آموزشی کهن الگوی شخصیت‌ها

[-pariya-]

کلیشه: کلیشه یه ایده یا رویداد یا داستانیه که اینقدر زیاد توی ادبیات و فیلم‌ها تکرار شده که دیگه قابل پیش‌بینیه و حتی کسل‌کننده به نظر می‌رسه. مثلاً همۀ فیلم‌های کمدی-رمانتیک که توی اون یکی از شخصیت‌های اصلی باردار میشه تقریباً همیشه شامل صحنه‌ایه که توی اون زن موردنظر یه دفعه دچار ناخوشی و حالت تهوع صبحگاهی میشه و اون در کمال ناباوری متوجه میشه که بارداره و بعدش هم شاهد تعجب و غافلگیری همیشگی این شخصیت‌ها هستیم.

 

[-pariya-]

همیشه تنها دلیل تهوع زن‌ها توی این فیلم‌ها بارداریه و مثلاً به خاطر غذای مسموم دیشب یا مشکلات گوارشی نیست! این اتفاق هم همیشه یک یا چند روز بعد از رابطۀ جنسی رخ میده و شخصیت زن اون رو اول یه دل پیچه یا ناراحتی مرسوم معده فرض می‌کنه، ولی در نهایت متوجه میشه که بارداره. این کلیشه ست؛

 

[-pariya-]

همیشه تنها دلیل تهوع زن‌ها توی این فیلم‌ها بارداریه و مثلاً به خاطر غذای مسموم دیشب یا مشکلات گوارشی نیست! این اتفاق هم همیشه یک یا چند روز بعد از رابطۀ جنسی رخ میده و شخصیت زن اون رو اول یه دل پیچه یا ناراحتی مرسوم معده فرض می‌کنه، ولی در نهایت متوجه میشه که بارداره. این کلیشه ست؛

 

[-pariya-]

از این چیزها توی قصه‌هاتون نیارین جان هر کسی دوست دارین! بالعکس، کهن الگو اصلا اینطوری نیست. کهن الگو داستان رو قابل پیش‌بینی نمی‌کنه و همچنین ناشی از تنبلی نویسنده به وجود نمیاد. کهن الگو صرفاً آشنا به نظر میاد؛ و نه تکراری. به همین دلیل چون آشناست، ما رو به خودش جذب می‌کنه و چون قابل پیش‌بینی نیست، برای ما جذابه.

 

[-pariya-]

شخصیت نوعی یا تیپ: تیپ نشون‌دهندۀ خصوصیات و اختصاصات گروه یا طبقه‌ای از مردمه که اون رو از دیگران متمایز می‌کنه. تیپ یه نمونه ست از اون قشر مردم. برای آفریدن چنین شخصیتی باید حقیقت رو از چند نمونۀ واقعی و زنده گرفت و با هنرمندی اون‌ها رو با هم مخلوط کرد تا تیپ موردنظر آفریده بشه. تیپ شامل ویژگی‌های مشترک افراد یه گروهه که نوعی شباهت و همبستگی دارن.

 

[-pariya-]

شخصیت نوعی یا تیپ: تیپ نشون‌دهندۀ خصوصیات و اختصاصات گروه یا طبقه‌ای از مردمه که اون رو از دیگران متمایز می‌کنه. تیپ یه نمونه ست از اون قشر مردم. برای آفریدن چنین شخصیتی باید حقیقت رو از چند نمونۀ واقعی و زنده گرفت و با هنرمندی اون‌ها رو با هم مخلوط کرد تا تیپ موردنظر آفریده بشه. تیپ شامل ویژگی‌های مشترک افراد یه گروهه که نوعی شباهت و همبستگی دارن.

 

[-pariya-]

مثلاً اگه یه فرماندۀ نظامی توی یه فیلم دیدیم که خیلی جدی و خشک و دقیق و منظمه، این یه تیپه؛ چون ویژگی مشترک نظامی‌ها چنین چیزیه. ولی اگه همین فرماندۀ نظامی نوازندۀ موسیقی هم باشه، یا خیلی شوخ طبع و شاد باشه، اون وقت از تیپ بودن فاصله می‌گیره. یا مثلاً پیرمرد عاقل و دانا هم یه تیپه. ولی اگه همین پیرمرد علاقه‌های کودکانه به بازی داشته باشه، از تیپ فاصله می‌گیره.

 

[-pariya-]

بعضی از شخصیت‌های کهن الگویی خیلی استفاده شدن و آدم‌ها اونها رو راحت‌تر تشخیص میدن؛ مثل قهرمان؛ ولی بعضی‌هاشون کمتر استفاده شدن؛ مثل شخصیت حکیم. با اینکه اینطور به نظر می‌رسه که بعضی از این کهن الگوها بهتره که به جای شخصیت منفی داستان قرار بگیرن، ولی در واقع اینطور نیست و هر کدوم از این کهن الگوها می‌تونن شخصیت خوب، بد، اصلی یا فرعی قصه باشن

 

[-pariya-]

12 کهن الگوی اصلی شخصیت‌ها
حالا ما اینجا با 12 کهن الگوی اصلی شخصیت‌ها آشنا میشیم و مثال‌هایی از کارهای معروف ادبیات و فیلم هم ازشون می‌بینیم:

1- عاشق lover the : شخصیتی که رمانتیکه و با قلبش تصمیم می‌گیره. قوت‌های این شخصیت انسان‌گرایی و احساسات و عقیده‌ش هست و ضعفش هم ساده‌لوحی و غیرمنطقی بودنشه.

 

[-pariya-]

2- قهرمان hero the : شخصیتی که با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شود و از مردم یا شخصیت‌های دیگه یا ارزش‌هایی دفاع و محافظت می‌کنه. قوت‌های این شخصیت شجاعت، استقامت و افتخار و احترامشه و ضعف‌هاش هم غرور و اعتماد به نفس بیش از حدشه.