حقوق بین‌الملل ویژگی های سازمان‌های بین المللی

[-pariya-]

سازمان‌های بین‌المللی به تجمعی از دولت‌ها اطلاق می‌شود که بر اساس یک سند تأسیس، تشکیل می‌شوند و اعضای آن اهداف مشترکی را در چارچوب نهادها و کارگزاری‌های ویژه با فعالیت مستمر و مداوم دنبال می‌کنند.این سازمانها ویژگی‌هایی دارند که عبارتند از:

 

[-pariya-]

1-اجتماع دولت‌ها:​

اصولاً سازمان‌های بین‌المللی توسط دولت‌ها بوجود می‌آیند و دولت‌ها پس از تأسیس یک سازمان، نمایندگان خود را به سازمان اعزام می‌کنند تا از منافع آن‌ها دفاع کنند؛

 

[-pariya-]

برای مثال می‌توان سازمان بین‌المللی کار را نام برد که در آن علاوه بر نمایندگان دولت‌ها، نمایندگان کارگران و کارفرمایان نیز در مذاکرات شترک می‌کنند و در اتخاذ تصمیم نیز دخالت می‌کنند. البته در بعضی از سازمان‌ها، اعضای آن سازمان‌ها نمایندۀ دولت نیستند بلکه نمایندۀ مردم هستند مثل پارلمان اروپا که در پی تحولات اخیر سازمان‌های بین‌المللی در اروپا ظهور کرده است.

 

[-pariya-]

2- تصویب سند تأسیس:
برای تشکیل یک سازمان بین‌المللی،‌ علاوه بر اجتماع دولت‌ها، تصویب سند تأسیس تحت عناوین (میثاق، منشور، اساسنامه و ...) توسط اعضای آن سازمان لازم است چرا که بدون سند تأسیس، تجمع دولت‌ها، مثل کنفرانس‌های بین‌المللی خواهد بود که برای مدت معین تشکیل و پس از آن خاتمه می‌یابد.

 

[-pariya-]

آثار سند تأسیس:
الف) اعلام موجودیت سازمان: هر سازمان با تصویب دولت‌ها و با سند تأسیس، تشکیل می‌شود. البته نحوۀ تصویب سند سازمان‌ها از همدیگر متفاوت هستند.

 

[-pariya-]

در بعضی از آن‌ها، تصویب سند تأسیس با موافقت بعضی از کشورها و در بعضی از آن‌ها با موافقت همه کشورها و در بعضی نیز با موافقت عده‌ای خاص از کشورها صورت می‌پذیرد. .

 

[-pariya-]

برای مثال در بند 3 ماده 110 منشور سازمان ملل متحد، لازم الأجرا شدن منشور، منوط به تصویب کلیه اعضای دائمی شورای امنیت و اکثریت دولت‌هاست. و در ماده 21 اساسنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شرط لازم الأجرا شدن اساسنامه، تصویب تعداد محدودی از دولت‌هاست مخصوصاً دولت‌های هسته‌ای است

 

[-pariya-]

3- اهداف مشترک:​

سازمان‌های بین‌المللی برای اهداف خاصی بوجود می‌آیند، و اصلاً انگیزه تشکیل آن‌ها به منظور رسیدن به اهداف مذکور می‌باشد.

 

[-pariya-]

و همین اهداف سازمان است که چارچوب فعالیت سازمان را مشخص می‌کند. این سازمان‌ها معمولاً دارای دو نوع هدف می‌باشند: اهداف عام و جهانی مثل سازمان ملل متحد که برای حفظ صلح وامنیت بین المللی تاسیس شده است و اهداف خاص: مانند اهداف نظامی (ناتو، ورشو، سنتو) یا اقتصادی مثل اپک و ... می‌باشد.

 

[-pariya-]

4- وجود نهادهای خاص:
لازمه تشکیل سازمان‌های بین‌المللی، وجود نهادهایی است که بتواند توسط آن به اهدافش برسد، و در صورت نبود این نهاد، دستیابی به اهداف سازمان ممکن نخواهد بود. برای مثال امکان و نهادهای سازمان ملل، اگر مجمع عمومی ،شواری امنیت و دبیرخانه سازمان نباشد کارهای سازمان ملل مختل می‌شود