آموزشی ۷ تکنیک ترجمه که کار شما را راحت می‌کند

[شاهدخت]

۷ تکنیک ترجمه که کار شما را راحت می‌کند​

 

[شاهدخت]

مقایسه روش‌های ترجمه (Methods) با تکنیک‌های ترجمه (Techniques)​

واقعا چه تفاوتی میان روش و تکنیک وجود دارد؟ بسیار ساده است: یک متد ناظر به ترجمه تمامی متن است در حالیکه تکنیک‌ها ممکن است در جاهای مختلف یک متن بنا بر نیاز به صورت متفاوت مورد استفاده قرار بگیرند. این تکنیک‌ها دارای ۷ طبقه‌بندی عمده هستند:

 

[شاهدخت]

۱- استفاده از واژه‌های بیگانه (Borrowing)
در این تکنیک عین همان واژه بیگانه در متن ترجمه مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولا واژه‌ای که به این صورت وارد متن شده است، با فونت italic (کج) نوشته می‌شود. دلیل آن هم استفاده از یک عبارت از متن اصلی در متن ترجمه شده است. در حقیقت، این یک تکنیک ترجمه است که اصلا ترجمه نمی‌کند!

مثال: عبارت The gaucho was wearing a black sombrero را می‌توان این گونه ترجمه کرد: گاوچران sombrero مشکی می‌پوشید.

(sombrero یک کفش چرمی مخصوص اسپانیایی است که مورد استفاده گاوچران ها بوده است)

 

[شاهدخت]

۲- ساخت لغت از ترجمه کلمه به کلمه یک عبارت (Calque)
وقتی یک مترجم از تکنیک Calque استفاده می‌کند در حقیقت در حال واژه‌سازی در زبان مقصد است. او باید این کار را با حفظ ساختار عبارت اصلی و ترجمه جزء به جزء آن به زبان مقصد انجام دهد.

مثال: لغت pomme de terre که ترجمه آن از زبان فرانسوی به فارسی “سیب‌زمینی” شده است. یا عبارت skyscraper در انگلیسی که به زبان فرانسوی ” gratte-ciel ” ترجمه شده است. (به معنای آسمان‌خراش)

 

[شاهدخت]

۳- ترجمه تحت‌اللفظی (Literal Translation)
این نوع ترجمه که گاهی از عبارت Metaphrase نیز برای آن استفاده می‌شود، به معنای ترجمه لغت به لغت و عبارت به عبارت است. در این نوع ترجمه، لغات و اصطلاحات به همان صورتی که در زبان مقصد دارای معنای رایج هستند ترجمه و جایگزین می‌شوند. البته طبق سفارش زبان‌شناسان و کارشناسان علم ترجمه، این تکنیک فقط در مورد زبان‌هایی باید مورد استفاده قرار بگیرد که از لحاظ ساختاری و البته فرهنگی دارای شباهت بسیار زیادی به هم باشند.

مثال: ترجمه عبارت «Quelle heure est-il?» از زبان فرانسوی به انگلیسی می‌شود: «What time is it?»

 

[شاهدخت]

۴- پس و پیش کردن (Transposition)
این تکنیک ترجمه شامل حرکت از یک دسته‌بندی گرامری به سمت دسته‌بندی گرامری دیگر بدون ایجاد تغییر در معنای متن است. تکنیک پس و پیش کردن موجب ایجاد تغییر در ساختار گرامری می‌شود.

مثال: جمله «The President thinks that» در زبان انگلیسی را می‌توان اینگونه به زبان فرانسه ترجمه کرد: «Selon le Président»

 

[شاهدخت]

۵- تلفیق کردن (Modulation)
تکنیک تلفیق کردن در ترجمه به معنای تغییر ساختار متن از طریق ارائه یک تغییر در معنا یا بازتاب مفهوم آن است.

مثال: عبارت «‌Maybe you’re right» با استفاده از این تکنیک بدین صورت به فرانسوی ترجمه می‌شود: «Tu n’as peut-être pas tort»

 

[شاهدخت]

۶- هم‌ارز سازی یا فرمول‌بندی مجدد (Equivalence / Reformulation)
این تکنیک در حقیقت روالی است که در آن از یک بیان متفاوت برای انتقال اصالت محتوای متن اصلی استفاده می‌شود. با استفاده از این تکنیک نام نهادها و موسسات، اصوات خاص یک زبان، اصطلاحات یا ضرب‌المثل‌های آن قابل ترجمه و بیان هستند.

مثال: ضرب‌المثل فرانسوی «Chat échaudé craint l’eau froide» به انگلیسی می‌شود: «Once burned, twice shy»

 

[شاهدخت]

۷- اقتباس (Adaption)
تکنیک اقتباس در ترجمه که گاهی از آن با عناوین جایگزینی فرهنگی یا معادل سازی فرهنگی هم یاد می‌شود، تکنیکی است که در آن سعی می‌شود متن اصلی با عبارات و جملاتی در زبان ترجمه شده جایگزین شود که بهتر بتواند معنا و مفهوم مورد نظر نویسنده را منتقل نماید. استفاده از این تکنیک باعث خواهد شد خواننده متن ارتباط بهتری با مفهوم متن اصلی برقرار نماید.

 

[شاهدخت]

متخصصان فن ترجمه البته تکنیک‌های بیشتری علاوه بر این ۷ تکنیک ترجمه که در این مقاله بیان شد را معرفی کرده‌اند که شاید بتوان آنها را نیز جزئی از همین تکنیک‌ها دانست. به عنوان مثال تکنیک تفسیر که در آن یک عبارت در زبان مقصد با توضیح و تفسیر بیشتری نسبت به متن اصلی بیان می‌شود تا خواننده متن ارتباط بهتری با متن پیدا کند.