آموزشی چگونه یک شاعر شویم؟

[آیناز]

شعرنو

این نوع شعر بیشتر حالت نثرِ متوازن دارد تا شعر، اگر به اشعار سهراب سپهری و نیما یوشیج نگاهی بیاندازید متوجه این مساله خواهید شد:

من از نهایت شب حرف می زنم

من از نهایت تاریکی

و از نهایت شب حرف می زنم

همان‌طور که می‌بینید، قافیه و وزن در این ابیات از قاعده خاصی پیروی نمی‌کنند و بیشتر تمرکز شاعر روی حس‌آمیزی و انتقال محتوا می‌باشد.

 

[آیناز]

ترانه
خیلی‌ها این دسته را از شعر مجزا می‌دانند اما حقیقتاً تمامی سبک‌های شعر مدرن از شعر کلاسیک قالب می‌گیرند و فقط نوع بیان‌شان تغییر یافته همین. برای مثال؛ رباعیِ ترانه داریم که ساختار آن مشابه رباعی است. حتی رباعی رپ نیز داریم.

کسی که ترانه می‌گوید ترانه سرا نام دارد. ترانه بیشتر حول محور عشق می‌چرخد و زیاد از این قاعده خارج نمی‌شود. ترانه نیز به سبک‌های مختلف مثل: پاپ، کلاسیک «ایران قدیم»، راک و... تقسیم می‌شود که هرکدام می‌توانند نوع بیان، محتوا، ریتم و قالب خود را داشته باشند. برای مثال؛ در راک، سبک ترانه حال با هر قالبی از جمله رباعی، مثنوی و... باشد، بیشتر حول محور خشم و فریاد می‌چرخد و اجرای آن نیز سنگین است.

همچنین بخوانید: ایده برای ترانه سرایی

 

[آیناز]

رپ
رپ نوع ساده و در عین‌حال فوق‌العاده زیبای شعر است. همانند ترانه در سبک‌های مختلف مثل: گنگ، اجتماعی، عشق و... خوانده می‌شود و نسبت به سبک خود محتوای آن تغییر می‌کند. رپر شخصی است که خودش می‌نویسد و خودش می‌خواند. حال می‌تواند برای نوشتن انوع قالب شعر کلاسیک را نیز انتخاب کند، آن‌ها به شعر رپ «تکست | Text» می‌گویند که تکست نیز باز ساختار مختص به خود را دارد مثل: تعداد ورس و تعداد کورس و...

همچنین بخوانید: ایده برای نوشتن تکست رپ

 

[آیناز]

چگونه شعر بگوییم؟

اگر زمینه را انتخاب کردید، بهتر است قالب آن را در نظر بگیرید تا فراموش نکنید چگونه قافیه‌ها را آرایش کنید.

در صورتی که در مورد انتخاب نوع و قالب نیاز به کمک دارید، بهترین پیشنهاد ما انتخاب ترانه و قالب رباعی است، ترانه را می‌توان تقریباً در سبک‌های مختلف آن مثل؛ پاپ، راک و... خواند و این مزیت خوبی‌ست برای شما.

 

[آیناز]

قدم دوم: موضوع
منظور از موضوع، آن عنوانی است که می‌خواهید راجع به آن بنویسید. برای مثال؛ شکست عشقی، عاشق شدن، تنهایی و...

موضوعِ شعر یک چیز کاملاً شخصی است، برای همین شما می‌توانید حتی یک موضوع خاص انتخاب کنید که دارای زیرمجموعه‌های فراوان است و سپس چندین ترانه یا شعر مختلف در آن مورد بنویسید. اگر بخواهیم مثالی هم بزنیم می‌توان موضوع «یار و همسر» را انتخاب کرد. یک ترانه برای عاشقی، یک ترانه برای زندگی حال، یک ترانه برای وصف او و... اما اگر به دنبال روش‌های قاعده‌مند هستید، می‌توانید از مطالبی که در بالا معرفی کردیم دیدن کرده و به‌علاوه‌ی بدست آوردن ایده، دوره‌ی آموزش ایده‌پردازی هنری را نیز بررسی نمایید.

 

[آیناز]

قدم سوم: پی‌رنگ
در همه زمینه‌ها ما پی‌رنگ داریم، از معماری گرفته تا حتی برنامه‌های تروریستی!

وای، شاید کمی این موضع عجیب باشد پس بگذارید ابتدا فلسفه پی‌رنگ را بشکافیم:

در زمان قدیم و حتی حال، نقاشان ابتدا یک چهارچوب کلی از طرح خود رسم می‌کردند و سپس از روی آن نقش مورد نظر خود را می‌کشیدند، درست مثل اسکیس زدن در طراحی. به آن طرح کلی پی‌رنگ می‌گفتند و دلیل‌شان از کشیدن آن را در راحتی و سرعت بهتر در اجرا می‌دیدند.

در معماری هم همین موضوع برقرار است، آن‌ها ابتدا نقشه‌کشی می‌کنند و بعد خانه را می‌سازند، در بین تروریست‌ها هم همین منوال برقرار است و اول نقشه می‌کشند.

تجربیات و تحقیقات نشان داده است که پی‌رنگ و نقشه می‌تواند؛ سرعت، دقت، راحتی و خلاقیت را در اجرای چیزی بیشتر کند. حال با این تفاصیل چرا ما از پی‌رنگ استفاده نکنیم؟ بهتر نیست آن را اجرا کنیم؟ ولی چگونه؟

اجزای پی‌رنگ در شعر به اجزای شعر خلاصه می‌شود. برای درک بهتر به جدول زیر نگاهی بیاندازید:

 

[آیناز]

 

[آیناز]

ورس «Verse»
اگر به یک موسیقی گوش کنید، متوجه می‌شود اشعاری هستند که فقط یکبار خوانده می‌شوند و تداعی‌کننده یک داستان و محتوای خاصی هستند، به این اشعار ورس می‌گوییم که معمولاً هم ابتدای داستان می‌آیند

 

[آیناز]

کورس «Chorus»
در موسیقی اشعاری هستند که بیش از 1 بار خوانده می‌شوند یا به بیانی تکرار می‌شوند، به این اشعار کورس می‌گوییم که در واقع محتوای کلی شعر را به مخاطب می‌رسانند و پیام شعر را می‌گویند.

 

[آیناز]

قاعده کلی چیست؟
راستی یادمان رفت درباره استفاده از کورس و ورس توضیحاتی بدهیم. اگر ورس را A بنامیم و کورس را B می‌توانیم قاعده کلیِ بیشتر شعر‌ها را این‌گونه نشان دهیم: ABAB یعنی ورس اول و کورس و ورس دوم و کورس. اما باز هم این قاعده از دسته‌بندی خاصی پیروی نمی‌کند و شما می‌توانید از خلاقیت خود در این مورد استفاده کنید.