آموزشی چگونه نوشتن را راحت‌تر شروع کنیم؟

[NIRI]

پیش‌حرف: در این مطلب از ایده‌ای صحبت می‌کنم که زندگی نویسندگی مرا برای همیشه دگرگون کرد. این ایده در یک جمله‌ی ساده خلاصه می‌شود: «نوشته حین نوشتن شکل می‌گیرد»؛ اما همین یک جمله باعث شده که طی سالیان گذشته حتا یک روز هم از نوشتن و تولید محتوا دور نیفتم.

 

[NIRI]

کاش نوشتن همیشه مثل تصویر بالا پیش می‌رفت.

می‌نشینی پشت میز حس می‌کنی خوابت می‌آید، بااینکه وسط روز است و هیچ هم کمبود خواب نداری. فکرت را از خواب منحرف می‌کنی و به این فکر می‌افتی که باید کارهای راه‌اندازی سایتت را از دوستت پیگیری کنی، اما به خودت می‌گویی نه الآن وقت این کار نیست. کمی روی صندلی جابجا می‌شوی، حس می‌کنی استعداد نویسندگی نداری، نوشتن برایت کار راحتی نیست، نمی‌توانی پنج دقیقه بدون وول خوردن پای لپ‌تاپ آرام بگیری. به دسک‌تاپ شلوغت نگاه می‌کنی و همه فایل‌ها را می‌ریزی توی یک پوشه و تصویر صفحه زمینه نمایان می‌شود و به تو یادآوری می‌کند که این‌ها همه بهانۀ ننوشتن است.

 

[NIRI]

اما از طرفی دلیل محکمی داری، می‌گویی هیچ ایده‌ای برای نوشتن ندارم.

هر طور شده یکی دو سطر مزخرف می‌نویسی، سرت را می‌خارانی. هیچ چیز به‌دردبخوری توی ذهنت نیست که بنویسی. اگر خیلی با اراده باشی، پنجاه صد کلمه تایپ می‌کنی و می‌روی دنبال پیگیری کار سایت و چک کردن موبایل و هزارتا کار دیگری که نوشتن را مثل همیشه موکول می‌کنی به زمانی که چیز خوبی به ذهنت برسد. به خودت می‌گویی بگذار مقداری پرسه بزنم و کار را به فرشته‌های الهام بسپارم. شاید کمی بعد سروکله‌یی ایده پیدا شد.

 

[NIRI]

این حکایت اغلب ماست، مایی که به قدرت نوشتن پی برده‌ایم از انجام آن لذت می‌بریم اما به خاطر نداشتن ایده همیشه از نوشتن دورافتاده‌ایم.

می‌خواهم برایتان از نکته‌ای بگویم که بسیاری از نویسندگان بزرگ و حرفه‌ای روی اهمیت آن تأکید می‌کنند. مدت‌هاست می‌‌کوشم همین نکتۀ ساده را به خودم بفهمانم و درعمل به آن پایبند باشم. چون می‌دانم توجه و تعهد عملی به ایدۀ مطرح‌شده در همین جملۀ ساده، نخستین و مهم‌ترین گام مهارت‌یافتن در نوشتن است.

موضوع این است:

 

[NIRI]

مسئله، اجرای همین یک نکته در عمل است، دانستن یک چیز و حتا خوب دانستن آن با اجرای عملی آن، ماجرایی کاملاً متفاوت است.

وقتی شروع می‌کنید به نوشتن و بی‌وقفه ادامه می‌دهید، تازه بعد از نوشتن حدود یکی دو هزارکلمه روزمره‌نویسی و مزخرف و پرت‌وپلاست که اولین ایده‌ها آشکار می‌شوند.

فواید نوشتن را حین نوشتن کشف کنید.

به این جنبه‌ی موضوع هم نگاه کنیم: اگر از قبل بدانیم قرار است چه چیزی را روی کاغذ بیاوریم، رمز و راز و جادوی فرایند نوشتن از بین می‌رود.

مارگریت دوراس در این رابطه گفته:

اگر بناست بدانم می‌خواهم از چه چیزی بنویسیم. اصلاً چرا باید سراغ نوشتن بروم؟

 

[NIRI]

جالب است که بدانید فروید که او را به خاطر کتاب‌های غیرداستانی‌اش در حوزه‌ی روانشناسی می‌شناسیم دربارۀ نوشتن چنین اعتقادی داشت: «کنجکاوم چه خواهم نوشت.»

 

[NIRI]

مشهور است ارشمیدوس از خوشحالی ایده‌ای که پیدا کرد، عریان از حمام دوید بیرون و گفت: «یافتم! یافتم!»

حالا این حکایت، استعاره از لحظاتی‌ست که به صورت شهودی در یک آن ایده‌ای در ذهن ما جرقه می‌زند.

زندگی یک نویسندۀ حرفه‌ای پر از این لحظه‌هاست. اما رسیدن به این لحظات طلایی نیازمند بستری مناسب است. شاید آزادنویسی روزانه را بتوان بهترین بستر شکل‌گیری این ایده‌های خلاقانه دانست. بنابراین مطلوب است برابر دانستن صفحات آزادنویسی با وان حمام ارشمیدوس.

با آزادنویسی روح خودتان را آزاد کنید.

 

[NIRI]

جملات کوتاه می‌توانند در مسیر نویسندگی برای ما الهام‌بخش و برانگیزاننده باشد. این شما و این گزیده‌ای از جملاتی که طی سال‌های گذشته نوشته‌ام و به نوعی عصارۀ فعالیت‌های نوشتاری من بوده‌اند:

نوشتن یعنی تسلیم نشدن؛ تسلیم خستگی و بی‌ارادگی و بی‌انگیزگی و ناامیدی و نابلدی و سانسور و فشار و فقر و تنبلی و افسردگی نشدن.

نوشتن بی‌مایه‌ترین متن‌ها هم اگر مدام و مداوم صورت بگیرد، قدرت فرسایندۀ قلم را چندین برابر می‌کند.

نوشتن، بهترین ابزار اندازه‌گیری زندگی است.

زنده بودن، محکم‌ترین دلیل برای نوشتن است.

 

[NIRI]

اگر مدام در حال یادداشت‌برداری باشی هیچ لحظه‌ای را هدر نمی‌دهی.

نوشتن، شهامت شروع کردن هر کاری را به تو می‌دهد؛ به شرط آن‌که شهامت شروع نوشتن را داشته باشی.

علاقه‌ات را به بهانه آلوده نکن.

نوشتن درختی است که در میوه دادن خساست به خرج می‌دهد؛ اما سایۀ آن از تمام درخت‌های دیگر سخاوتمندتر است.

اگر خواندن و نوشتن نتوانسته تو را نجات بدهد؛ بیشتر بخوان. بیشتر بنویس.

تولید محتوا را با تولید محتوا یاد می‌گیریم، نه حرف زدن دربارۀ اهمیت تولید محتوا.

 

[NIRI]

شاید تلاش برای داشتن عشقی زوال‌ناپذیر ما را به نوشتن می‌رساند.

تو شوخی شوخی می‌نویسی و متن‌های خوب جدی جدی شکل می‌گیرند.

وقتی نویسنده می‌شوی که ننوشتن برایت دشوارتر از نوشتن باشد.

بگذار نوشتن، مشوق اصلی تو باشد.

بنویس تا کَپَک نزنی.

شاید درد تو این است که غیر موقع به این جهان آمده‌ای، نوشتن دوای درد دیر یا زود آمدن به دنیاست.

نوشتن همان دوستی‌ است که سال‌ها انتظارش را می‌کشیدید.

نوشتن مثل زندگی است؛ دشوار و لذت‌بخش.