آموزشی کلمه‌برداری | روشی ساده برای افزایش دایره لغات و تسلط کلامی

[شیر کاکائو]

۱۱. داشتن دفترچه یا فایلی در موبایل و رایانه برای ثبت کلمات ضرورت دارد. من برای سهولت در کار از همه‌ی ابزارهای الکترونیکی و غیرالکترونیکی برای کلمه‌برداری استفاده می‌کنم. گاهی اوقات برای نوشتن یادداشتی فقط لازم است که چند لحظه‌یی به فهرست کلماتی که برداشته‌ام نگاه کنم. کلمات تازه می‌توانند جرقه‌های خوبی برای افکار تازه باشند.

 

[شیر کاکائو]

۱۲. زمانی می‌توانید بفهمید در کلمه‌برداری به مهارت رسیده‌اید که هر روز حداقل دو-سه واژه تازه به فهرست‌تان اضافه شده باشد. یک «کلمه‌بردار» فعال متفنن نیست، او مثل کسی که شیفته‌ی جمع‌آوری پروانه‌های رنگارنگ است به هر واژه خیره می‌شود و به تفاوت‌ها و شباهت‌های آن واژه با سایر کلمات میندیشد.

 

[شیر کاکائو]

۱۳. اما در کلمه‌برداری قرار نیست خودمان را محدود به تک‌کلمه کنیم. برداشتن عبارات و جملات هم می‌تواند بخشی از کلمه‌برداری باشد.

 

[شیر کاکائو]

۱۴. ضمن اینکه همیشه قرار نیست سراغ کلمات غیرفعال دایره‌ی واژگانتان بروید،‌ کلمات جالب (کلماتی که جزو دایره‌ی واژگان فعال شما هستند) هم می‌توانند به فهرست کلمه‌برداری راه بیابند.

 

[شیر کاکائو]

۱۵. آیا کلمه‌برداری سرقت ادبی نیست؟ نه. اول اینکه کلمات ملک طلق هیچ شخصی نیستند. احتمالن نگرانی برخی افراد به خاطر عبارات و جملات است. نخست باید گفت شما از آنچه برداشته‌اید در تمرین‌هایتان استفاده می‌کنید. تقلید اگر درست صورت بگیرد بخش مهمی از یادگیری است. پس وقتی دغدغه‌ی انتشار نداریم،‌ چه باک از سرقت ادبی؟ دوم اینکه، اگر روزی خواستید عین یک عبارت یا جمله را در متنی که قصد انتشار آن را دارید بیاورید می‌توانید منبع را نقل کنید و خیال خودتان را راحت.

 

[شیر کاکائو]

۱۶. مثالی از تمرین:

 

[شیر کاکائو]

کلمات و عبارات و جملات زیر را از کتاب «در کوی دوست» شاهرخ مسکوب برداشته‌ شده است:

 

[شیر کاکائو]

-ره‌آورد
-وسوسه‌ی سوزان
-دید راهیاب
-از دالان‌های تلاش معاش می‌گذرم
-منوال
-پشت میزی باز نشسته رسوب می‌کنم
-وارسته
-در کلاف‌دام‌های روزمره دست و پا می‌زنم
-زیستن عمر خود را جویدن و دور ریختن است
-چه ملال تاریک و پایداری
-همیاد
-دشنه‌ی غروب را در پشت روز فرو می‌کند
-جهانمند

 

[شیر کاکائو]

تمرین ما با استفاده از برخی سطرهای بالا می‌تواند اینگونه باشد (هم می‌توان پیوسته نوشت، هم جملاتی به‌کل جدا، اینجا حالت دوم را برگزیده‌ام):

 

[شیر کاکائو]

-ره‌آورد از سفر به دنیای رمان «دایی جان ناپلئون» نوعی از طنز است که در گفتار رومزه‌ی من هم جاری شده.
-وسوسه‌ی سوزان نوشتن داستانی درباره‌ی برادرم هیچوقت رهایم نمی‌کند.
-دید راهیاب او بود که سبب می‌شود هیچ‌یک از کلاس‌هایش را از دست ندهم.
-از دالان‌های تلاش هر طور شده می‌گذرم و خودم را قلم و کاغذ می‌رسانم تا قدری بنویسم و بیاسایم.
-هزار بار «منوال» به چشم و گوشم خورده، اما هیچوقت فکر نکرده بودم که معنی دقیقش چیست.