هنر هنر طلا کوبی

[Mahi.otred]

 

[Mahi.otred]

طلاکوبی(Gilded) یکی از شیوه های تزئین اشیاء و آثار فولادی است که در شهر اصفهان از زمان های بسیار دور، رواج دارد.

هنر #طلاکوبی نوعی تزئین در هنرهای سنتی و اصیل ایرانی است، که با نخ، رشته های نازک و گاها ورق طلا بر روی احجام فولادی، جنگ افزارها، قلم ها واشیاء تزئینی کوبیده می شود.

طلا کاری تنها یکی از چندین روش تزیین های بکار برده شده در فلز کاری(Metalworking) ایرانی می باشد، با این حال این فن بخاطر ویژگی و ارزش خاص خود و کاربردش برروی نقره(silver)، بسیار قابل توجه است.

 

[Mahi.otred]

 

[Mahi.otred]

تعریف طلاکوبی یا نقره کوبی​

حکاکی های روی فولاد با طلا و نقره را طلا کوبی یا #نقره کوبی(Silver Crushing) می گویند که به زرکوبی و مطلا کاری نیز مشهور است. ابزار عمده زرکوب کارد طلا کوبی است که محلی که باید طلا کوبی شود به شکل ضربدر دندانه دندانه و حکاکی نموده و سپس مفتول از جنس طلا و یا نقره بسیار نازکى را در آن شیار جاى داده و سپس با چکش کارى و یشم کوبی آن را تثبیت مى کنند و سپس آن را تمیزکاری و پرداخت می دهند.

 

[Mahi.otred]

تاریخچه طلاکوبی
طلا کوبی نوعى #هنر تزئینی(Decorative Art) بر روی فولاد(Steel) می باشد این هنر با ایجاد شیارهای بسیار نازک روی فولاد و پر کردن آن با طلا و نقره انجام می شود که امروزه در اصفهان رواج بیشتری دارد.
این هنر در دوره صفویه به اوج اعتلای خود رسیده است. هنر طلاکوبی به خراسان، سمرقند و افغانستان اختصاص دارد که در این میان تعداد انگشت شماری از استادان ایرانی در این زمینه فعالیت دارند. در ایران به این هنر کمتر پرداخته شده و بیشتر استادان این رشته اهل افغانستان هستند. طلاکوبی در دو سبک ایرانی و افغانستانی است که تفاوت میان این دو در تذهیب و مینیاتور به کار گرفته شده در طلاکوبی ایران است. قدمت این صنعت به حدود هزار سال پیش باز می گردد، که تاکنون مخفی و سری کار میشده ، و هیچگونه آموزشی نداشته است.

 

[Mahi.otred]

در قدیم برای تزیین افزار جنگ ، زره ها ، مهمیزها (آهن پاشنه کفش اسب سوار که با آن بر پهلوی اسب میزند تا اسب حرکت کند)، دسته چاقو و شمشیر و اشیایی از این قبیل ، از هنر طلاکوبی استفاده می شد و امروزه برای تزیین مجسمه های کبوتر که در مراسم های مذهبی استفاده می شود. لازم به ذکر است که گاهی مجسمه ها بطور منفرد نیز ساخته شده و طلاکوبی میگردند. در گذشته طلاکوبی روی فلزاتی مانند مس ، برنج، مفرغ نیز انجام میشد، اما امروزه هنرمندانی در گوشه و کنار کشور بویژه در اصفهان و تهران آثار زیبای فولادی خلق میکنند که داخل و خارج کشور طرفداران زیادی دارد.

 

[Mahi.otred]

از اساتید بنام این هنر میتوان از استاد عبدالقیوم بیانی که در بازار مسگرهای اصفهان به استاد شرافت مشهور است ، نام برد. وی هنرمندی افغانی است که به ایران مهاجرت کرده و ساکن اصفهان است. از اساتید ایرانی که در این زمینه زحمت بسیار کشیدند میتوان از استاد موقیس ، استاد حسن علی و حسین امیدی نام برد.

 

[Mahi.otred]

طلاکوبی روی فولاد​

ساخت ابزارآلات مراسم عزاداری و تعزیه خوانی از عمده محصولات تولیدی رشته علامت سازی است. جنس فلز به کار رفته اغلب فولاد است که تمام مراحل شکل دهی کار به وسیله چکش و با دست انجام میگیرد و در پایان کل قطعات به هم متصل شده و کار پرداخت میگردد.

 

[Mahi.otred]

از فولاد علاوه بر افزارهای معمولی اقدام به ساخت علم نیز میکنند. علم علاوه بر تیغه های فولادی معمولا دارای پیکره هایی از برخی پرندگان و حیوانات و براق و نیز گلدان و شمعدان است که تمامی آنها به میله ای که قاب بر آن تکیه دارد متصل است و بر روی تیغه های علم بویژه تیغه وسط که از سایر تیغه ها بلندتر است اسماء مبارکه طلاکوبی میشود.

 

[Mahi.otred]

در پایان نمونه کار آماده به شیوه طلاکوبی تزیین میشود. ابتدا تمام قسمتهایی را که برای طلاکوب شدن در نظر گرفته اند به وسیله کارد مخصوص خش انداخته و طرح مورد نظر بر روی سطح فولاد حک میکنند سپس سیمی از جنس طلا به ضخامت یک تار موی انسان در شیارهای حک شده قرار داده شده به وسیله چکش نقره کوبی کوبیده میشود تا در شیار موردنظر کاملا فرو رود سپس با یک قطعه سنگ یشم آن قدر بر روی کار میکشند که طلا و فولاد به یکدیگر جوش میخورند.