غیرپارسی ویکتور هوگو

[ادوارد کلاه به سر]

فعالیت‌های سیاسیویرایش



نقاشی «کزت» گرفته شده از نسخهٔ اصلی بینوایان توسط امیلی بایارد (۱۸۶۲)

هوگو در ۱۸۴۵ از سوی شاه به مجلس اعیان دعوت شد و یک پست سیاسی در حکومت وابسته به قانون اساسی شاه لوئی فیلیپه، پذیرفت. انتخاب وی اعتراضات چندی را برانگیخت که به گوشه‌گیری او انجامید. هوگو در گوشه‌گیری خود، شاهکار انسان‌دوستانهٔ خود بینوایان را نوشت. پس از انقلاب در ۱۸۴۸، او نماینده، و پس از لوئی ناپلئون بناپارت، رئیس‌جمهور جمهوری دومفرانسه شد. او علیه اعدام و بی‌عدالتی اجتماعی سخن راند و بعدها در مجمع قانون‌گذاری و مجمع وابسته به قانون اساسی انتخاب شد.

او از نامزدی لویی ناپلئون برای رئیس‌جمهوری حمایت کرد و برای مدتی هم حامی حزب محافظه‌کار و رئیس‌جمهور بود ولی هنگامی که ناپلئون در ۱۸۵۱ قدرت را در دست گرفت و قانون اساسی ضد پارلمان را جایگزین کرد، هوگو او را خائن به فرانسه نامید و در نطق تاریخی ۱۸ ژوئیه ۱۸۵۱ در بررسی قانون اساسی گفت: «چون زمانی ناپلئون کبیر داشته‌ایم، باید ناپلئون حقیر نیز داشته‌باشیم؟»

 

[ادوارد کلاه به سر]

هوگو پس از کودتای ۲ دسامبر ۱۸۵۱ به بروکسل گریخت و در تبعید درازمدت خود، آثار بزرگی نوشت. او با سقوط ناپلئون سوم در ۱۸۷۰ به میهن بازگشت. برای چند سال او نماد مخالفت با پادشاهی و طرفدار جمهوری بود. در ۱۸۷۱ به مجلس ملی راه یافت ولی خیلی زود از نمایندگی مجلس کناره گرفت. در ۱۸۷۴ بی‌اعتنا به نقدهای تاریخی طبیعت‌گرایان، کتاب نود و سه را نوشت. هوگو در هفتاد و پنج سالگی کتاب دلنشین هنر پدر بزرگ بودن را نوشت؛ اما همچنان به سیاست تمایل داشت و در ۱۸۷۶ به مجلس سنا راه یافت. در فوریه ۱۸۸۱ به مناسبت هشتاد سالگی مراسم با شکوهی به افتخارش برپا شد که کمتر کسی در زندگی خود، به چنین افتخاری رسیده‌است.

 

[ادوارد کلاه به سر]

تبعیدویرایش



اوت‌ویل هاوس،[۲] محل زندگی ویکتور هوگو در تبعید

ویکتور هوگو در زندگی همواره برای داشتن عقاید آزادی‌خواهانه وسوسیالیستی و حمایت قلمی و لفظی از محرومان جامعه، مورد خشم سران دولتی و حکومتی بود و با فشارهایی چون سانسور، تهدید و تبعید، از آرمان‌های بلند خود دست نکشید. او ابتدا به بروکسل و سپس به جزیرهٔ جرزی و سرانجام به جزیرهٔ گریزین که از جزایر دریایی مانش است، تبعید شد. در آنجا بود که به نوشتن دربارهٔ نکوهش اعمال ظالمانهٔ حکومت فرانسه ادامه داد و در نتیجه مقالات مشهور او ضد ناپلئون سوم در فرانسه ممنوع شد. با این حال، این مقالات تأثیر زیادی داشتند. هوگو در تبعید در نویسندگی به پختگی رسید و نخستین اشعار از حماسهٔ برساخته خود را با نامافسانهٔ قرن‌ها، کتاب بینوایان، کتاب جنجال‌برانگیز ناپلئون صغیر و بسیاری آثار دیگر را در این دوران نوشت؛ او دربارهٔ رمان بینوایانگفته‌است: «من این کتاب را برای همهٔ آزادی‌خواهان جهان نوشته‌ام»با اینکه ناپلئون سوم در ۱۸۵۹ همه تبعیدی‌های سیاسی را بخشود اما هوگو از پذیرش این بخشش سر باز زد زیرا پذیرش آن بدین معنی بود که او دیگر نباید از دولت انتقاد کند. او پس از سرنگونی ناپلئون سوم در ۱۸۷۰ به عنوان قهرمان ملی به پاریس بازگشت و عضو مجمع نمایندگان ملی و بعد سناتور جمهوری سوم شد.

 

[ادوارد کلاه به سر]

دیدگاه‌های دینیویرایش

دیدگاه‌های دینی هوگو در زندگی‌اش تغییر کرد. او در جوانی، مسیحی کاتولیک بود و سوگند خورد که به مقامات و مسئولان کلیسااحترام بگذارد. اما کم‌کم، کاتولیکی شد که به وظایف دینی‌اش عمل نمی‌کرد و بیش از پیش به بیان دیدگاه‌های ضد پاپ و ضد کشیشی پرداخت. در دوران تبعید برای سرگرمی به احضار روح می‌پرداخت و در سال‌های بعد، خداشناسی بر پایهٔ عقل را مشابه آنچه که مورد حمایت ولتر نویسندهٔ فرانسوی بود، پابرجا کرد. در ۱۸۷۲ وقتی مسئول آمارگیری از هوگو پرسید که آیا کاتولیک است یا نه او پاسخ داد: «نه، من آزاداندیش هستم». هوگو هیچ‌گاه از بیزاری خود از کلیسای کاتولیک دست برنداشت. این بیزاری در اثر بی‌اعتنایی کلیسا به بیکاری زیر ستم حکومت پادشاهی و شاید هم در اثر قرار گرفتنبینوایان در لیست کتاب‌های ممنوع پاپ بود.

 

[ادوارد کلاه به سر]

هنگام مرگ دو پسرش، چارلز و فرانسوا، او اصرار داشت که آن‌ها بدون صلیب عیسی یاکشیش به خاک سپرده شوند؛ او در وصیت‌نامه‌اش هم چنین شرطی برای خاک‌سپاری خود گذاشت. هوگو با اینکه باور داشت که عقاید کاتولیک رو به زوال است اما هیچ‌گاه مستقیماً از عرف و سنت انتقاد نکرد. او همچنان به خدا باورمند ماند. او عمیقاً به قدرت و ضرورت حمد و ستایش ایمان داشت. عقل‌گرایی هوگو را در اشعارش از قبیل تورکمادا (۱۸۶۹، دربارهٔ تعصب‌های دینی)، پاپ (۱۸۷۹، کتابی ضد کشیش)، دین و ادیان (۱۸۸۰، در سودمندی کلیسا) و … می‌توان دید. هوگو می‌گفت: ادیان به تدریج از میان می‌روند، اما این خداست که می‌ماند. او پیش‌بینی می‌کرد که مسیحیت بالاخره روزی از میان خواهد رفت اما مردم همچنان به خدا، روح و تعهد، باورمند خواهند ماند.

 

[ادوارد کلاه به سر]

وقتی هوگو در ۱۸۷۰ به پاریس بازگشت مردم از او به عنوان قهرمان ملی استقبال کردند. هوگو به‌رغم محبوبیتش، برای انتخاب دوباره در مجمع نمایندگان ملی در ۱۸۷۲ تلاش نکرد. دو دهه آخر زندگی هوگو در اثر بستری‌شدن دخترش در آسایشگاه روانی، مرگ دو پسرش و نیز مرگ آدل در ۱۸۶۸ بسیار ناراحت‌کننده بود. هوگو با آسیب‌های روحی و روانی که بر او وارد شده‌بود، به نوشتن ادامه داد و در سیاست هم تا ۱۸۷۸، که تندرستی‌اش رو به زوال گذاشت، فعال ماند. او در ۳۰ ژانویه ۱۸۷۶ برای مجلس سنا، که اخیراً تأسیس شده بود، انتخاب شد. در فوریه ۱۸۸۱ به پاس این‌که هوگو وارد هشتادمین سال زندگی شده، یکی از بزرگترین بزرگداشت‌ها برایش برگزار شد. این مراسم از بیست و پنجم فوریه با اهدای گلدان سور (نوعی چینی فرانسوی) به هوگو آغاز شد؛ این گلدان، هدیه‌ای سنتی برای بلندپایگان بود که به ویکتور هوگو داده شد.

 

[ادوارد کلاه به سر]

بیست و هفتم فوریه بزرگترین رژه در تاریخ فرانسه برگزار شد. رژه‌رونده‌ها شش ساعت راه رفتند تا از مقابل هوگو که پشت پنجره اتاقش نشسته بود رد شوند. سربازان راهنما برای اشاره به ترانه کوزت در بینوایان گل‌های گندم به گردن آویخته بودند. هوگو در ۲۲ مه ۱۸۸۵ پس از یک دوره بیماری در هشتاد و سه سالگی در پاریس درگذشت. مرگ وی، سوگ ملی شد و بیش از دو میلیون نفر در مراسم خاک‌سپاری او شرکت کردند. هوگو نه تنها برای جایگاه والایش در ادبیات فرانسه، بلکه به عنوان سیاست‌مداری که به تشکیل و نگهداری جمهوری سوم و دموکراسی در فرانسه کمک کرد، ستوده شد. آرامگاه ویکتور هوگو درپانتئون نزدیک پارک لوگزامبورگ است.

 

[ادوارد کلاه به سر]

رمان‌هاویرایش

بینوایان

گوژپشت نتردام

آخرین روزهای یک محکوم به اعدام

رنجبران دریا

کلود ولگرد

مردی که می‌خندد

نود و سه

ریبلاس

برگ‌های خزان

روح انسان

نغمات شفق

کارگران دریا

کتاب شعرهاویرایش

شرقی‌ها

هنر پدر بزرگ بودن

آثار بر طبق تاریخویرایش

آثار آغاز نوجوانی

اینه دوکاسترو درامی به نثر در سه پرده که هوگو در پانزده سالگی نوشته‌است.

ترجمهٔ بخش‌هایی از انه‌اید شاهکار ویرژیل:

پیرمرد گالز

غار سیکلوپ‌ها

کاکوس

درلیدی ترجمه‌ای از اشعار اوراس

سزار از از روبیکون می‌گذرد ترجمه‌ای از فارسال تصنیف لوکن

شعرها

اغانی جدید

اغانی و قصاید odes et Ballades

شرقی‌ها

برگ‌های خزانLes Feuilles d' automne

نغمات شفقchants du crepuscule

صداهای درونیLes voix interieurcs

پرتوها و سایه‌ها

کیفرها

سیر و سیاحت

افسانه قرون

غزلیات کوچه‌ها و بیشه‌ها

سال مخوف

فن پدربزرگی

پاپ

شفقت عالی

ادیان و دین

خر

ریاح چهارگانه روح

عاقبت شیطان

مکنونات چنگ

خدا

سال‌های شوم

دسته گل آخرین

نمایشنامه‌ها

کرامول

آمی روبسار

ارنانی

ماریون دلورم

شاه تفریح می‌کند

لوکرس بورژیا

ماری تودور

آنژلو

اسمرالدا

ریبلاس

توامان

بورگراوها

تورکه مادا

تئاتر در هوای آزاد

 

[ادوارد کلاه به سر]

براساس داستان‌ها و رمان‌های ویکتور هوگو فیلم‌های زیادی ساخته شده‌است.

- نتردام دوپاری، کارگردان: آلیس گی، فرانسه، ۱۹۰۶م.

- ولگرد، بخاری، سرقت شمعدانی، کارگردان:؟، فرانسه، ۱۹۰۷م. بر اساس بینوایان

- سلطان تفریح می‌کند، کارگردان: آلبر کاپه‌لانی، فرانسه، ۱۹۰۹م.

- بی‌نوایان، کارگردان: جیمز استوارت بلکتون، فرانسه، ۱۹۰۹م.

- گوژپشت نتردام، کارگردان: رنه الکساندر، فرانسه، ۱۹۱۱م.

- گوژپشت نتردام، کارگردان: آلبر کاپه‌لانی، فرانسه، ۱۹۱۱م.

- بینوایان، کارگردان: آلبر کاپه‌لانی، فرانسه، ۱۹۱۲م.

- نود و سه، کارگردان: آلبر کاپه‌لانی، فرانسه، ۱۹۱۴م.

- زیبایی پاریس (نتردام دوپاری) کارگردان: گوردن ادواردز، آمریکا، ۱۹۱۷م.

- کارگران دریا، کارگردان: آ. آنتوان، فرانسه، ۱۹۱۸م.

- ماریون دلورم، کارگردان: هانری کراوس، فرانسه، ۱۹۱۸م.

- بی‌نوایان، کارگردان: فرانک لوید، آمریکا، ۱۹۱۷م.

- گوژپشت نتردام (فیلم ۱۹۲۳)، کارگردان: والاس وورسانی، آمریکا، ۱۹۲۳م.

- بی‌نوایان، کارگردان: آنری فکور، فرانسه، ۱۹۲۵م.

- مردی که می‌خندد، کارگردان: پل لنی، آمریکا، ۱۹۲۸م.

- بی‌نوایان، کارگردان: ریمون برنار، فرانسه، ۱۹۳۴م.

- بی‌نوایان، کارگردان: ریچارد بولسلافسکی، آمریکا، ۱۹۳۵م.

- گاوروش، کارگردان: ت. لوکاته‌ویچ، شوروی، ۱۹۳۷م. بر اساس بینوایان

- گوژپشت نتردام، کارگردان: ویلیام دیترله، آمریکا، ۱۹۳۹م.

- بینوایان، کارگردان: کمال سلیم، مصر، ۱۹۴۴م.

- ری‌بلاس، کارگردان: پیر بیلوس، فرانسه، ۱۹۴۸م.

- بینوایان، کارگردان: فرناندو ریورو، مکزیک، ۱۹۴۴م.

- بی‌نوایان، کارگردان: ریکاردو فردا، ایتالیا، ۱۹۴۸م. بر اساس بینوایان

- بی‌نوایان، ژان والژان، کارگردان: لوئیس مایلستون، آمریکا، ۱۹۵۲م.

- بینوایان، کارگردان: دایسوکه اتیو، ماساهیرو ماکینو، ژاپن، ۱۹۵۲م.

- ازاعی پادام پادو، کارگردان: رامنوت، هند/اندونزی، ۱۹۵۳م. بر اساس بینوایان

- گوژپشت نتردام، کارگردان: ژان دولانوا، فرانس و ایتالیا، ۱۹۵۶م.

- بی‌نوایان، کارگردان: ژان-پل لو شانوا، فرانسه، ۱۹۵۸م.

- بی‌نوایان، کارگردان: گلن جردن، آمریکا/انگلستان، ۱۹۷۸م.

- بی‌نوایان، کارگردان: روبر حسین، فرانسه، تلویزیون، ۱۹۸۲م.

- گوژپشت نتردام، کارگردان: -، استرالیا، ۱۹۹۵م.

- بی‌نوایان، کارگردان: کلود للوش، فرانسه، ۱۹۹۵م.

- گوژپشت نتردام، کارگردان: گری تروزدیل، کرک ویس، آمریکا، ۱۹۹۵م.

- بی‌نوایان، کارگردان: تام هوپر، انگلستان، ۲۰۱۲م.

- هیولا، کارگردان: سیامک یاسمی، ایران، ۱۳۵۵ه‍.خ بر اساس گوژپشت نتردام