روانشناسی اجتماعی وقتی طلاق می‌گیریم پدر و مادر بدی می‌شویم!

[ژاکلین؛]

پیش از فروپاشی یک زندگی زناشویی و همزمان با از بین رفتن کانون یک خانواده، برای برخی از والدین سؤالاتی پیش می‌آید و از خود می‌پرسند آیا باید به خاطر بچه‌ها با هم بمانیم؟ والدین دیگری هم هستند که بدون توجه به تأثیرات روانی متارکه بر کودکان و فرزندان آنها، طلاق را تنها گزینه نهایی پیش روی خود می‌بینند.

 

[ژاکلین؛]

بار مشکلات روانی و عاطفی طلاق بر دوش بچه‌ها
سال اول جدایی پدر و مادر برای بچه‌ها سخت‌ترین سال است. همانطور که ممکن است انتظار رود، تحقیقات نشان داده است که بچه‌ها در طول یک یا دو سال اول پس از جدایی والدین از یکدیگر، بیشترین مشکلات را دارند. آنان در این مدت مشکلات روانی زیادی را متحمل می‌شوند و پریشانی، عصبانیت، اضطراب و ناباوری را تجربه می‌کنند. بسیاری از بچه‌ها به عقب برمی‌گردند و به تغییرات در برنامه‌های روزمره عادت می‌کنند و با ترتیبات زندگی خود راحت می‌شوند.

 

[ژاکلین؛]

با این حال، به نظر می‌رسد که برخی بچه‌ها هرگز به حالت عادی باز‌نمی‌گردند. این درصد اندک از کودکان ممکن است پس از طلاق والدین خود، مشکلاتی را تجربه کنند. مسائلی که احتمالاً برای آن‌ها مادام‌العمر خواهد بود. طلاق برای کل خانواده تأثیرگذار است و آشفتگی عاطفی ایجاد می‌کند، اما برای بچه‌ها، وضعیت می‌تواند کاملاً ترسناک، گیج‌کننده و ناامید‌کننده باشد. کودکان خردسال اغلب برای درک اینکه چرا باید بین دو خانه رفت‌وآمد کنند، مشکل دارند.

 

[ژاکلین؛]

آن‌ها ممکن است نگران باشند که اگر والدین‌شان روزی به یکدیگر محبت نکنند، ممکن است والدین‌شان از دوست داشتن آن‌ها هم دست بردارند. بچه‌های دبستانی ممکن است نگران باشند و فکر کنند که طلاق پدر و مادرشان تقصیر آنهاست. آن‌ها ممکن است ترس داشته باشند که رفتار نادرستی انجام داده‌اند یا ممکن است این گونه تصور کنند که کار اشتباهی انجام داده‌اند. نوجوانان نیز ممکن است در مورد طلاق و تغییراتی که ایجاد می‌کند، بسیار عصبانی شوند. آن‌ها ممکن است یکی از والدین را مقصر انهدام کانون گرم خانواده خود بدانند یا ممکن است از هر دو والدین به خاطر آشفتگی ایجاد شده در بطن خانواده ناراحت باشند

 

[ژاکلین؛]

طلاق معمولاً به این معنی است که کودکان ارتباط روزانه خود را با یکی از والدین از دست می‌دهند. کاهش تماس بر پیوند عاطفی میان فرزند - والدین تأثیر می‌گذارد و گاهی به آن پایان می‌دهد. طبق مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد، محققان دریافته‌اند که بسیاری از کودکان پس از طلاق کمتر نسبت به پدر و مادر خود احساس نزدیکی می‌کنند. طلاق همچنین بر روابط کودک با والدین تأثیر می‌گذارد. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد، نشان داد که مادران اغلب کمتر حمایت و پس از طلاق کمتر محبت می‌کنند. علاوه بر این، نظم و انضباط و مقررات آن‌ها کمتر سازگار و مؤثر واقع می‌شود.

 

[ژاکلین؛]

برای برخی از کودکان، جدایی والدین سخت‌ترین بخش نیست. در عوض، عوامل استرس‌زایی هستند که طلاق را سخت‌تر می‌کنند. تغییر مدرسه، نقل‌مکان به خانه جدید و زندگی با والدین مجردی که احساس می‌کنند کمی سرخورده‌تر هستند، تنها تعدادی از استرس‌های اضافی هستند که زندگی پس از طلاق را دشوار می‌کنند. مشکلات مالی نیز پس از طلاق رایج است. بسیاری از خانواده‌ها مجبورند به خانه‌های کوچک‌تر نقل‌مکان کنند یا محله خود را تغییر دهند و اغلب منابع مادی کمتری دارند. پس از پایان رسمی یک زندگی مشترک، خطراتی وجود دارد که خانواده‌ها با آن روبه‌رو هستند و بسیاری از کودکان تغییرات مداوم در پویایی خانواده خود را تحمل می‌کنند. اضافه شدن یک والد ناتنی و احتمالاً چندین خواهر و برادر ناتنی می‌تواند یکی دیگر از تغییرات بزرگ باشد. اغلب هر دو والدین دوباره ازدواج می‌کنند و این به معنای سیل تغییرات برای بچه‌هاست.

 

[ژاکلین؛]

اختلالات تحصیلی و آسیب‌های رفتاری فرزندان
طبق پژوهش‌های انجام شده، میزان شکست در ازدواج دوم حتی بسیار بیشتر از ازدواج اول است. بنابراین بسیاری از کودکان در طول سال‌ها، جدایی‌ها و طلاق‌های متعدد و پی در پی را تجربه می‌کنند که ارمغان آن چیزی جز تشدید مشکلات روحی و روانی نیست. طلاق خطر مشکلات مربوط به سلامت روان را در کودکان و نوجوانان افزایش می‌دهد. صرف نظر از سن، جنسیت و فرهنگ، فرزندان والدین مطلقه مشکلات روانی بیشتری را تجربه می‌کنند. پدیده طلاق باعث ایجاد اختلال سازگاری در کودکان می‌شود که در عرض چند ماه هم برطرف نمی‌شود. مطالعات همچنین نشان داده‌اند که میزان خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب در کودکانی که والدین‌شان طلاق گرفته‌اند، بالاتر است. کودکان خانواده‌های طلاق گرفته ممکن است مشکلات روانی و بیرونی بیشتری مانند اختلالات رفتاری، بزهکاری و رفتار تکانشی را تجربه کنند. آسیب دیگر طلاق، پایین آمدن و تضعیف عملکرد تحصیلی فرزندان است. فرزندان خانواده‌های مطلقه همیشه از نظر تحصیلی به خوبی عمل نمی‌کنند.

 

[ژاکلین؛]

اختلالات تحصیلی و آسیب‌های رفتاری فرزندان
طبق پژوهش‌های انجام شده، میزان شکست در ازدواج دوم حتی بسیار بیشتر از ازدواج اول است. بنابراین بسیاری از کودکان در طول سال‌ها، جدایی‌ها و طلاق‌های متعدد و پی در پی را تجربه می‌کنند که ارمغان آن چیزی جز تشدید مشکلات روحی و روانی نیست. طلاق خطر مشکلات مربوط به سلامت روان را در کودکان و نوجوانان افزایش می‌دهد. صرف نظر از سن، جنسیت و فرهنگ، فرزندان والدین مطلقه مشکلات روانی بیشتری را تجربه می‌کنند. پدیده طلاق باعث ایجاد اختلال سازگاری در کودکان می‌شود که در عرض چند ماه هم برطرف نمی‌شود. مطالعات همچنین نشان داده‌اند که میزان خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب در کودکانی که والدین‌شان طلاق گرفته‌اند، بالاتر است. کودکان خانواده‌های طلاق گرفته ممکن است مشکلات روانی و بیرونی بیشتری مانند اختلالات رفتاری، بزهکاری و رفتار تکانشی را تجربه کنند. آسیب دیگر طلاق، پایین آمدن و تضعیف عملکرد تحصیلی فرزندان است. فرزندان خانواده‌های مطلقه همیشه از نظر تحصیلی به خوبی عمل نمی‌کنند.

 

[ژاکلین؛]

پیشنهاد‌هایی به والدین برای کاهش آسیب‌های طلاق بر فرزندان
طلاق می‌تواند دوران سختی برای خانواده باشد. نه تنها والدین به راه‌های جدیدی برای ارتباط با یکدیگر پی می‌برند، بلکه در حال یادگیری روش‌های جدیدی برای تربیت فرزندانشان هستند. هنگامی که والدین طلاق می‌گیرند، اثرات طلاق بر فرزندان می‌تواند متفاوت باشد. برخی از کودکان به طلاق به روشی طبیعی و قابل درک واکنش نشان می‌دهند، در حالی که سایر کودکان ممکن است با این گذار دست و پنجه نرم کنند. در هر حال بچه‌ها انعطاف‌پذیر هستند و با کمک این می‌توان انتقال طلاق را به عنوان یک سازگاری و نه یک بحران تجربه کرد. از آنجایی که فرزندان طلاق از منظر خلق و خو و سنین مختلف متفاوت هستند، از همین رو اثرات طلاق بر فرزندان نیز متفاوت است. والدین نقش مهمی در نحوه سازگاری کودکان با طلاق دارند.

 

[ژاکلین؛]

در ادامه چند راهکار را مرور می‌کنیم که می‌تواند آسیب روانی طلاق بر فرزندان را کاهش دهد. نشان داده شده است که درگیری شدید بین والدین باعث افزایش ناراحتی‌های کودکان می‌شود. خصومت آشکار و رفتار‌هایی مانند فریاد زدن و تهدید یکدیگر، با مشکلات رفتاری در کودکان مرتبط است. حتی تنش جزئی نیز ممکن است ناراحتی کودک را افزایش دهد. اگر با همسر خود مشکل دارید، به دنبال کمک گرفتن از یک روانشناس و چاره‌جویی باشید. از واسطه قرار دادن بچه‌ها خودداری کنید. این مناسب نیست که شما مدام از بچه‌ها بخواهید انتخاب کنند که کدام یک از والدین را بیشتر دوست دارند. کودکانی که خود را در میانه میدان گیر کرده می‌بینند، بیشتر در معرض افسردگی و اضطراب هستند.