آموزشی چگونگي پرورش مهارت نوشتن انشا

[شاهدخت]

معيارهاي ارزشيابي انشا

1) زيبا، زنده و متفاوت نوشتن

2) درك كردن موضوع

3) دارا بودن شروع و پايان مناسب

4) پاكيزه نوشتن

5) رعايت بند نويسي و جمله (علائم نگارشي)

 

[شاهدخت]

آموزش انشا

1) نوشتن پاره موضوع

(پاره موضوع ها شروع را آسان كرده و گرد آوري اطلاعات را راحت مي كند. )

2) نوشتن جمله براي هر پاره موضوع

3) اصلاح جملات از نظر نگارشي

4) مرتب كردن جملات در هر پاره موضوع

5) مرتب كردن همه ي جملات

6) نوشتن جملات مرتب شده از روي تابلوي كلاس و خواندن آن

تا اين قسمت از بحث ما پيرامون آموزش انشا در كلاس انجام مي شود كه ممكن است دو جلسه نيز به طول انجامد.

در منزل نوشتن موضوع توسط فراگيران به كمك همين نوشته ها با استفاده از ضرب المثل ها، سخنان بزرگان
آرايه هاي ادبي از طريق تحقيق صورت مي گيرد.

 

[شاهدخت]

راهكارهايي جهت تقويت نگارش و انشا

1) تقويت بيان شفاهي و مهارت هاي زبان آموزي

2) پيدا كردن كلمات مترادف، متضاد براي افزايش گنجينه ي لغات

3) تمرين براي پيدا كردن كلمات هم قافيه

4) جمله سازي به صورت شفاهي و مسابقه به صورت كامل كردن جمله به صورت شفاهي

5) تكميل جملات ناقص

6) ساختن جمله با توجه به تصاوير و نوشتن انشاي ساده در مورد يك تصوير (قصه هاي تصويري)

7) دادن چند كلمه و به كار بردن آنها در جمله و يا به صورت پيوند مضحك

8) خواندن داستان و بيان شفاهي

9) خلاصه كردن يك متن يا داستان

10) بازنويسي يك داستان به صورت تغيير شخصيت هاي داستان

11) تكميل يك متن نيمه تمام

12) خاطره نويسي

13) گزارش نويسي

14) تكميل داستان نيمه تمام

15) دادن موضوعات ملموس در ارتباط با زندگي كودك

16) انشاي مصور: درباره ي موضوعي جست و جو كنند، تصوير پيدا كنند و درباره ي آن بنويسند.

17) نقاشي: موضوعي براي نقاشي بدهيم، بعد از روي نقاشي داستان بنويسند.

18) استفاده از احساس: از دانش آموزان بخواهيم چشمان خود را ببندند و خود را مثلا در يك فصل از سال تصور كنند، سپس احساس و حالات خود را بنويسند.

19) تصاوير مبهم: اين تصاوير به دانش آموزان داده شود و در مورد تصاوير آنچه در ذهن دارند بنويسند.

 

[شاهدخت]

20) مسابقه: موضوعي به دانش آموزان داده و از آنها بخواهيم در مورد موضوع صحبت كنند.

21) نوشتن انشا به صورت گروهي: موضوعي به بچه ها داده سپس از آنها مي خواهيم تك تك جمله هايي درباره ي آن بگويند و روي تخته بنويسند سپس از آنان مي خواهيم با استفاده از اين جملات انشا بنويسند.

22) يك شي مانند يك دفتر، كتاب، مداد،... را در دست گرفته و از دانش آموزان مي خواهيم در مورد آن هر چه مي دانند جمله بگويند.

23) دانش آموزان را به محيط خارج از كلاس برده و از آنها مي خواهيم مشاهدات خود را نقاشي كنند و درباره ي مشاهدات خود هرچه مي توانند جمله بنويسند. هرگروه جملات خود را در ورقه بنويسد. هنگام نوشتن معلم نظارت كند، بعد از گروه ها بخواهد جملات خود را بخوانند سپس بهترين جمله ها را روي تابلو نوشته شود و به طور منظم به هم ربط داده شود تا متن انشايي توسط همه ي دانش آموزان تهيه شود.



24) وقتي كلاس را نمي توان به باغ برد باغ را به كلاس آورد حتي اگر اين باغ، تصوير، صدا، يا تنها ماكت باغ باشد. تصاوير زيبا و پخش صدا در كلاس به دانش آموزان شادابي و نشاط و تفكر قشنگ مي دهد.

 

[شاهدخت]

هفت گام اساسي تا انشا نويسي

هميشه در كلاس با دو گروه دانش آموز روبه رو هستيم آنهايي كه با كتاب و قصه آشنايي دارند و آنهايي كه خيلي با كتاب يا قصه خواني ارتباط ندارند لذا بايد كار را با قصه خواني شروع كنيم.

 

[شاهدخت]

گام اول

قصه خواني براي بچه ها: در اولين جلسه از بچه ها مي خواهيم به داستان گوش دهند سپس از آنها مي خواهيم براي جلسه ي بعد صحنه اي از آن داستان را نقاشي كنند و با خود بياورند بعد از بررسي نقاشي بچه ها قصه ي ديگري را مي خوانيم. به بچه ها توضيح مي دهيم كه هدفمان از نقاشي، درس نقاشي در زنگ هنر نيست، بلكه مي خواهيم بدانيم چقدر پايداري ذهني دارند و يك قصه چقدر درذهن آنها پايدار مي ماند.

 

[شاهدخت]

گام دوم

نوشتن انشاهاي كوتاه: بعد از 4 يا 5 قصه كه گفته ايم و بچه ها راجع به آن نقاشي كردند از آنها مي خواهيم سه خط درباره ي آن قصه بنويسند.

گام سوم

تقويت حس بينايي بچه ها: براي خوب نوشتن ابتدا لازم است كه دنيا را خوب و درست ببينيم. براي تقويت حس بينايي مي توانيم از همين حوادث روزمره كه در اطراف ما رخ مي دهد استفاده كنيم در اين كار مي توانيم از پانتوميم و كولاژ استفاده كنيم. چون در نمايش پانتوميم صدا وجود ندارد بچه ها سعي مي كنند خوب نگاه كنند تا اطلاعات لازم را به دست آورند.

 

[شاهدخت]

گام چهارم

تقويت حس شنوايي بچه ها: نواري از صداهاي گوناگون مثل صداي آب، باد، بوق خودرو، گريه ي نوزاد و..... كه قبلا ضبط كرده ايم در كلاس پخش مي كنيم تا بچه ها به اين صدا ها گوش دهند و با هم درباره ي هركدام صحبت كنند هدف اين است كه بدانند براي نوشتن لازم است به صداهاي اطرافشان نيز توجه كنند.

گام پنجم

نوشتن انشا از اين گام آغاز مي شود. اين بار ديگر انشا سه سطر نيست و بايد يك انشا مورد قبول در چند سطر بنويسد. كار نوشتن در منزل نيز از همين مرحله آغاز مي شود. براي بار اول هم خود معلم همراه دانش آموزان انشا بنويسد و با خواندن انشايش به طور غير مستقيم به بچه ها آموزش مي دهد.

 

[شاهدخت]

گام ششم

نوشتن انشا به صورت گروهي: در اين گام موضوعي را مطرح مي كنيم و از دانش آموزان مي خواهيم جملاتي درباره ي آن بگويند تا روي تابلو بنويسيم. سپس از آنها مي خواهيم با استفاده از اين جمله ها انشا بنويسند در واقع اين انشاي گروهي به نوعي مرتب كردن همان جمله هايي است كه خودشان گفته اند.

سپس جمله هاي تكراري را حذف يا اصلاح مي كنيم و با كمك دانش آموزان بازنويسي و ويرايش مي كنيم.

گام هفتم

اين مرحله سكوي پرش دانش آموزان به سوي دنياي نوشتن است.

 

[شاهدخت]

انواع انشا

1) گاه انسان تحت تأثير عواطف و احساسات خود قرار مي گيرد و انگيزه ي نوشتن خود را در آن مي يابد كه به آن نوشته ي "عاطفي" مي گويند.

2) زماني تخيل و جريان جوشان ذهن انسان را به نوشتن وا مي دارد كه اين گونه نوشتن را مي توان "تخيلي" ناميد.

3) نوعي ديگر از نوشتن "توصيفي" است كه با استفاده از تشبيهات و استعارات مي توان به وصف طبيعت يا... پرداخت.

4) گونه ي ديگر نوشتن به صورت"گزارش" است كه دانش آموزان با ديدن و مشاهده كردن چيزي درباره ي آن، مطالبي تهيه مي كنند و آنها را كنار هم قرار مي دهند و انشا مي نويسند.

5) گاه دانش آموزان قادر به نوشتن داستان هستند و اگر درست پرورش يابند نويسندگان بزرگي خواهند شد.

6) براي نوشتن انشاي"اجتماعي" بايد به ميان مردم رفت ونيازهاي آنان را حس كرد و واقعيت را دريافت.

7) هنر نيز در وجود آدمي است. در ذات و فطرت اوست. هركس به نوبه ي خود هنري دارد كه مي تواند از آن استفاده كند و در تمام مراحل زندگي آن را به كار گيرد و نامي نكو و جاودان از خود باقي گذارد. اگر اين نياز انسان را وادار به نوشتن كند، مي توان نوشته اش را "هنري" ناميد.