آموزشی چگونه کتاب بخوانیم تا بیشترین استفاده را ببریم؟

[- گیتی -]

بخش دوم: خواندن مجموعه‌ی اشعار و مقالات​

۱. به فهرست مطالب و فهرست راهنما نگاهی اجمالی بیندازید​

بیشتر کتاب‌هایی که حاوی بخش‌های کوتاه و بسیار زیاد هستند، فهرست مرتب و روشنی از مطالب را برای سهولتِ کار خواننده در صفحات نخستین کتاب قرار می‌دهند. فهرست راهنما نیز در صفحات پایانی کتاب قرار دارد که شامل واژگان کلیدی و دیگر واژگان و اصطلاحات مهم با ذکر صفحات آنها می‌شود.

خواندن مجموعه‌ی اشعار یا مقالات درصورتی‌که شامل فهرست مطالب باشد، آسان‌تر است. بدون‌ وجود فهرست مطالب باید کتاب را از آغاز بخوانید، درحالی‌که با وجود چنین فهرستی می‌توانید مطالب جالب را پیش از باقی مطالبِ کسل‌کننده یا نه‌چندان چشمگیر بخوانید.

 

[- گیتی -]

۲. مطالب را بر حسب سلیقه بخوانید​

اگر مجموعه اشعاری مانند شاهنامه‌ی فردوسی و منطق‌الطیر عطار را کنار بگذاریم باقی کتاب‌های شعر و مجموعه داستان‌های کوتاه را می‌توان به هر ترتیب دلخواه خواند.

این مزیتِ مجموعه‌ نوشته‌های کوتاه است که می‌توانید برحسب سلیقه‌ی شخصی‌ خودتان از آنها استفاده کنید، مثل پروانه از این شاخه به آن شاخه بپرید و از هرکجای کتاب که دلتان خواست، شروع به خواندن کنید و مجبور نباشید از ابتدا تا انتهای کتاب را بخوانید و منتظر رسیدن به بخش‌های جذاب آن باشید.

وقتی برحسب سلیقه‌ خودتان به بخش‌های جذاب‌تر کتاب خوگرفتید، رفته‌رفته نسبت به بخش‌هایی که قبلا ملال‌آور به‌نظر می‌رسیدند، کنجکاو می‌شوید و به آنها هم علاقه نشان می‌دهید.

 

[- گیتی -]

۳. مطالب را با علاقه و اشتیاق بخوانید​

با مطالبی که می‌خوانید زندگی کنید و با تأکید بر بخش‌های جذاب کتاب، آن را به بخشی از زندگی خود تبدیل کنید. اگر بخواهید با خونسردی و بی‌تفاوتی به صورت خطی، از ابتدا تا انتهای کتاب را بخوانید، لذت زیادی از آن نخواهید برد.

یادداشت‌برداری کنید و در یادداشت‌های خود شماره‌ی صفحه یا اسامی نویسندگانی را که از آنها یاد می‌شود بنویسید تا در آینده به‌راحتی به یک فهرست کامل از نکات مهم کتاب دسترسی داشته باشید.

برای خط کشیدن زیر مطالب مهم یا جالب‌توجه از مداد استفاده کنید.

تکرار می‌کنیم: کتاب را بادقت مطالعه کنید و درباره‌ی آنچه می‌خوانید بیندیشید تا از دریچه‌ی خواندنِ کتاب به آگاهی دست یابید.

 

[- گیتی -]

بخش سوم: خواندن کتاب‌های آموزشی و درسی​

۱. یادداشت‌برداری کنید​

خواندن تفریحیِ کتاب‌های آموزشی، شدنی، اما غیرمتداول است. بیشتر افراد برای کسب اطلاعات موردنیاز، کتاب آموزشی می‌خوانند. کتاب‌های آموزشی و درسی منبع عالیِ اطلاعات متمرکز و طبقه‌بندی‌شده در موضوعات گوناگون هستند. برای اینکه بیشترین بهره را از این کتاب‌ها ببرید، بهتر است هنگام خواندن، یک دفترچه‌ی یادداشت دَم دست داشته باشید.

• تعیین الگویی برای خواندن: یک پاراگراف را بخوانید، سپس درنگ کنید و درصورت‌ نیاز، آنچه را پاراگراف برای گفتن داشت، به زبان خودتان در دفترچه‌ی یادداشت خلاصه‌نویسی کنید.
• مرور خلاصه‌نویسی‌های شخصی: در پایان هر بخش، یک نسخه‌ی شخصی از تمام اطلاعات موردنیاز را در اختیار دارید که برای اطمینان از درک درست مطالب، می‌توانید آن را مرور کنید.

 

[- گیتی -]

۲. فصل‌ها را کامل بخوانید​

در بیشتر موارد، خواندن کتاب‌های آموزشی از آغاز تا پایان ضرورتی ندارد، از طرفی، از این فصل به آن فصل پریدن هم مفید نیست. بهتر است هربار که نیاز به خواندنِ حتی بخشی از یک فصل را داشتید، آن فصل را کامل بخوانید.

• مطالب را با هدف درک درست آنها بخوانید. اگر فصل مورد‌نظرتان را یک‌بار کامل بخوانید، درک و یادآوری اطلاعات لازم برایتان آسان‌تر خواهد شد.
• وقتی یک فصل را برای بار نخست، کامل بخوانید، دیگر نیازی به بازخوانی کل فصل ندارید و درصورت نیاز بعدا می‌توانید گلچین مطالب را مرور کنید.

 

[- گیتی -]

۳. دست از تلاش برندارید​

اگر یک کتاب آموزشی یا درسی می‌خوانید، احتمالا هدف‌تان قبول شدن در یک امتحان یا پشت‌سرگذاشتن یک دوره است. کتاب‌های آموزشی و درسی به‌راحتی قابل‌درک نیستند و نمی‌توان آنها را به‌سرعت خواند، بنابراین بهترین کار این است که زود دست‌به‌کار شوید و سعی کنید هربار که کتاب را باز می‌کنید، پیشرفت اندکی در درک مطالب داشته باشید.

روزهای معینی از هفته را به خواندن کتاب‌های آموزشی اختصاص بدهید تا فرایند یادگیری برای‌تان آسان‌ شود. اگر بخواهید قبل از امتحان، کتاب‌های درسی را باعجله بخوانید نه‌تنها به درک درستی از مطالب نمی‌رسید، بلکه دچار اضطراب نیز خواهید شد.

 

[Puyannnn]

افزایش تمرکز به‌وسیله کتاب‌خوانی​

بر اساس نتایج پژوهش‌ها و بررسی‌های صورت‌گرفته درباره فواید کتاب خوانی توسط اندیشمندان، می‌توان گفت که افراد کتاب‌خوان در مقایسه با دیگر افراد از تمرکز و دقت بیشتری در کارها برخوردار هستند. علاقه‌مندان به کتاب خوب می‌دانند که در هنگام مطالعه، نمی‌توان به‌صورت هم‌زمان به کار دیگری پرداخت، لذا این مسئله و تمرین در درازمدت باعث می‌شود که فرد کتاب‌خوان از قدرت تمرکز و دقت بالاتری در مقایسه با سایرین برخوردار باشد.

افزایش قدرت نوشتن

یکی دیگر از فواید کتاب‌ خوانی این است که، فرد کتاب‌خوان به‌واسطه مطالعة متون ساختارمند و انواع سبک‌های نگارش کتاب، به‌مرور با نحوة نوشتن صحیح آشنا شده و خود نیز در امر نویسندگی توانمند‌تر می‌شود. فردی که قصد نوشتن در خصوص موضوعی را دارد اگر به میزان کافی در مورد آن مطالعه داشته باشد، حتماً مطلب نهایی او از ارزش و کیفیت بالاتری برخوردار خواهد بود. مطالعة کتاب، آثار فوق‌العاده‌ای بر روی خواننده داشته و یکی از نتایج ارزشمند آن، تبدیل‌شدن افراد کتاب‌خوان به یک نویسندة خوب خواهد بود.

 

[Puyannnn]

پرسشگر و نقاد نمودن ذهن خواننده
فردی که از طریق مطالعه انواع کتاب با دیدگاه‌ها و جوانب مختلف یک موضوع آشنا می‌شود، به‌مرور از قدرت تجزیه، تحلیل و پرسشگری بهره‌مند خواهد شد و در صورت استمرار این مطالعات، خود نیز می‌تواند صاحب‌نظر شود؛ چنین فردی در مواجه با اطلاعات جدید نه به‌راحتی آن را رد نموده و نه می‌پذیرد، این ویژگی باعث می‌شود که فرد اهل مطالعه در تصمیمات و انتخاب‌های خود بهتر عمل کند.

خواندن کتاب یک سرگرمی کم‌هزینه و مفید
کتاب‌های داستانی و افسانه‌ای برای خوانندگان خود یک تفریح مهیج و مفید هستند که فرد خواننده می‌تواند آن را در هرجایی با خود همراه داشته باشد و ضمناً این تفریح سالم در مقایسه با سایر تفریحات هم کم‌هزینه‌تر بوده و هم امکانات و شرایط کمتری را نیاز دارند. نکتة قابل‌توجه در این تفریح ارزشمند این است که علاوه بر سرگرمی، باعث می‌شود که فرد کتاب‌خوان اطلاعات ارزشمندی را بیاموزد. بسیاری از افراد در حین مطالعه باشخصیت‌های داستان همزادپنداری می‌کنند و این مسئله باعث می‌شود که قدرت تصویرسازی آنها نیز تقویت شود.

 

[Puyannnn]

کسب تجربه و عبرت گرفتن از سرگذشت دیگران
بسیاری از افراد برای موفقیت در زندگی باید چالش‌ها و رخدادهای بسیاری را تجربه نموده و از آنها درس بگیرند اما افراد کتاب‌خوان با مطالعه سرنوشت گذشتگان می‌توانند به‌راحتی کسب تجربه نموده و از آموخته‌های آنها در زندگی خود استفاده نمایند. مطالعه تاریخ و زندگینامه حامل پیام‌ها، آموزه‌ها و درس‌های بسیاری برای خوانندگان این نوع کتاب‌ها است.

مزیت کتاب در مقایسه با فیلم
در هنگام فیلم دیدن بیننده به طور مداوم با لحظه‌های مختلف روبرو می‌شود که در قالب تصاویر و پیام‌ به او منتقل می‌شوند و در نتیجه بیشتر از آنکه به تفکر و تعمق در پیام‌های دریافتی خود بپردازد صرفاً به دریافت آنها مشغول است اما کتاب این فرصت را به‌خوبی در اختیار مخاطب خود قرار می‌دهد تا با تفکر در خصوص مطالب دریافتی بهره بسیاری از آن ببرد. در زمان مطالعه کتاب، این شما هستید که داستان در حال خواندن را کارگردانی می‌کنید اما هنگام تماشای فیلم، شما صرفاً دریافت‌کنندة نتیجه کارگردانی دیگران هستید.