مهره داران پاندا

[ادوارد کلاه به سر]

بر اثر تجارت پر سود الوار پانداها به سوی مناطق مرتفع‌تر رانده شده‌اند و همین خود باعث از بین رفتن مناطق جنگلی و از بین رفتن بامبوها که غذای اصلی پاندا را تشکیل می‌دهند شده‌است و به خاطر این اقدامات از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۴ یعنی در حدود تنها ۱۱ سال چیزی حدود ۵۰٪ از تعداد این حیوان کاسته شده‌است.

۲۵ نوع بامبو توسط این حیوان در طبیعت مصرف شده‌است و تنها تعداد کمی از انواع بامبو در ارتفاعات رشد می‌کنند، یعنی همان جایی که پانداها اکنون می‌زیند. برگ‌های بامبو پروتئین زیادی دارند اما ساقهٔ آن از پروتئین کمی برخوردار است. به خاطر شکوفه‌دهی، مرگ و گرده‌افشانی هم‌زمان انواع گیاهان بامبو، پانداها باید حداقل به ۲ نوع بامبو دسترسی داشته باشند تا گرسنه نمانند. اما تا زمانی که پانداها دندان‌های خرس‌مانند خود را حفظ کرده‌اند می‌توانند گوشت، ماهی و تخم پرندگان را در صورت در دسترس بودن بخورند. در باغ وحش‌ها نیز به خرس‌های پاندا بامبو می‌دهند اما مقداری بیسکوییت تقویتی نیز برای حفظ سلامت بهتر به آن‌ها می‌دهند.

 

[ادوارد کلاه به سر]

سابقاً در تکثیر نسل پانداها در اسارت مشکل وجود داشت و آن مشکل عدم تمایل پانداها به برقراری ارتباط جنسی با یکدیگر در اسارت بود[۹] و این مشکل دانشمندان را بر آن داشت که راهی برای حل این مشکل بیابند. آن‌ها راه‌هایی چون نشان دادن فیلم نزدیکی پانداها با هم[۱۰] و حتی دادن داروی ویاگرا (تحریک‌کننده جنسی) را امتحان کردند[۱۱] اما نتیجه دلخواه را نگرفتند. از روش‌های ابتدایی دیگر لقاح مصنوعی بود. فقط اخیراً با استفاده از راه‌هایی توانستند هر دو سال یک نوزاد به دنیا بیاورند.[۱۲][۱۳]

توانایی جنسی پانداها از ۴ تا ۸ سالگی شروع و ممکن است تا ۲۰ سالگی ادامه یابد.[۱۴] دوره جفت‌گیری در سه ماه بهار است که ماده‌ها برای ۲ تا ۳ روز که آن هم فقط یک بار در سال است آماده جفت‌گیری می‌شوند.[۱۵] در طول مدت زمان جفت‌گیری ۲ تا ۵ نر برای به دست آوردن یک ماده با هم به رقابت می‌پردازند و نر غالب ماده را به دست می‌آورد. مدت زمان برقراری ارتباط جنسی بسیار کم است و از ۳۰ ثانیه تا ۵ دقیقه طول می‌کشد ولی ممکن است حیوان نر برای اطمینان از حسن انجام کار، عمل لقاح را چند بار تکرار کند. دورهٔ آبستنی ۹۵ تا ۱۶۰ روز طول می‌کشد.[۱۵]

پانداها در نیمی از زایمان‌هایشان، دوقلو به دنیا می‌آورند.[۱۶]

 

[ادوارد کلاه به سر]

پاندا بین ۹۰ تا ۱۳۰ گرم وزن دارد که یک هشتصدم وزن مادرش است.[۱۷] پاندا بین ۱ تا ۲ به دنیا می‌آورد و اگر ‌ها ۲ تا باشند، پاندای مادر یکی از آن‌ها را رها می‌کند و فوراً می‌میرد. فعلاً دانشمندان نمی‌دانند پاندای ماده چگونه و بر چه مبنایی یکی از دو را انتخاب می‌کند. شاید ضعیف‌تر را رها کند اما چیزی ثابت نشده‌است. پدر هیچ کمکی به بزرگ شدن نمی‌کند.

 

[ادوارد کلاه به سر]

هنگامی که به دنیا می‌آید صورتی، بی‌مو و نابینا است[۱۸] و ۶ تا ۱۴ دفعه در روز و هر دفعه تا ۳۰ دقیقه از مادرش شیر می‌خورد. مادر ممکن است ۳ تا ۴ ساعت خود را در پناهگاه رها کند و به دنبال غذا خوردن برود و در طول این چند ساعت کاملاً بی‌دفاع است. یک تا دو هفته بعد از تولد، نقاطی از پوست که قرار است سرانجام خز سیاه درآورد، تغییر رنگ داده و سیاه می‌شود. مقدار کمی رنگ صورتی ممکن است روی خز به وجود آید که حاصل واکنش شیمیایی بین آب دهان مادر و خز است. یک ماه پس از تولد، رنگ کامل می‌شود اما هنوز نمی‌تواند راه برود، بلکه تنها در ۷۵ تا ۹۰ روزگی شروع به خزیدن می‌کند.[۱۷] مادر با غلتاندن و کشتی گرفتن با ‌اش بازی می‌کند. تا ۶ ماه فقط شیر می‌خورد و تازه بعد از شش ماهگی می‌تواند تنها مقدار کمی بامبو بخورد. به هر حال شیر مادر تا ۱ سالگی مهم‌ترین منبع غذایی به حساب می‌آید. در پایان یک سالگی به ۴۵ کیلوگرم می‌رسد و تا یک سال و نیم - دو سالگی با مادر زندگی می‌کند. مدت زمان بین دو زایمان برای خرس پاندای ماده ۲ سال است و بعد از ۲ سال از زایش نوزاد، دوباره آماده جفت‌گیری و تولد نوزاد بعدی می‌شود.

 

[ادوارد کلاه به سر]

هیچ منبع قطعی در مورد مبدأ نام پاندا در انگلیسی وجود ندارد و نزدیکترین احتمال این است که از واژه تبتی «پونیا» که احتمالاً به خاطر انگشت شست تغییریافته خرس پاندا است، گرفته شده باشد. در غرب نام پاندا در اصل تنها برای پاندای قرمز که حیوانی دیگر و بسیار کوچک‌تر از خرس پاندا است، به کار می‌رفت. تا زمان شناخته شدن رابطه خویشاوندی بین خرس پاندا و پاندای قرمز، خرس پاندا با نام‌های خرس خالدار یا خرس ابلق شناخته می‌شد. پیش از آن مجموعه‌ای از نوشته‌های چینی، ۲۰ نام مختلف را برای این حیوان استفاده کرده بودند که یکی از آن‌ها که حتی امروزه هم به کار می‌رود، «خرس گربه‌ای بزرگ» یا تنها «خرس بزرگ» که ممکن است این اسم به خاطر شباهت مردمک چشم خرس پاندا به چشم گربهباشد، چراکه هر دو عمودی هستند. در برخی از جاها در استان‌های چین از نام‌های کهن مانند «خرس خالدار» یا «خرس بامبو» استفاده می‌شود. در تایوان نام تازه‌اش، «خرس گربه‌ای» است که در اینجا گربه، صفت است و خرس اسم و چون از لحاظ دستوری درست است، تلاشی برای دگرگون کردن آن نمی‌شود.