مخاطب قرار داده به طور مزاح گفت: چه میکنید؟ در ساعت دوازده روز شروع به ساختمان کرده اید (ساعت دوازده روز یعنی آخر روز. کراسوس می خواسته بگوید این چه کاری است که در آخر عمر می کنید). پادشاه گالانی خندیده فورا جواب داد: سردار، شما هم زود وقت به جنگ پارتی ها عازم نشده اید کراسوس در این وقت به قول پلوتارک ۶۰ سال داشت

 

[SHAHDOKHT]

در آن زمان جنگ با پارت در میان عامه رومیان سخت مورد نفرت و انزجار بود. حرکت کراسوس از بروندیزی با وقایع نامطبوعی همعنان بوده و در واقع لشکر کشی کراسوس جنبه ماجراجویی داشته. کراسوس احتیاج به کسب افتخارات نظامی داشت تا با دوتن عضو دیگر حکومت ثلاثه (تریومویرا) – یعنی سزار که سرزمین گل را مطیع ساخته و پمپه که سراسر شرق مقدم را در برابر روم به زانو در آورده بود

 

[SHAHDOKHT]

کراسوس از طرف سزار حمایت و تحریک می‌شد. سزار در آن وقت در کشور گال (فرانسه) بود و تولیوس سیسرون، خطیب معروف، از او پشتیبانی می‌کرد. (دوبواز،نیلسون،۱۳۹۶؛صص۵۶-۵۷) کارهای اولی کراسوس امیدواری های او را تأیید می کرد؛ زیرا پس از ورودش به سوریه روی فرات پلی ساخت و چند شهر در بین النهرین طوعا تابع شدند. فقط یک شهر که یونانی ها آنرا زنودوتی می نامیدند پا فشرد و جبار آن آپولونیوس صد نفر رومی را کشت. ولی کراسوس بقیه قشون خود را به شهر نزدیک کرده آن را گرفت و تمام اموال و ثروت امکنه را غارت کرده اهالی را مانند بردگان فروخت. پس از این کار کراسوس پذیرفت که در ازای چنین پیشرفت کوچکی سربازانش او را امپراطور خوانند، علاوه بر اینکه این عنوان برای او باعث شرمساری بود نشان می داد که او امید بهره مندی های بزرگتری را ندارد زیرا برای پیشرفتی این قدر حقیر این عنوان را پذیرفت

 

[SHAHDOKHT]

مراجعت کراسوس به سوریه

بعد کراسوس هفت هزار سپاهی بطور ساخلو در شهرهایی تسخیر کرده بود گذارده برای زمستان به سوریه برگشت. در این وقت پسر او که در گالیا در زیر دست سزار خدمت می کرد و از جهت شجاعتش به افتخاراتی نایل آمده بود وارد شده هزار سوار زبده با خود آورد (این سواران از اهل گالیا بودند).