آموزشی کنایه، حسن تعبیر و اغراق در ترجمه انگلیسی

[SHAHDOKHT]

کنایه، حسن تعبیر و اغراق در ترجمه انگلیسی

 

[SHAHDOKHT]

کنایه در ترجمه انگلیسی (metonym)
به کار بردن کلمات در معنای مجازی که تداعی را ایجاب می کند کنایه نامیده می شود. مثلا در انگلیسی یا فارسی درست است که بگوییم: کتری دارد می جوشد the kettle is boiling. اما کتری نمی تواند بجوشد در این همنشینی خاص کتری و جوشیدن در کنار هم، این کتری نیست که می جوشد بلکه اشاره به آبی است که در کتری وجود دارد. بله، آب درون کتری می جوشد اما آب به کتری وابسته است، آب درون کتری می جوشد اما آب به کتری وابسته است، آب درون کتری است، در اینجا کتری در معنای مجازی به معنای آب به کار رفته است.

 

[SHAHDOKHT]

در صورتی که از این جمله (the kettle is boiling) ترجمه ای تحت اللفظی صورت گیرد احتمالا در بسیاری از زبان ها بی معنی خواهد بود. معنای مجازی را معمولا نمی توان به شکل تحت اللفظی کلمه ترجمه کرد.

 

[SHAHDOKHT]

در انگلیسی همچنین می گوییم :
He has a good head

«سر» جایی است که مغز در آن قرار دارد، و بدین ترتیب head به صورت مجازی برای اشاره به مغز به کار می رود. و نیز می گوییم:

The response from the floor was positive.

در اینجا floor را به صورت مجازی به عنوان جانشینی برای مردم که مخاطبان هستند و کف سالن (احتمالا در صندلی) نشسته اند به کار می بریم. آنچه معنای مجازی را ممکن می سازد نوعی رابطه ی تداعی کننده است. مثال های داده شده همگی بر پایه ی رابطه ی مکانی استوارند، آب درون کتری، مغز درون سر، مخاطبان روی صندلی، کلمات floor، head، kettle همه به ترتیب دارای معانی مجازی آب، مغز و مردم می باشند، به عبارت دیگر یک کلمه جانشین کلمه ی دیگری شده است که البته مترادف نیستند.

 

[SHAHDOKHT]

کتری مترادف «آب» یا «سر» مترادف مغز نیست. کتری دارای معنای مجازی است که با boil همنشین شده است. معنای مجازی نیز بر پایه همنشینی کلمات با هم استوار است کلمات زمانی دارای این نوع معانی هستند که با کلمات خاص دیگری به کار روند. تداعی، همان گونه که مکانی است می تواند زمانی هم باشد.

در صحبت از تعطیلات می گوییم:
We’ve waited for this day with anticipation

که کلمه day در اینجا اشاره به آن تعطیلی خاص دارد، یا وقتی دانشجویی به ذئستش می گوید: your hour has come منظورش این است:

The time to take your exam has arrived.

معانی مجازی خاصی را هم داریم که به جای زمانی یا مکانی بودن، متکی به مراتب منطقی می باشند مثلا شخصی ممکن است بگوید:

Moses is read everyday in the jewish synagogues

البته شخص که نمی تواند موسی را بخواند. Moses (موسی) به گونه ای مجازی به عوض آنچه موسی به رشته تحریر در آورده – قوانین موسی – به کار رفته است. در اینجا مراتب منطقی وجود دارد زیرا موسی نویسنده ی قوانین است.

شاید در ترجمه لازم باشد بگوییم:

The laws written by moses.

 

[SHAHDOKHT]

شنیدن جملاتی نظیر I read shakespeare یا I listened to Bach بسیار معمول است. که در اینجا از Bach منظورمان موسیقی ساخت باخ و از shakespeare منظورمان نمایشنامه هایی است که شکسپیر نوشته است. گاه شیء را به گونه ای مجازی به جای آنچه را که شیء برای آن به کار رفته به کار می بریم.

 

[SHAHDOKHT]

مثلا جمله ی :
Martin Beni lives by his gloves

در واقع معنایش آن است که: مارتین از راه مشت زنی امرار معاش می کند. اگر جمله ای مانند آنچه در زیر می آید تحت اللفظی ترجمه شود به کلی غلط فهمیده می شود:

The provincial commissoner jailed the fighters

یعنی در واقع این commissioner نیست که جنگجویان را زندانی کرده بلکه به دستور او عده ای زندانی شده اند. دراین صورت شاید با جمله ای نظیر :

Provincial commissoner had the police jail all the fighters.

را در ذهن مجسم کرده و آن را ترجمه کنیم. برای چیزی که دارای اسناد است می توان اسناد به کار برد مثلا در جمله ی Don’t substitute the good for the best واژه ی good جانشین good work و best جانشین best work است، و معنای جمله این است

Don’t substitute good work for the best work

شیء نیز می تواند جانشین اسنادی که دلالت بر آن وارد شود، مانند جمله ی :

The arm of the law reached out to all corners of the country.

که در آن واژه ی arm به نشانه ی authority (اقتدار) به کار رفته است. در حالیکه اگر arm را به صورت تحت اللفظی ترجمه کنیم معنای غلطی را رائه داده ایم. کنایه در تمام زبان ها وجود دارد ولی کنایه های یک زبان با مثال های خاص کنایه های زبان های دیگر مطابقت نمی کند.

 

[SHAHDOKHT]

مثلا در زبان انگلیسی از نام شهر برای مردم آن بهره می گیرند ولی در فارسی کنایه را حذف و معنای کامل کنایه را ترجمه می کنیم، جمله ی London had elections last week به فارسی چنین ترجمه می شود: هفته گذشته مردم لندن انتخاباتی را برگزار نمودند.

 

[SHAHDOKHT]

حسن تعبیر در ترجمه انگلیسی (Euphemism)
حسن تعبیر بیانی است مجازی که از جهاتی به کنایه شباهت دارد. در حسن تعبیر از جانشینی یک کلمه برای کلمه ی دیگر و یا یک اصطلاح به جای اصطلاح دیگر بهره می گیریم ولی این کار برای اجتناب از به کارگیری اصطلاحات برخورنده و یا اصطلاحاتی است که ناخوش آیند بوده و از نظر اجتماعی قابل پذیرش نیستند، همه ی زبان ها اینگونه اصطلاحات را که به جای کلمات یا عبارات خاصی می نشینند، به خصوص در مقوله های جنسی، مرگ و ماوراءالطبیعه دارند.

 

[SHAHDOKHT]

یهودی ها با استفاده از heaven از بردن نام خدا (God) اجتناب می کردند. بیشتر زبان ها برای آنکه از کلمه ای که معنای اولیه اش «مردن» است استفاده نکنند راه های خاص برای گفتن «مردن» دارند در انگلیسی از اصطلاح یعنی در گذاشتن و اصطلاحات دیگر مثل به رحمت خدا رفتن، فوت کردن و به صورت های عامیانه غزل خداحافظی را خواندن، ریغ رحمت را به سر کشیدن، غعمر وفا نکردن و یا …. بهره می گیرند.