هنر کتاب‌آرایی

[Ayumi]

1) كاغذ جعفري ( جعفر برمكي )
2) كاغذ طلحي ( طلحه طاهر )
3) كاغذ فرعوني ( والي خراسان )
4) كاغذ سليماني ( سليمان بن راشد )
5) كاغذ نوحي ( نوح بن سامان )
6) كاغذ طاهري ( منسوب به طاهر دوم )​

 

[Ayumi]

انواع كاغذ از نظر ياقوت :

1) كاغذ جياني (ناحيه اي در خراسان )

2) خان باليغ ( ناحيه اي در چين )

3) كاغذ سمرقندي

4) كاغذ سمعاني ( ابوالفضل منصور بن نصر بن عبدالرحيم )

5) كاغذ مأموني ( منسوب به مأمون )​

 

[Ayumi]

پوست پياز :

پوست خشك پيازهاي قرمزو قهوه اي را جدا نموده و پس از شست شو با قدري آب مي جوشانند و پس از گذراندن از صافي نا خالصي هاي آن جدا مي شود وسپس داخل ظرف لبه دار ريخته مي شود وپس از خنك شدن كاغذ را براي مدتي معين در داخل آن قرار مي دهند وپس از رنگ گرفتن خشك مي كنند .​

 

[Ayumi]

فوايد رنگ آميزي كاغذ :

1- مسطح وهموار كردن كاغذ

2- يكدست وهماهنگ بودن رنگ سطح كاغذ

3- افزايش استحكام و دوام

4- افزايش سرعت نگارش به دليل هموار بودن سطح كاغذ

5- افزايش زيبايي وعلاقه واشتياق براي نويسنده و خواننده​

 

[Ayumi]

فوايد آهار زني :

1- افزايش استحكام ، مقاومت وايستايي كاغذ

2- مسطح وصاف شدن كاغذ

3- حالت گرفتن كاغذ​

 

[Ayumi]

آهار زني :

كاغذ توليد شده داراي حالتي متحرك ولغزنده مي باشد و براي نوشتن منايب نيست بنا بر اين با مواد مخصوص آهار زده مي شود بطوري كه به عمق و درون كاغذ نفوذ مي كند ودر واقع كاغذ حالت گرفته واستحكام و مقاومت پيدا مي كند و مسطح و صاف مي شود . بطور كلي آهار زني فنون وروشهايي است كه سبب رفع خدشه و افزايش مقاومت كاغذ مي شود . ​

 

[Ayumi]

آهار زني با نشاسته : پودر سفيد رنگ وخالص نشاسته داخل ديگ هاي بزرگ مسي با آب مخلوط مي شود .سپس آن را مي جوشانند تا قوام پيدا كند(نه خيلي رقيق ونه خيلي غليظ) . بطوريكه قطره اي از آن به انگشتان دست بچسبد. سپس مايع آماده شده را به كمك قلم مو بر روي كاغذ ماليده مي شود . مرحله آهار زني بايد بصورت يكدست واز يك طرف كاغذ شروع شده ودر طرف ديگر تمام شود .​

 

[Ayumi]

مهره زني :

براي انجام مهره زني از مهره هايي از جنس (عقيق ، يشم ، صدف دريايي ) استفاده مي شود . عمل مهره زني سبب افزايش و استحكام و براق شدن كاغذ مي شود . مهره وسيله اي است كه معمولاً از جنس سنگ كه بصورت مسطح ويا مدور تراشيده مي شود تا لبه هاي آن تيز نباشد و كاملاً صيقلي است .گاهي مواقع براي راحتي كار دسته اي براي آن ساخته مي شود . براي انجام مهره زني زماني كه هنوز كاغذ خشك نشده آنرا مهره مي زنند. عمل مهره زني بصورت متوالي ، همسان ويكدست انجام مي شود . يعني يك بار تمام سطح كاغذ از بالا به پائين مهره زده مي شود سپس براي بار دوم در تمام سطح كاغذ تكرار مي شود .​

 

[Ayumi]

بوم سازي :

منظور از بوم زمينه كار است . در هنر كتاب آرائي زمينه كاغذ به عنوان بوم جهت نوشتن و تزئين بكار مي رود .

انواع بوم : 1- بوم ساده 2- بوم مرغش 3- بوم زرك 4- بوم ابري

بوم ساده :

اگر زمينه كاغذ براي نوشتن عاري از هرگونه تزئينات باشد بوم ساده گفته مي شود.​

 

[Ayumi]

بوم مرغش :

براي ساختن بوم مرغش از ذرات فلزات معدني خاص استفاده مي شود كه معمولاً در زرند كرمان وانار شهر وجود دارد.از پودر ذرات اين فلزات بصورت جامد ومتبلور استفاده مي شود.مشتقات داخل ظرفهاي سوراخ دار مانند نمكدان مي ريزند سپس سطح بوم را با روغن هاي خاص ( روغن ورني ، پولك ماهي ، سيلر) آغشته مي كنند وپس از ريختن ذرات مرغش آنرا مهره زني مي كنند . اين عمل ممكن است چندين بار تكرار شود كه بستگي به سفارش دهنده ونوع كتاب دارد. ودر سه سطح بكار مي رود .​