آموزشی نقص پیرنگ (Hole plot)

[Tara Motlagh]

بعضی‌وقت‌ها نویسنده‌ها سعی می‌کنند با کمترین توضیح و تلاش ممکن نقص پیرنگ را از سر راه بردارند (مثلاً با تکیه بر جادو و مسائل ماوراءالطبیعه یا بیان جمله‌ای با مضمون: «اگه توضیح بدم، متوجه نمی‌شی.»)، بعضی‌وقت‌ها هم روی آن سرپوشی می‌آویزند و بعضی از نویسنده‌ها هم فکر می‌کنند نباید راجع به نقص پیرنگی که بعد از پایان داستان معلوم شود، خیلی نگران بود.

 

[Tara Motlagh]

در بعضی از داستان‌ها نقص پیرنگ ذاتی است؛ مثل آثار به‌شدت طنزآلود یا آثاری که راجع به سفر در زمان یا دست‌کاری آن هستند.

 

[Tara Motlagh]

حتی اگر نقص پیرنگ عمداً محض خنده اعمال نشود، داستان‌پردازی و توضیحاتی که برای رفع آن لازم هستند ممکن است پیرنگ اصلی را تحت‌الشعاع خود قرار دهند؛ به‌خصوص برای نقص‌ پیرنگ‌های جزیی. برای همین، اغلب منطقی‌تر است اگر نویسنده‌ها به جای این‌که خودشان را با توضیح مسائل ریز آزار دهند، روی تعریف کردن داستان اصلیشان تمرکز کنند.

 

[Tara Motlagh]

نمونه‌هایی از نقص پیرنگ در آثار داستانی معروف

• در انیمیشن دیو و دلبر، یک پری شاهزاده را به دیو تبدیل می‌کند، چون وقتی در قالب پیرزن گدایی درِ قصرش را زد، شاهزاده او را از خود راند. مساله این‌جاست که هیچ شاهزاده‌ای خودش درِ خانه‌اش را باز نمی‌کند، به‌خصوص وقتی آن همه خدمتکار در اختیار داشته باشد.

 

[Tara Motlagh]

• در انیمیشن داستان‌ اسباب‌بازی‌ها، باز لایتر اعتقاد دارد اسباب‌بازی نیست، ولی هروقت صاحبش اندی سر می‌رسد، او هم مثل اسباب‌بازی‌های دیگر بی‌حرکت سرجایش می‌ایستد.

 

[Tara Motlagh]

• در فیلم مرد عنکبوتی ۲، پیتر از دوستش هری درخواست می‌کند مخفی‌گاه دکتر اختاپوس را لو دهد و او هم نهایتاً این کار را می‌کند، ولی دکتر اختاپوس کسی نیست که جای مخفی‌گاهش را برای کسی فاش کند؛ به‌خصوص این‌که خود هری هم هیچ‌وقت اصراری روی دانستن آن نداشت.

 

[Tara Motlagh]

سری هری‌پاتر در کنار نقص پیرنگ‌های ریز و جزیی دو نقص پیرنگ بسیار اساسی دارد (که البته طرفداران سری سعی کرده‌‌اند آن‌ها را توجیه کنند، ولی نه به‌شکلی قانع‌کننده):

 

[Tara Motlagh]

۱. در هری پاتر و زندانی آزکابان یک ساعت جادویی معرفی می‌شود که می‌تواند زمان را به عقب برگرداند. کاربرد این ساعت در ابتدا این است که به هرمیون اجازه دهد کلاس‌های اضافی بردارد و بعداً به او و هری اجازه دهد باکبیک و سیریوس بلک را نجات دهند. در کتاب‌های بعدی سری با این که شخصیت‌های به مراتب مهم‌تری در خطر هستند (و بعضاً کشته می‌شوند)، ولی دیگر به این آیتم اشاره‌ای نمی‌شود.

 

[Tara Motlagh]

۲. کلیت پیرنگ جام آتش غیرمنطقی است. چرا این نقشه‌ی سرشار از ریسک و وابسته به شانس کشیده می‌شود که هری وارد مسابقه شود، چالش‌هایی را که پیش رویش گذاشته می‌شوند پشت سر بگذارد و نهایتاً به جامی که به پورتکی تبدیل شده برسد تا نزد والدمور برده شود، درحالی‌که می‌شد یک چیز ساده‌تر را به پورتکی تبدیل کرد و سپس او را مجبور کرد به آن دست بزند؟

 

[Tara Motlagh]

• در بازی شب‌های نوروینتر[۱] قضیه از این قرار است: نوعی طاعون در شهر شیوع پیدا کرده که فقط می‌توان با استفاده از اجزای تشکیل‌دهنده‌ی یک سری موجود جادویی آن را درمان کرد. در دنیای فانتزیِ بازی جادوگران قدرتمند می‌توانند اشیاء را به‌راحتی از فاصله‌ی دور تله‌پورت کنند. آیا اجزا را می‌فرستند و همان روز یک مرهم برای طاعون درست می‌کنند؟ خیر، آن‌ها خود جانوران را می‌فرستند.