آموزشی نقد دروني در نقد تاریخی

[Kosarvalipour]

نقدي است كه در آن، معيار و مبناي نقد ـ يعني عناصر دروني متن، اعم از ساختار ، معنا ، زبان و مانند آنها ـ در ارتباطي متقابل ، منسجم و همبسته با يكديگرند كه در دو وجه سلبي و ايجابي اين عناصر ، ادراك ، تفسير و نقد مي شوند.

 

[Kosarvalipour]

به ويژگي هاي دروني و تأثيرات متقابل عناصر دروني نقش مهمي در نقد دروني دارند.31 به بياني ديگر، نقد دروني معطوف به دليل است و محتواي متن را ارزشيابي مي كند

 

[Kosarvalipour]

پاره اي از محققان علم تاريخ در تعاريفي كه براي نقد دروني و بيروني ارائه داده اند ، به قدري سر بسته و گنگ سخن گفته اند كه نه تنها خوانندگان را رهنمون نيست، بلكه آنان را در وادي سرگرداني رها مي كند .

 

[Kosarvalipour]

عناصر نقد دروني:

 

[Kosarvalipour]

1. موضوع:32 مي توان آن را پرسش بزرگ يا گزارة بزرگ ناميد كه قصد داريم آن را نقد كنيم. آيا موضوع اثر از موضوعيت كافي برخوردار است؟ جامع و مانع است؟ واژگان آن بارِ ارزشي ـ ايدئولوژيكي دارد يا واژگاني خنثي است؟ آيا از اصطلاحات بيگانه استفاده كرده است؟

 

[Kosarvalipour]

اينها پرسش هايي است كه از موضوع و گزاره بزرگ بايد پرسيد . يك اثر بايد محدودة زماني و مكاني مشخص داشته باشد و اين بايد در موضوع بازتاب يابد. البته بهتر است موضوع اندكي ابهام داشته باشد كه آن را «بلاهت موضوع» مي گويند .

 

[Kosarvalipour]

موضوع بايد با محتوا همپوشي داشته باشد، به طوري كه در سراسر متن و در يك رابطة دوسويه در يكديگر انعكاس يابند.

 

[Kosarvalipour]

2. سابقة پژوهش:33 اينكه ميشل فوكو معتقد است كتاب به رغم پندار اوليه فاقد وحدت است زيرا حد و مرز روشني ندارد و هر كتاب به كتاب ها و متون ديگر ارجاع مي دهد،34 شايد اشاره اي غير مستقيم به سابقة پژوهشي هر اثر يا متن تحقيقي است .

 

[Kosarvalipour]

سابقة پژوهش در واقع هم تداوم حلقه هاي پويش هاي علمي است و هم احترام به فضل تقدم ديگر نويسندگان در يك موضوع خاص. به همين علت در نقد يك اثر بايد مشخص شود سابقة تحقيق تا چه حد ذكر شده است؟

 

[Kosarvalipour]

آيا زمينه ها براي خواننده ممحض است يا گمراه كننده؟ در اين قسمت بايد منابع و آثار مرتبط با اثر در يك نگاه تطبيقي و پرسشگر به نقد و بررسي كشيده شود و از تكرار و واگوايي پرهيز شود تا ميزان نوآوري مؤلف آشكار گردد؛ زيرا اصالت يك اثر يا متن در بديع بودن آن است.