ایده چگونه داستان‌ را شروع کنیم؟ | از الهام تا ایده‌های محرک

[شیر کاکائو]

۱) ترس از قضاوت

اتو کروزه در کتاب‌ «فن و هنر داستان‌نویسی» در این باره می‌نویسد:

«بسیاری از هنرجویان نویسندگی دوست دارند بنویسند ولی از این می‌هراسند که با نوشتن درون خود را عیان سازند. آنها با مضمونی می‌آغازند ولی پیش از به ثمر رسیدن چیزی؛ منحرف می‌شوند، داستان را به سخره می‌گیرند، خط داستان را عمدا به ابهام می‌کشانند یا کل داستان را به هم می‌ریزند تا ردپایی از خود به جا نگذارند. شما این کار را نکنید. به ایده‌های‌تان اعتماد کنید و تلاش کنید از آن‌ها منحرف نشوید. به خودتان اجازه بدهید که وارد ماجراهای ایده‌هایتان شوید و از آن‌ها دفاع کنید.»

 

[شیر کاکائو]

۲) ترس از شلختگی ایده‌

ایده‌ی محرک معمولا شلخته به انسان می‌رسد. از آن‌ها نترسید و ادامه بدهید. این شلختگی ممکن است در وهله‌ی اول ناامیدکننده به نظر برسد. با این حال مطمئن باشید اگر کمی با آن ور بروید دیگر مثل اول مبهم و آشفته نخواهد بود. به سامان رساندن ایده‌ی محرک مثل چیدن چند پازل هماهنگ وسط یک صفحه‌ی خالی پازل است. نمی‌دانیم چه قرار است بشود ولی کم و بیش دست‌مان آمده‌ که طرح در مورد چیست.

 

[شیر کاکائو]

قدم دوم: سوال پرسیدن

سوال همان قلابی‌ست که ایده‌های دیگر و ادامه‌ی داستان را بیرون می‌کشد. همان طور که دیدید اصغر فرهادی هم از ایده‌ی اولیه‌اش سوال می‌پرسید.

سعی کنید همیشه و در مورد همه چیز سوال داشته باشد.

مثلا اگر به موزه‌ی جواهرات رفتید و یک گردنبند با الماس کبود دیدید به این سوال‌ها بیندیشید و درباره‌شان خیال‌پردازی کنید.

 

[شیر کاکائو]

• این گردنبند قبلا به گردن چه کسی بوده؟ یک دختر جوان.
• آیا کسی آن را برایش خریده؟ بله نامزدش آن را برایش خریده ولی او از نامزدش متنفر است.
• پس چرا نامزدش است؟ دختر به خاطر پول در سن جوانی مجبور می‌شود به ازدواج با او تن دهد.
• چرا این گردنبند دیگر برای آن دختر نیست؟ چون دختر آن را به دریا پرت کرده.
• چرا؟ به خاطر عشق مرده‌اش.

به همین ترتیب می‌توان یک تایتانیک از لای این پرسش و پاسخ‌ها بیرون کشید.

اینجا دیدن گردنبند می‌شود ایده‌ی محرک. سوال‌ کردن از ایده‌ی محرک می‌تواند ایده‌های دیگر را بیرون بکشد. بدین ترتیب داستان به وجود خواهد آمد.

 

[شیر کاکائو]

• نکته‌ی مهم: هر آدمی جواب‌های متفاوتی برای هر سوال می‌یابد با این حال خوب است به اولین جوابی که به ذهن‌تان می‌رسد اکتفا نکنید. چون احتمال کلیشه‌ای بودنش بالاتر است. سعی کنید جواب‌های خلاقانه بدهید.
• نکته‌ی دوم: اگر بعد از پرسیدن سوالات داستان به نظرتان جالب نیامد در جواب‌ها تغییر ایجاد کنید. تا جایی که به دل‌تان بنشیند و باعث شود حس کنید مایل هستید آن را ادامه‌ بدهید.

 

[شیر کاکائو]

عمر ایده‌

ایده‌ها معمولا زود محو می‌شوند. کاری هم ندارند که شما چقدر به حافظه‌ی خود اعتماد دارید. آن‌ها ناگهانی به شما الهام می‌شوند و بعد ناگهانی هم از سرتان می‌پرند. پس اگر تشنه‌ی دریافت ایده‌های محرک هستید حتما یک دفترچه و مداد نزدیک خودتان نگه دارید تا همان لحظه ثبت‌شان کنید.

 

[شیر کاکائو]

حرف آخر

برای شروع داستان به ایده‌ی محرک احتیاج داریم. برای رسیدن به این ایده‌ها می‌توانیم از نوشتن صحنه‌های تاثیرگذار زندگی‌مان شروع کنیم. خوبی ایده‌ی محرک این است که می‌تواند مثل قلاب ایده‌های دیگر را بیرون بکشد. فقط کافی‌ست ایده‌ی محرک را با انبوه سوالات به چالش بکشیم. ضمنا هر چقدر خودمان را بیشتر در معرض اطلاعات بگذاریم و بیشتر در آن‌ها تامل کنیم احتمالا الهامات بیشتری دریافت خواهیم کرد. در نتیجه ایده‌های بهتری خواهیم داشت.