آموزشی ژانر رئالیسم جادویی

[Tara Motlagh]

۳. سکوت نویسنده

نویسنده‌ی این مکتب علاوه‌بر مهارت در داستان‌گویی و نوشتن، باید در خودداری از نوشتن و تفصیل جزئیات غیرضرور نیز ماهر باشد. اگر نویسنده آن‌چه را در دنیای داستان رخ داده بیش از حد توضیح دهد، یا به توجیه وجود عناصر غریب که لازمه‌ی این نوع داستان است بپردازد، خواننده را از باور جهان داستان دور می‌کند. رئالیسم جادویی زمانی محقق می‌شود که حوادث عجیب در بستری باورپذ‌یر رخ دهد، از این‌رو سکوت مولف گاه بیش از گفتن او اهمیت می‌یابد. باور جهان داستان توسط خواننده تابعی مطلق از باورمندی نویسنده به جهان داستان خود است. پیام واضح است: اینجا هیچ چیز عجیبی رخ نداده است!

 

[Tara Motlagh]

۴. دوگانگی

رئالیسم جادویی عرصه‌ی آمیختگی و بستر هم‌زیستی عرصه‌های متضاد واقعیت است. همان‌گونه که خیال و واقعیت با ظرافتی دل‌نشین به هم می‌آمیزند، زیست مدرن و زندگی قدیمی و سنتی به هم می‌پیوندند؛ عشق و نفرت گره می‌خورند؛ شهری و روستایی، شرقی و غربی، مطلوب و ناپسند در کنار هم قرار می‌گیرند، جایی که مرزها دیگر قوت پیشین را ندارند.

 

[Tara Motlagh]

۵. اسطوره

اسطوره یکی از مهم‌ترین منابع الهام نویسندگان رئالیسم جادویی است. فرهنگ‌های گوناگون سرشار از اسطوره‌های جذابی هستند که سی*ن*ه به سی*ن*ه نقل شده و حافظه‌ی جمعی مردمان سرزمین‌های مختلف را انباشته‌اند. اسطوره‌‌ها منابعی سرشار و پر از رویدادهای خارق‌العاده و شگفت‌انگیز‌ند. در اسطوره می‌توان انتظار هر چیزی را داشت بی‌آن‌که تعجب انگیزد. گاهی گنجاندن اسطوره‌ها در داستان، حربه‌ای برای بیان نقد سیاسی است که نویسندگان آمریکای لاتین از این امکان بهره‌های بسیار برده‌اند.

 

[Tara Motlagh]

۶. نقد اجتماعی و سیاسی

رئالیسم جادویی تنها بستری برای خیال و خرق عادت نیست. بسیاری از نویسندگان این مکتب پیوند خود را با جامعه حفظ کرده و از این فرصت جذاب برای بازگو کردن درد مردم بهره برده‌اند. در بسیاری از موارد معضلات اجتماعی خود محرک اصلی برای نوشتن رمان‌ها و داستان‌های کوتاه رئالیسم جادویی بوده است. این ویژگی در نویسندگان آمریکای لاتین به حد اعلای خود رسیده است.

 

[Tara Motlagh]

نویسندگان این سرزمین محدودیت‌های عجیب خود را به فرصتی برای داستان‌پردازی تبدیل کردند و سعی کردند در بافت رمزآمیز داستان‌های خود مشی حکام دیکتاتورشان را به بوته‌ی نقد بگذارند. برخی علت رشد این مکتب را در آمریکای لاتین، فراهم‌ آوردن فرصتی بی‌نظیر برای نقد غیرمستقیم قدرت می‌دانند؛ داستان قدیمی خلاقیتی که از محدودیت فرصت می‌سازد.

 

[Tara Motlagh]

۷. زمان

زمان یکی از عناصر مهم در مکتب رئالیسم جادویی است. زمان در این مکتب می‌تواند با زمان خطی معمول متفاوت باشد و شخصیت‌ها می‌توانند در طول آن سفر کنند. زمان زنجیری بر دستان نویسندگان رئالیسم جادویی نیست و تابعی از ذهن آن‌هاست.

 

[Tara Motlagh]

بورخس و شکوفایی رئالیسم جادویی

خورخه لوئیس بورخس نویسنده و شاعر آرژانتینی، یکی از مهم‌ترین داستان‌نویسان قرن بیستم میلادی و به عقیده‌ی برخی آغازگر جنبش رئالیسم جادویی در ادبیات است. او که هیچ‌گاه رمان ننوشت، با داستان‌های کوتاه منحصربه‌فردش جایگاهی ویژه در ادبیات جهان پیدا کرد. بورخس از کودکی به کتابخانه‌ی پدرش که گنجینه‌ای سرشار از ادبیات جهان بود، دسترسی داشت.

 

[Tara Motlagh]

فلسفه، اسطوره، رویا و مفاهیم غامض و بنیادین در داستان‌های بورخس به هم آمیخته و مجموعه‌ای بی‌بدیل ساخته‌اند. بسیاری از نویسندگان تاثیرگذار در دنیای ادبیات از داستان‌های بورخس تاثیر پذیرفته‌اند. او نقشی یگانه در روشن‌کردن مسیری داشت که به شکوفایی مکتب رئالیسم جادویی انجامید.

 

[Tara Motlagh]

مارکز، قله‌ی رئالیسم جادویی

گابریل گارسیا مارکز را شاید نتوان اولین نویسنده‌ی رئالیسم جادویی خواند، اما صفت بزرگ‌ترین را می‌توان به او اختصاص داد بی‌آن‌که چندان صدای مخالفی برانگیزد. مارکز نویسنده و روزنامه‌نگاری اهل سیاست بود و در سینما نیز دستی بر آتش داشت. گابیتوی محبوب با شاهکارش صد سال تنهایی و چند اثر بی‌نظیر دیگری که آفرید، نوبل گرفت، رئالیسم جادویی را به اوج خود رساند و جاودانه شد. بنیاد نوبل از مارکز با عنوان «شعبده‌باز کلام و بصیرت» یاد کرده‌است. صد سال تنهایی، پاییز پدرسالار، عشق سال‌های وبا و رمان‌ها و داستان‌های کوتاه بی‌نظیر مارکز نقطه‌ی عطفی در تاریخ ادبیات جهان بوده است.

 

[Tara Motlagh]

کتاب «صد سال تنهایی» که حاصل چند ماه خانه‌نشینی مارکز بود، در سال ۱۹۶۷ منتشر شد. اثری پرکشش، بی‌بدیل و یگانه که در عرض یک هفته تمام نسخه‌هایش به زبان اسپانیایی به فروش رفت تا مارکز خیلی زود حاصل کار خود را ببیند. شاهکاری که از دل فرهنگ جذاب و پرقصه و غصه‌ی آمریکای لاتین برآمد و گوی سبقت را از زمان و زمانه‌ی خود ربود. تاکنون میلیون‌ها نسخه از صد سال تنهایی به ده‌ها زبان برگردانده شده و در نقاط مختلف جهان به فروش رسیده است.